نوجوانان 15ساله پای صندوق رأی

لیلا شریف

سال80 که رسید نخستین فرصت رأی دادن برای کسانی که 15سال‌شان تمام‌شده بود، مهیا شد. آنهایی که متولد 18خرداد65 و قبل از آن بودند، در آن سال از این حق برخوردار شدند تا از میان 10نامزد ریاست‌جمهوری- سیدمحمد خاتمی، احمد توکلی، علی شمخانی، عبدالله جاسبی، حسن غفوری‌فرد، منصور رضوی، شهاب‌الدین صدر، علی فلاحیان، مصطفی هاشمی‌طبا و محمود کاشانی - کاندیدای مورد نظر خود را بر صندلی رئیس دولت هشتم بنشانند.

ایستادن جوانان 15ساله در صف صندوق رأی حاصل تغییر قانون انتخابات در مجلس ششم بود. 25آبان سال79 نمایندگان مجلس حکم به اصلاح قانون انتخابات دادند و براساس ماده5 این اصلاحیه «در ماده27 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب7/9/78 سن رأی دهندگان از 16سال تمام به 15سال تمام کاهش پیدا می‌کند.»

البته این نخستین و آخرین تغییر در ماده مرتبط با سن رأی‌دهندگان در انتخابات و تعیین سن بلوغ سیاسی نبود. در نخستین سال‌های انقلاب براساس تصمیمی که شورای انقلاب برای قانون انتخابات گرفت، سن 16سال تمام به‌عنوان سن بلوغ سیاسی درنظر گرفته شد.

اما این قانون ثابت نماند و در سال60 تصمیم به خانه‌تکانی در قانون انتخابات گرفته شد. دستاورد این تغییر، اجازه حضور 15ساله‌ها در انتخابات بود. سال 78باز حکم به اصلاح قانون انتخابات و افزایش سن رأی دهندگان از 15 به 16سال داده شد.

اما و اگرها در مورد سن و سال رأی‌دهندگان چنان دنباله‌دار شد که یک سال بعد یعنی در سال79 درحالی‌که تنها یک سال به انتخابات ریاست‌جمهوری مانده بود، مجلس ششم با کاهش سن رأی دهندگان به 15سال موافقت کرد.

گذر این قانون به مجلس هفتم هم افتاد. نمایندگان آن دوره مجلس با ارائه طرحی به مجلس خواهان اصلاح حداقل سن رأی‌دهندگان از 15سال تمام به 18سال تمام شدند. 18سال تمام خواسته‌ای براساس معیار جهانی و برخلاف سنت‌های پیشین مورد تأیید نمایندگان دور هفتم مجلس در سال85 قرار گرفت.

چندی بعد از تصویب این قانون، محمود احمدی‌نژاد که در آن دوران سکانداری دولت نهم را برعهده داشت به مخالف تند و تیز این قانون تبدیل شد. احمدی‌نژاد در آن سال به دانش‌آموزان 15ساله قول داده بود که « دولت به‌زودی سن رأی‌گیری را به 15سال برمی‌گرداند؛ وقتی جوانان 15ساله در عرصه‌های سیاسی حاضر می‌شدند، دیدیم که چگونه شورآفرینی می‌کردند. این هدیه دولت در آغاز سال تحصیلی به جوانانی است که به مرز 15سال نزدیک می‌شوند و امیدوارم نمایندگان مجلس نیز به این نکته توجه کنند.» 

این مخالفت چنان پر رنگ شد که در نهایت دولت نهم لایحه‌ای به‌منظور اصلاح قانون انتخابات و کاهش سن رأی‌دهندگان به 15سال به مجلس فرستاد. نمایندگان روی خوش به این لایحه نشان ندادند و سن 18سال آخرین معیار سنی برای رأی‌دهندگان تعیین شد.

تهران و چهره غمگینش
از اعلام کاهش سن اعتیاد  تا وعده خروج زندان قصر از شهر

زهرا رستگارمقدم

نزدیک به 2 دهه از انتشار این خبر گذشته است؛ روزی که نگرانی از آمار پایین‌آمدن سن اعتیاد خانواده‌ها را متعجب کرد و به فکر فرو برد. آن چند لحظه در فکر فرو ‌رفتن هم اما نتوانست چاره‌ای برای به دام‌انداختن غول اعتیادپیدا کند؛ آن‌قدر که ما امروز در آمار هر ساله خود این سن را از 15به 10و 8 و... تخفیف می‌دهیم و خبرش هم دیگر ککی در دامان هیچ‌کدام‌مان نمی‌اندازد که ناله‌ای کنیم و فغانی سر دهیم. آن سال وقتی روزنامه کیهان در خردادماه سال 79به نقل از بختیاری، رئیس وقت سازمان زندان‌ها، گزارش داد  که آمار زندانیان مواد‌مخدر قبل از عفو 22بهمن سال 78، 93‌هزار نفر بوده و پس از آن عفو به 78هزار نفر رسیده، اعلام کرد: 20اردوگاه در 20استان مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت تا با این پدیده ناهنجار مبارزه کنند. بختیاری اعلام کرد که با فعال‌شدن این اردوگاه‌ها، حدود 70هزار زندانی مواد‌مخدر به این مراکز منتقل می‌شوند . او به خانواده‌ها اخطار داد که سن جرائم مربوط به مواد‌مخدر پایین آمده است. در همان اظهارات بحث انتقال زندان قصر به خارج از شهر هم مطرح شد؛ وعده‌ای که بالاخره در سال ۱۳۸۳ شکل عملیاتی‌تری به‌خود گرفت و این زندان تعطیل شد و شهرداری شروع به تخریب بخش‌هایی از آن کرد و قصر به‌عنوان اثری ملی در سازمان میراث فرهنگی ثبت شد. اما نهایتا در سال ۱۳۹۱ قصر، به وسیله شهرداری تهران براساس معماری‌ای که داشت، به باغ موزه تبدیل شد و آبان‌ماه همان سال با حضور شهردار تهران و جمعی از هنرمندان برای بازدید عموم افتتاح اما سن اعتیاد مدام کمتر و کمتر شد.