معیشت کارگری درکما

سال گذشته که سبد معیشت کارگران پس از کلی چانه‌زنی به تأیید شرکای اجتماعی رسید، قرار بود در کنار نرخ تورم انتظاری، ملاک مؤثری برای تعیین دستمزد کارگران در سال1397 باشد تا با افزایش دستمزد بیش از نرخ تورم، در یک زمانبندی چندساله شکاف ایجاد شده میان دخل‌وخرج خانوارهای کارگری پر شود؛ اما عملا در چانه‌زنی‌های مزدی و نامساعدبودن حال‌وروز بنگاه‌های اقتصادی، مجالی برای این کار باقی نماند.

به گزارش همشهری، در اسفندماه پارسال سبد معیشت کارگران به 2میلیون و 645هزار تومان برای یک خانوار 3.3نفره به تصویب کمیته مزد شورای‌عالی کار رسید؛ سبدی که سهم خوراکی‌ها در آن ۲۵.۹درصد برای سال97 برآورد می‌شد. درنهایت شورای‌عالی کار حداقل حقوق کارگران در سال97 را 19.8درصد یعنی نزدیک به دوبرابر نرخ تورم انتظاری برای سال پیش رو افزایش داد و قرار شد همسان‌سازی درآمد و هزینه کارگران به‌سال‌های بعد موکول شود اما امسال با جهش نرخ ارز و پرش قیمت کالا و مسکن، وضعیت به‌نحوی تغییر کرد که آن افزایش دو‌برابری نرخ تورم هم خنثی شد. این مسئله نمایندگان کارگری را برانگیخت تا ضمن محاسبه دوباره هزینه معیشت کارگری، درخواست جبران افزایش هزینه‌ها را روی میز شورای‌عالی کار بگذارند. براساس محاسبات کارگری، هزینه معیشت کارگران در تیرماه97 نسبت به دی‌ماه پارسال 48.2درصد رشد کرده بود اما در گیرودار تغییرات وزارت کار و اجرایی شدن سبد حمایتی دولت، رسیدگی به این خواسته کارشناسی شده به تعویق افتاد. حالا اما، در شرایطی که 6‌ماه از درخواست اولیه کارگران برای جبران هزینه معیشت می‌گذرد، رشد هزینه معیشت خانوارهای کارگری نسبت به دی‌ماه پارسال، به بیش از 75درصد رسیده و جمع مبلغ این سبد از مرز 5میلیون تومان نیز گذشته است و رایزنی برای برگزاری جلسات شورای‌عالی کار به‌منظور بررسی خواسته معوق جبران هزینه‌ها ادامه دارد.

حقوق بخورونمیر

در جریان تلاش گروه‌های کارگری برای محاسبه رقم کارشناسی سبد معیشت کارگری، انستیتو تغذیه ترکیبی از اقلام خوراکی موردنیاز کارگران را منتشر کرد که با تأیید شرکای اجتماعی توانست مبنای استخراج هزینه‌های حداقلی معیشت کارگران قرار بگیرد. براساس محاسبات همشهری و به‌روزرسانی قیمت اقلام درج شده در این جدول، حداقل هزینه روزانه خوراک یک‌نفر در دی‌ماه به 14هزار و 700تومان و هزینه ماهانه آن به 440هزار تومان رسیده است. بر این اساس یک خانوار 3.3نفره باید ماهانه یک‌میلیون و 454هزار تومان فقط به خوراک خود تخصیص دهند. رقم نهایی به‌دست‌آمده از این جدول که قیمت‌های آن از گزارش‌های خرده‌فروشی و بازار مرکز آمار و بانک مرکزی استخراج شده، از کل حقوق یک کارگر حداقلی‌بگیر نیز بیشتر است.

نیاز به افزایش 180درصدی دستمزد

در حاشیه بی‌توجهی دولت و وزارت کار به درخواست جبران هزینه‌های اضافه شده به معیشت کارگری، بحث افزایش حق مسکن 40هزارتومانی کارگران داغ شده و برخی را دچار این برداشت کرده که قرار است با افزایش چند صددرصدی آن – که رقم دندان‌گیری هم نمی‌شود- درخواست افزایش دستمزد را بایگانی کنند.  بااین‌حال، علی خدائی، عضو کارگری شورای‌عالی کار به همشهری می‌گوید: بحث افزایش حق مسکن مسئله‌ای است که از قبل وجود داشته و حتی افزایش چندصددرصدی آن نیز نمی‌تواند بحث‌ترمیم دستمزد کارگران را منتفی کند چراکه نیاز به آن همچنان محسوس خواهد بود. پیش‌ازاین فرامرز توفیقی، دیگر نماینده کارگران در شورای‌عالی کار نیز از عبور هزینه معیشت کارگری از مرز 5میلیون تومان خبر داده بود که عملا کار را برای کارگران حداقلی‌بگیر بسیار سخت کرده است. طبق اظهارات نمایندگان کارگری 70درصد کارگران حداقلی‌بگیر هستند یا حقوق آنها به‌مراتب از رقم هزینه معیشت کمتر است و همین مسئله ترمیم دستمزد را اجتناب‌ناپذیر می‌کند.

به گزارش همشهری، در ماه‌های اخیر یکی از مسائلی که به مسکوت ماندن درخواست کارگران برای جبران هزینه معیشت کمک کرد، بحث توزیع سبد حمایتی دولت بود که گمان می‌رفت بتواند اندکی از بار هزینه‌ای را از دوش خانوارهای کارگری بردارد؛ بااین‌وجود هنوز این سبد به کارگران دارای درآمد زیر 3میلیون تومان در‌ماه اختصاص نیافته است.

آخرین اظهارات مقامات وزارت کار حاکی از این بود که شناسایی کارگران مشمول این بسته به پایان رسیده و اجرای طرح معطل تأمین و تخصیص منابع از سوی سازمان برنامه ‌و بودجه است. دیروز این سازمان نیز اعلام کرد: «طی ۷۲ساعت آینده کمک‌معیشت مصوب به‌حساب بیمه‌پردازان تأمین اجتماعی واریز خواهد شد.» با این حساب نهایتا تا فردا کارگران باید این مبالغ را دریافت کنند.