مهاجرت سالانه بیش از7۰۰ پرستار

محمد شریفی مقدم/دبیرکل خانه پرستار

دستمزد پایین، پرداخت نشدن به‌موقع حقوق و کارانه‌، تبعیض و اختلاف در پرداخت‌ها و تفاوت قابل توجه تعرفه پزشکی با تعرفه پرستاری، فشار و سختی کار و ده‌ها مشکل دیگر سبب شده در سال‌های اخیر شاهد مهاجرت پرستاران به طرق مختلف از کشور باشیم. البته موضوع خروج پرستاران صرفا به دلیل مسائل مالی نیست بلکه مسئله مهم این است که در کشور ما به پرستاران توجه چندانی نمی‌شود. به همین سبب هر سال شاهد مهاجرت روزافزون پرستاران هستیم. آخرین آمارهای غیررسمی هم نشان می‌دهد که سالانه بیش از 700 نفر از طرق مختلف به کشورهای مختلف ازجمله کانادا، استرالیا و حتی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس مهاجرت می‌کنند تا از حقوق و مزایای بالاتری بهره‌مند شوند. این در حالی است که در کشور ما پرستاران ساعت‌های متمادی کار می‌کنند و تحت فشار کاری بسیار شدید هستند و حتی مجبور به اضافه کاری می‌شوند. مهم‌تر اینکه اضافه کاری اجباری با وجود میل پرستاران در حالی رخ می‌دهد که حقوق مناسبی هم برای این قشر در نظر گرفته نشده است. متأسفانه در سال‌های اخیر در سیستم وزارت بهداشت فشار روی پرستاران بوده است. البته قوانینی وجود دارد که مربوط به قبل از انقلاب است که تا به امروز هم تغییری نداشته است؛ به‌طور مثال از قبل از انقلاب فرمولی بوده که به ازای هر تخت باید یک کادر پرستاری داشته باشیم درحالی‌که استاندارد آن 5/2 نفر است. 
خجالت‌آور است که بگوییم نسبت پرستار به جمعیت در کشور ما از بسیاری از کشورهای منطقه هم کمتر است و تعداد جمعیت به پرستار در کشور مابه‌ازای هر یکهزار نفر 5/1 نفر است؛ درحالی‌که در کشورهایی چون گرجستان یا آذربایجان و ارمنستان 6 نفر است. می‌خواهم بگویم ما هم‌اکنون با چنین وضعیتی در کشور روبه‌رو هستیم. کشوری که بیش از 100سال سابقه پرستاری دارد در مقابل کشورهای تازه استقلال یافته اما نتوانسته جایگاهی متناسب با‌ شأن پرستارانش ایجاد کند. همین موضوع سبب شده تا نه‌تنها کشور‌هایی چون کانادا و استرالیا متقاضی نیروی پرستاری باشند بلکه کشور‌های حوزه خلیج‌فارس درصدد جذب بالای پرستاران ایرانی برآمده‌اند و اتفاقا مورد استقبال بسیاری از سوی پرستاران ایرانی‌ قرار گرفته است. در واقع امروز جامعه پرستاری ترجیح می‌دهد به جای اعتراض همچون گذشته نسبت به شرایطش مهاجرت را انتخاب کند. با وجود کمبود نیروی انسانی که در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی وجود دارد، وزارت بهداشت «پرستاران طرحی» را به‌کار نمی‌گیرد و حتی فعالیت آنها را تمدید طرح هم نمی‌کند؛ ضمن اینکه استخدام هم بسیار کم صورت می‌گیرد و نیروهای شرکتی‌ هم در حال تعدیل هستند. در واقع به‌شدت بحث جذب دچار مشکل شده و این در حالی است که نه‌تنها کار پرستاران نسبت به گذشته کم نشده بلکه افزایش هم داشته است و با وجود میل پرستاران سبب شده که فشار بر کادر پرستاری بیشتر شود. درنهایت امیدوارم که با توجه به وضعیت و شرایط بیمارستان‌ها که با طرح تحول سلامت شاهد ازدحام در آنها هستیم و هر روز بیش از گذشته نیاز به حضور پرستاران داریم؛ هرچه زودتر مسئولان وزارت بهداشت به فکر چاره‌ای اساسی باشند؛ پیش از اینکه زمان را از دست بدهیم.