اتوبوس‌های فرسوده در خیابان‌های خرم‌آباد

فاطمه حافظی|  خرم آباد - خبرنگار:


توسعه ناوگان حمل‌ و ‌نقل عمومی یکی از دغدغه‌های مهم مدیران شهری محسوب می‌شود. در این میان یکی از مهم‌ترین عوامل برای ترغیب مردم به استفاده از این ناوگان، ارائه خدمات مطلوب است. با افزایش کیفیت خدمات می‌توان شهروندان را به استفاده از اتوبوس و تاکسی ترغیب کرد، آن هم در شهری همچون خرم‌آباد که ترافیک‌ در آن به مشکلی بزرگ برای اهالی بدل شده است.

بر اساس آخرین اعلام مسئولان شهرداری، نزدیک به 90 درصد ناوگان اتوبوسی در خرم‌آباد دارای عمری بیش از 10 سال است؛ عددی که باعث می‌شود این ناوگان، فرسوده محسوب ‌شود. شرایط واگذاری اتوبوس‌های جدید و افزایش نرخ ارز مشکلاتی را برای مسئولان شهری، رانندگان و مردم به وجود آورده است. 


گلایه رانندگان

یکی از رانندگان اتوبوس در خرم‌آباد می‌گوید: متاسفانه استفاده از سیستم حمل و نقل اتوبوسی در شهر خرم‌آباد رونق چندانی ندارد. دلایل خاصی برای این موضوع وجود دارد. نبود خیابان‌های پهن باعث شده است ناوگان اتوبوسرانی امکان تردد در همه خیابان‌های شهر را نداشته باشد به همین دلیل مردم رغبت چندانی به استفاده از آن ندارند. «طاهر اکبری» ادامه می‌دهد: از طرفی، فرسوده بودن اتوبوس‌ها نیز مزید بر علت شده است و مردم ترجیح می‌دهند از تاکسی یا سواری‌های شخصی استفاده کنند. 

وی اظهار می‌کند: متاسفانه یارانه‌ دولت برای خرید اتوبوس حذف شده است. شرایط به گونه‌ای است که با خرید یک دستگاه اتوبوس باید ماهانه 10 میلیون تومان قسط پرداخت کرد که تقریبا از عهده همه رانندگان خارج است. 
این راننده بیان می‌کند: سازمان اتوبوسرانی و شهرداری خرم‌آباد باید با روش‌ها یا برنامه‌های جدید، امکان بهسازی این ناوگان را فراهم کند. 


وجود 105 دستگاه اتوبوس 

رئیس سازمان حمل‌ و نقل بار و مسافر شهرداری خرم‌آباد در این زمینه اظهار می‌کند: در خرم‌آباد 105 دستگاه اتوبوس وجود دارد که همگی در 6 مسیر فعالند اما متاسفانه بیش از 90 درصد این ناوگان فرسوده است. 

 «محمد فتحی ‌بیرانوند» می‌افزاید: آخرین مدل اتوبوس موجود در شهر مربوط به سال 89 است. در آن زمان تنها 3 دستگاه اتوبوس جدید دریافت شد. مابقی اتوبوس‌ها مربوط به سال‌های قبل از 87 است. 
این مسئول بیان می‌کند: با توجه به شرایط جغرافیایی خاص خرم‌آباد، عرض کم و شیب بالای معابر، کل شهر تحت پوشش حمل و نقل اتوبوسی نیست و به همین دلیل در سال‌های اخیر استقبال از اتوبوس کم شده است. 

وی یادآور می‌شود: فرسودگی ناوگان اتوبوسرانی باعث کاهش درخواست سفر با اتوبوس شده است. 
فتحی ‌بیرانوند بیان می‌کند: از طرفی، برخی از مردم تمایل بیشتری به استفاده از وسیله نقلیه شخصی دارند. در خرم‌آباد به ازای هر هزار نفر 350 تا 400 وسیله نقلیه شخصی وجود دارد. 

رئیس سازمان حمل ‌و نقل بار و مسافر شهرداری خرم‌آباد ادامه می‌دهد: این سازمان در سال‌های اخیر تلاش کرده است نرخ کرایه اتوبوس‌ها را تغییر ندهد. هزینه هر سفر شهری به مرکز شهر برای هر نفر 1400 تومان است اما این سفر با اتوبوس 450 تا 500 تومان هزینه دارد که مابه‌التفاوت آن به صورت یارانه به راننده‌ها پرداخت می‌شود. 

فتحی‌ بیرانوند اظهار می‌کند: یکی دیگر از طرح‌ها برای افزایش اقبال عمومی به استفاده از حمل و نقل عمومی، اجرای طرح پارکومتر در خیابان‌های اصلی به ‌ویژه مرکز شهر است. با نصب پارکومترهای دیجیتال، رانندگان برای توقف در کنار خیابان هزینه‌ای را به شهرداری پرداخت می‌کنند. این موضوع هم باعث می‌شود برخی افراد وسایل نقلیه خود را به مرکز شهر نیاورند و با ناوگان عمومی تردد کنند و هم از سوی افرادی که به جابه‌جایی با خودروی شخصی تمایل دارند، درآمدی برای شهرداری ایجاد می‌شود. 


حذف یارانه دولت برای خرید اتوبوس

این مسئول در ادامه به ناتوانی مالی رانندگان برای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی اشاره می‌کند و می‌گوید: با توجه به مشکلات ناشی از تحریم‌ها و وضعیت اقتصادی، وزارت کشور چند سالی است که نتوانسته سهم خود را برای خرید اتوبوس‌های شهرداری‌ها بدهد. قبلا سیاست دولت برای نوسازی این ناوگان پرداخت 5/82 درصد بهای کل اتوبوس به صورت بلاعوض بود و راننده یا بهره‌بردار تنها 5/17 درصد کل مبلغ را پرداخت می‌کردند. 

فتحی ‌بیرانوند می‌افزاید: از سال 88 تاکنون هیچ‌ پولی برای خرید اتوبوس در قالب یارانه‌ به شهرداری‌ها داده نشده است و لرستان و خرم‌آباد نیز از این قاعده مستثنی نبوده‌اند. 
وی اظهار می‌کند: در واگذاری‌های جدید اتوبوس شرایط کاملا تغییر یافته و دولت سهم بلاعوض خود را حذف کرده است و کل هزینه خرید اتوبوس بر عهده راننده یا بهره‌بردار است. تنها مزیت در نظر گرفته شده، خرید اتوبوس به صورت تمام‌قسط است.
 فتحی ‌بیرانوند ادامه می‌دهد: این در حالی است که پرداخت ماهانه 10 میلیون تومان قسط برای راننده اتوبوس در شهری همچون خرم‌آباد بسیار سنگین است و هیچ‌کس به خرید اتوبوس شهری تمایل نخواهد داشت. 
رئیس سازمان حمل ‌و نقل بار و مسافر شهرداری خرم‌آباد می‌گوید: شهرداری خرم‌آباد نیز به عنوان بهره‌بردار توان خرید به این‌ شکل را ندارد و مجبوریم با اتوبوس‌های موجود به فعالیت ادامه دهیم. 


طرح جایگزینی

رئیس سازمان حمل ‌و نقل بار و مسافر شهرداری خرم‌آباد به طرح جایگزین برای اتوبوس‌های شهری اشاره می‌کند و معتقد است که ناوگان اتوبوسرانی جوابگوی نیازهای مردم نیست و می‌توان میدل‌باس یا ون را جایگزین آنها کرد. 
«محمد فتحی ‌بیرانوند» می‌افزاید: متاسفانه خودروهای ون نیز طراحی نامناسبی دارند به همین دلیل شاهد اقبال خوبی برای از استفاده از آنها از طرف مردم نخواهیم بود. همین الان هم مردم، با وجود ناراضی بودن از فرسودگی ناوگان اتوبوسرانی، به استفاده از ون رغبت نشان نمی‌دهند. 

وی ادامه می‌دهد: می‌توان با ناوگان نیمه‌سنگین همچون مینی‌بوس یا میدل‌باس نیاز حمل و نقل عمومی را برطرف کرد و هزینه کمتری را بابت نوسازی ناوگان اتوبوسرانی متحمل شد. 
این مسئول تصریح می‌کند: اگر طراحی خوبی صورت گیرد، میدل‌باس به تدریج جایگزین اتوبوس می‌شود. نظر‌ها و طرح‌های اولیه در این خصوص ارائه شده اما در دست بررسی و صلاحیت‌سنجی است. 
وی می‌گوید: عمده مسیرهای فرعی شهر خرم‌آباد به دلیل شیب زیاد قابلیت عبور اتوبوس را ندارند و به همین دلیل استفاده از میدل‌باس می‌تواند طرح خوبی برای اجرا باشد.