جزئیات تازه از فاجعه سانچی
«اینکه مقصد نفتکش کرهشمالی بوده یا با موشک آمریکایی هدف قرار گرفته، داستانسراییهای ژول ورنی است و از سوی کسانی مطرح میشود که از مسائل دریایی، سیاسی و بینالملل اطلاعی ندارند.» این اظهارات علی ربیعی، نماینده ویژه رئیسجمهور در حادثه سانچی است. او دیروز در نشستی خبری جزئیات بیشتری از آنچه رخ داده را بازگو کرد.
بهگزارش ایسنا، در این نشست که با حضور همه اعضای کمیته ویژه برگزار شد، ربیعی گفت: وظیفه ما روشنگری افکار عمومی ایران است که حقیقت ماجرا برای مردم روشن شود. برخی ابهامات هم با انگیزههای غیرروشنگرانه مطرح شده که موجب میشود اطلاعرسانی به مسیر درستی هدایت نشود. وی ادامه داد: موضوع در ابعاد سیاسی، فنی، انسانی و عملیاتی تشریح خواهد شد و قرار است دولت سایتی را پیرامون این موضوع راهاندازی کند و هرگونه سؤال را تا مدتی طولانی پاسخ دهیم و بهزودی گزارش کاملی را منتشر خواهم کرد که هیچ نکته ابهامی باقی نماند.
وی ادامه داد: برخی ابهامات که درباره غیرقانونی بودن مسیر نفتکش یا اینکه حرکت به مقصد کرهشمالی داشته یا اینکه نفتکش با موشک آمریکایی هدف گرفته شده، داستانسراییهای ژولورنی است و از سوی کسانی مطرح میشود که آگاهی از مسائل دریایی، سیاسی و بینالملل ندارند. هیچ شواهدی مبنی بر اینکه جان انسانها برای چینیها مهم نباشد را مشاهده نکردیم. باتوجه به فاصله ۳۰۰ کیلومتری سانحه از ساحل شانگهای، از زمان شروع عملیات ۱۰تا۱۵ساعت برای رسیدن نخستین کشتیها به محل حادثه طول کشید. اینکه مسائل زیستمحیطی و آلودگیهای نفتی مخابره شده، صحت ندارد و تحتتأثیر جو روانی موجود مطرح شده است.
جانباختگان، شهید خدمت هستند
ربیعی ادامه داد: در نامهای از رئیسجمهور درخواست کردم جانباختگان شهید محسوب شوند، ایشان هم موافق بودند و گفتند با رئیس بنیاد شهید مذاکره کنید. موافقت شد این افراد تحت عنوان شهدای خدمت محسوب شوند و 3پیکر عزیزان هم به تهران خواهد رسید که اگر اهل تهران باشند در قطعه شهدای خدمت دفن خواهند شد. نماینده ویژه رئیسجمهور برای رسیدگی به حادثه نفتکش سانچی گفت: فردای حادثه، در خصوص موضوع با کارشناسان پزشکی، کارشناسان شیمی، کاپیتانها و متخصصان دریانوردی صحبت کردم. گفتند درست است که موتورخانه تا حدودی امن است اما هوای خود را از عرشه دریافت میکند. چینیها هم تصریح کرده بودند که ۱۱۱ هزار و ۵۱۰ تن میعانات گازی، مازوت، گازوئیل و مواد شیمیایی، شانسی برای زندهماندن باقی نمیگذارد. اما باور کنید که پیکر دریانوردان هم برای ما مهم بود و این پاسخ سؤالی است که میگویند چرا تکاوران را بردید.
ربیعی گفت: کارشناسی میگفت اگر گرفتار آتش نشده باشند، گرفتار گازهای سمی شدهاند و شانس زندهماندن نداشتهاند اما تصمیم انسانی مانع از این میشد که عملیات نجات را متوقف کنیم. قصد نداشتیم یک احتمال بسیار ضعیف را هم از دست بدهیم و نمیخواستیم از روز اول به حرف چینیها مبنی بر جانباختن همه پرسنل اکتفا کنیم.
وی در ادامه گفت: اگر از روز اول اعلام کرده بودیم که پرسنل جانباختهاند آیا این سؤال مطرح نمیخواستیم که چرا به حرف چینیها اعتماد کردید و نرفتید برای نجات؟ آیا انتقاد نمیشد که چرا همه تلاشتان را برای کمترین شانس هم انجام ندادید؟ حالا حداقل اگر رنج مضاعفی به خانوادهها تحمیل شد، پیش خودمان و خدای خودمان میدانیم همه تلاشمان را کردهایم.
تکاوران را برای اطفای حریق نبردیم
ربیعی در ادامه درخصوص علت اعزام تکاوران به محل حادثه گفت: ما تکاوران را برای اطفای حریق نبردیم. تخصص آنها ورود به مکانهای مملو از آتش و نجات جان افراد است. این اتفاق در مرز آبی ما نبوده است. نمیشود ۵۰ کشتی برای حمل فوم مورد نیاز از ایران اعزام شود و معمولا از کشور نزدیک محل حادثه ارسال میشود. در روز اعزام تکاوران ایرانی به محل حادثه، کشتی اعزامی با حداکثر سرعت حرکت کرد که حداقل ۱۵ ساعت زمان برد.
هنوز کشتی چینی را ندیدهایم
ربیعی درباره کشتی چینی که با نفتکش کشورمان برخورد کرده نیز گفت: هنوز کشتی کریستال را ندیدهایم اما بخشی از دماغه آن وارد نفتکش شده و جداره مخازن را شکافته است. اینکه چرا مشتعل شده شاید بهخاطر شدت برخورد بوده است، شاید هم بهدلیل عقبرفتن کشتی چینی پس از برخورد بوده است؛ علت دقیق حادثه نیازمند بررسی بیشتر است. وی افزود: در بررسی سانحه علاوه بر جعبه سیاه، بخشی به ملاقات با خدمه کشتی مقابل برمیگردد که پس از بررسی معاینه دقیق کشتی کریستال و مصاحبه با کارکنانش در فرایند بررسی، مورد استفاده قرار خواهد گرفت که هنوز این مراحل بررسی آغاز نشده است.
چینیها کوتاهی نکردهاند
ربیعی ادامه داد: ما باید درک واقعی خودمان از سانحه را بیان کنیم؛ اینکه روز اول چه ادراکی داشتیم و الان چه ادراکی داریم. همیشه سعی کردیم دروغ نگوییم و درکمان از واقعه را بررسی کنیم. دوست داشتیم هرکس در جهان هرکاری از دستش بر میآید را انجام دهد. وقتی رفتیم آنجا و با کارشناسان متخصص صحبت کردیم و در اتاق عملیات نشستیم، دیدیم اینکه ابتدا با آب خنک کنند و بعد فوم بپاشند، کار غلطی نبوده است. ما همیشه دنبال این بودیم که حقیقت گفته شود نه با چینیها عهد اخوت داریم، نه چیزی. جان یک عزیز ایرانی برای ما به صد هزار رابطه سیاسی میارزد. تصور اینکه چینیها کوتاهی کردهاند، تصور اشتباهی است.
جعبه سیاه در دسترس بود
نماینده ویژه رئیسجمهور همچنین درخصوص جعبه سیاه گفت: روزی که چینیها برای ورود به کشتی رفتند ۸۰ تا ۹۰ درجه، حرارت در بعضی نقاط کشتی وجود داشت. جعبه سیاه در اتاق کنترل و در دسترس بود و در آن هنگام توانستند 2 پیکر را هم پیدا و از طریق سبد ویژه از نفتکش خارج کنند. تجهیزاتی هم که در اختیار داشتند فقط ۲۰ تا ۳۰ دقیقه اجازه باقی ماندن روی کشتی در میان گازهای سمی را به آنها میداد.
ربیعی ادامه داد: بحث محموله به وزارت نفت برمیگشت. بخشی به وزارت راه برمیگشت و بخشهایی به وزارت خارجه. از اینرو دولت تصمیم گرفت یک نفر موضوع را پیگیری و مدیریت کند. نماینده وزارت نفت، راه و امور خارجه در همه مراحل همراه من بودند. بیش از 4 بار تماسهای تلفنی مکرر با وزیر امور خارجه داشتیم.
ربیعی در پاسخ به این سؤال که با توجه به اینکه پیکر یکی از دریانوردان ایرانی با لباس نجات پیدا شده، آیا امکان پیشبینی حادثه وجود داشته است؟ گفت: این لباس شناوری بوده و احتمالا یکی از پرسنل هنگام حادثه در جایی قرار داشته که توانسته از انفجار اولیه در امان بماند و با لباس شناوری وارد آب شود.
چرا چینیها آسیب ندیدند
در ادامه این نشست، راستاد، رئیس سازمان بنادر و دریانوردی نیز گفت: حداقل یک افسر ناوبر یعنی افسر دوم یا سوم کشتی در اتاق کنترل در زمان حادثه حضور داشته و امکان ندارد همه پرسنل در حال استراحت بوده باشند. باتوجه به حضور دانشجویان کارآموز در کشتی، حداقل یک دانشجوی کارآموز هم در اتاق کنترل در کنار افسر ناوبر حاضر بوده است اما دلیل اینکه چطور 2 کشتی با یکدیگر برخورد کردهاند، باید پس از بررسیهای دقیقتر مشخص شود. وی ادامه داد: محموله کشتی چینی، سویا بوده و اصلا ریسک اشتعال نداشته است. این کشتی با دماغهای که بالاترین استحکام را دارد به کشتی ایرانی برخورد کرده و با توجه به مواد قابل اشتعالی که در کشتی ایرانی بوده، حریق ایجاد شده است و چون پرسنل چینی در انتهای کشتیشان بودهاند بلافاصله با قایق نجات از کشتی کریستال خارج شده و نیروهای امدادی آنها را نجات دادهاند.
در انتظار تحویل اجساد قربانیان
رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور گفت: درخواست تحویل پیکرهای کشف شده 3 تن از جان باختگان کشتی سانچی به چین ارائه شده است، اما هنوز، جوابی در این خصوص دریافت نکردهایم. احمد شجاعی به ایرنا گفت: هیچیک از پیکرهای جانباختگان حادثه کشتی سانچی به ایران ارجاع داده نشده است. اما شاید چین از ما بخواهد که برای شناسایی این پیکرها نمونه آزمایش ژنتیک خانوادههای جانباختگان به چین ارسال شود. وی ادامه داد: از خانوادههای جانباختگان آزمایش ژنتیک گرفته شده است و در حال تکمیل این آزمایش هستیم. از آنجا که مشخص است پیکرهای پیدا شده مربوط به ایران است باید تحویل ما داده شود اما در این مورد هنوز جوابی دریافت نکردهایم.