قدیم و جدید در نقالی هنرمند همدانی

سمیه بصیرت / خبرنگار:

نقالی یا همان پرده‌خوانی هنری است که این روزها کمرنگ شده، اما سید مهرداد کاووسی حسینی، هنرمند 29 ساله، با خلاقیت در این هنر توانسته شیوه‌های تئاتر را با نقالی ترکیب کند و 2 دوره نفر اول پرده‌خوان جوان کشور در جشنواره چهارمحال و بختیاری شود. او برای نقالی استاد مستقیم نداشته و فقط با لوح‌های فشرده آموزشی شاهنامه‌خوان و پرده‌خوان شده است. این هنرمند همدانی، کارشناس ارشد معماری است و در جشنواره‌های استانی و بین‌المللی تئاتر در بخش‌های مختلف نویسندگی، بازیگری و کارگردانی صاحب مقام شده، اما عاشق پرده‌خوانی است. گفت‌وگوی همشهری را با وی بخوانید. 

چطور شد به نقالی روی آوردید؟

از دوران دانش‌آموزی وارد دنیای بازیگری شدم و بعد به صورت حرفه‌ای تئاتر کار کردم و پس از مدتی نمایش‌های ایرانی نسبت به نمایش‌های غیرایرانی بیشتر توجه من را جلب کرد. یکی از شاخص‌های اصلی نمایش‌های ایرانی، نقالی است و من هم برای همین به شاهنامه‌خوانی روی آوردم و اشعار شاهنامه را حفظ کردم. قبل‌تر از تئاتر هم با توجه به صدایی که داشتم، قاری قرآن بودم و همه این موارد موجب شد نقل گفتن را آغاز کنم که اتفاقاً مورد استقبال هم قرار گرفت. 

پرده‌خوانی شما چه ویژگی‌هایی داشت که مورد استقبال واقع شد؟

این ویژگی بیشتر به شیوهای تئاتری من برمی‌گردد. اکثر نقال‌ها از بازی و حرکت دور هستند، اما در تئاتر دنیای تصویرسازی و حرکت قوی‌تری است و من هم در شاهنامه‌خوانی در خلال بازی، تصاویر را به مخاطب نشان می‌دهم. مثلاً وقتی از جنگ رستم حرف می‌زنم، جنگیدن را هم با تصویرسازی نشان می‌دهم و این حرکت و تصویرسازی مخاطب را درگیر می‌کند. از سویی 2 شیوه حماسی‌خوانی و مقامی‌خوانی در نقالی کشور وجود دارد که من در نقلم هر 2 شیوه مقامی (بیشتر آوازی) و حماسی (روایی) را با هم تلفیق کرده‌ام. 

شیوه نقالی شما چگونه است؟

متن نقالی‌ها را خودم می‌نویسم و پرده هم متناسب با داستان طراحی می‌شود. به طور مثال سیاوش، اولین شهید در شاهنامه است. در نقالی‌هایم اول از مرگ سیاوش شروع می‌کنم و گریزی به شهدای دفاع مقدس یا اولین شهید در عملیات مرصاد می‌زنم. در این داستان‌های قدیم و جدید موارد یکسان را پیدا می‌کنم و آنها را به یکدیگر ربط می‌دهم. طراحی پرده‌ها هم دووجهی انجام می‌شود. مثلاً یکی از پرده‌ها کلا تصویر شاهنامه و یک وجه آن کاملاً به صورت فانتزی شهدا را نشان می‌دهد.

این شیوه‌های ابداعی را هم آموزش می‌دهید؟

این شیوه پرده‌خوانی در استان همدان و همچنین کشور با استقبال روبه‌رو شده و خیلی‌هاعلاقه‌مند به یادگیری آنند. در حال حاضر بیش از 25 نفر بین سنین 3 تا 25 سال در حال یادگیری این شیوه‌اند. همچنین برای اولین بار در کشور آموزش نقالی به یک جوان 24 ساله معلول هم در حال انجام است. این جوان بسیار خوش‌صدا به زودی پرده‌خوانی را شروع می‌کند.