آغاز عصر بسازبفروش‌ها
نسل جدید فعالان اقتصادی با رونق آپارتمان‌سازی و شهرک‌سازی
عیسی محمدی
بسازبفروشی البته در روزگار ما، تبدیل به یک شغل آب و نان‌دار شده است. طی 3 دهه گذشته، گاه اتفاق می‌افتاد که این شغل و تجارت، درآمدهای چندبرابری داشت و البته در روزگار رکود نیز دست‌کم سود50 تا 100درصدی برای سازندگان دارد. به همین دلیل در دوران رونق، حتی آدم‌های معمولی هم سعی در ورود به این بازار داشتند؛ هرچند در روزگار رکود، فقط حرفه‌ای‌ها بوده و هستند که در این بازار باقی می‌ماندند تا به سود بهتر برسند. اما بسازبفروشی از کی در ایران و تهران رونق گرفت؟
جنگ شهرها و کاهش قیمت زمین
تا دهه60 و ابتدای دهه70، البته کسانی که می‌خواستند اقدام به سرمایه‌گذاری و کسب سود کنند، راه‌های مختلفی داشتند. در دهه40 و بخشی از دهه50، صنعت و بعدتر از آن، تجارت و خریدوفروش بود که جزو انتخاب‌های اول محسوب می‌شد. اما از سال1372 به بعد، یک مسیر دیگر نیز پیش‌روی سرمایه‌داران ایرانی و تهرانی باز شد؛ بسازبفروشی. اما چرا؟ دست‌کم در مورد تهران، می‌توان جنگ تحمیلی را یکی از دلایل کاهش شدید قیمت زمین و خانه دانست. شدیدترین بخش جنگ شهرها علیه شهرهای ایرانی، در زمستان 66 و بهار 67 و مخصوصاً علیه تهران صورت گرفت؛ چرا که دیگر برد موشک‌های بالستیک بعثی به پایتخت هم می‌رسید. به همین دلیل تهران تبدیل به شهری شد که خرید خانه و ملک و زمین در آن توجیهی نداشت. اما بعد از قطعنامه و شروع عصر سازندگی، قصه عوض شد.
توسعه یعنی ساخت‌وساز
افزایش قیمت زمین و درنتیجه ملک و... فراهم‌شدن شرایط برای ورود سرمایه‌داران و سرمایه‌های سرگردان به بخش مسکن و دخالت حداقلی دولت در این بخش، باعث شد تا عرصه بسازبفروشی، یکی از بهترین گزینه‌ها برای پولدارشدن و کسب سودهای بالا باشد. از سوی دیگر آغاز عصر سازندگی، به‌طور طبیعی تولید مسکن و ملک را اقتضا می‌کرد؛ همانطور که در کشورهای دیگر نیز این امر به‌طور طبیعی اتفاق می‌افتاد. همچنین ایجاد ایده کاهش فاصله طبقات شمال و جنوب تهران از دیگر دلایل رونق کسب‌وکار ساخت‌وساز بود. در آن روزگار مستندهایی که درباره پیشرفت کشورهایی چون مالزی، سنگاپور،کره‌جنوبی و... پخش می‌شد، متمرکز روی نهضت ساختمان‌سازی این کشورها بود؛ امری که باعث می‌شد تا باور کنیم توسعه، یعنی ساختمان‌های شیک و بلند و آپارتمان و... .
نشانه‌ای از آغاز یک عصر جدید
در روزنامه‌های انگشت‌شمار آن روزگار نیز از سال1372 به بعد، آگهی‌های ریزودرشت زیادی مشاهده می‌شد که نشان از رونق فروش مسکن و بسازبفروش می‌داد. در بخشی از این آگهی‌ها آمده:
«آسایش و رفاه در آپارتمان‌های مدرن و زیبای سعیدیه؛ تعدادی از آپارتمان‌ها با 10میلیون ریال وام و شرایط سهل بازپرداخت پیش‌فروش می‌شود...».
«قرعه‌کشی آتی‌ساز؛ راحتی و آرامش، زیبایی و آسایش، فضایی سبز و دلنشین، در مجموعه‌های آتی‌ساز. سازمان عمران و مسکن بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی درنظر دارد تعدادی از واحدهای مسکونی خود در مجموعه آپارتمان‌های آتی‌ساز در تهران و ویلاهای زیبا در دریاکنار را از طریق قرعه‌کشی عرضه و به 15نفر از برندگان به قید قرعه 25درصد قیمت آپارتمان یا ویلا تسهیلات اعتباری ویژه اعطا نماید...».
«شرکت آپارتمان‌شهر؛ آگهی پیش‌فروش آپارتمان‌های مسکونی و تجاری؛ مجتمع مسکونی لاله شامل یک‌خوابه، دوخوابه، سه‌خوابه، مغازه و تجاری، اداری و تجاری...».
«آگهی پیش‌فروش آپارتمان‌های لیلستان کرج «حسن‌آباد»...»
این آگهی‌ها به‌صورت ابتدایی و سیاه و سفید و گاه نیز تمام‌صفحه، در صفحات سیاه و سفید روزنامه‌های کیهان و اطلاعات و... به چاپ می‌رسید. در آن روزگار اینترنتی وجود نداشت و صدا و سیما نیز با این حجم از شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی روبه‌رو نبود؛ آگهی‌ها و تراکت‌هایی که نشان می‌داد عصر تازه‌ای در ساخت‌وساز پایتخت و دیگر شهرهای کشور آغاز شده است... .
در همینه زمینه :