هجوم لودرها به بناهای تاریخی مشهد و همدان

تلاش متولیان میراث فرهنگی مشهد و خراسان رضوی برای جلوگیری از تخریب مسجد معجردار معروف به مسجد صاحب‌الزمان شهر مشهد که آب‌انباری تاریخی نیز در کنار آن قرار دارد به نتیجه نرسید و دادستانی مشهد حکم تخریب مسجد معجردار مشهد را به اجرا گذاشت.

مسجد و آب انبار معجردار 2 اثر تاریخی ثبت ملی شده شهر مشهد هستند که دیروز مسجد معجردار به‌طور کامل با خاک یکسان شد. حکم تخریب این اثر تاریخی کشور به درخواست شهرداری مشهد صادر شده بود. به گزارش ایسنا، شهرداری مشهد پیش‌تر توانسته بود با شکایت به دیوان عدالت اداری رأی نخست برای تخریب مسجد معجردار را بگیرد و با وجود درخواست تجدید نظر میراث فرهنگی برای جلوگیری از تخریب این بنا، بدون آنکه نتیجه درخواست تجدیدنظر را به اداره میراث فرهنگی خراسان رضوی اعلام کند بلافاصله اقدام به تخریب این دو اثر ثبت ملی شده کشور کرد.

میراث فرهنگی در نخستین اقدامات خود بعد از آغاز تخریب تلاش کرد تا جلوی کار را بگیرد و حکم دادستانی را مبنی بر تخریب کامل مسجد برگرداند اما در همان لحظات اولیه کالبد اصلی مسجد با حکم دادستانی مشهد، حضور نیروی انتظامی و توسط شهرداری تخریب شد.

وفا ثابتی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی ثامن با بیان اینکه از یکشنبه‌شب تا صبح دیروز روند تخریب مسجد طول کشید و اکنون این بنای تاریخی به‌طور کامل تخریب شده است، گفت: تخریب در حالی اتفاق افتاد که پیش از آن هیچ اطلاعی به میراث فرهنگی داده نشده بود و حتی با پایگاه میراث فرهنگی ثامن نیز هماهنگ نشده بود. از سوی دیگر هنوز نتیجه درخواست تجدیدنظر میراث فرهنگی برای جلوگیری از خروج این بنای تاریخی از فهرست آثار ملی نیز اعلام نشده بود. او گفت: به همین دلیل اطلاعی از احتمال تخریب نداشتیم که بتوانیم اقدامات بعدی برای جلوگیری از تخریب بنا را انجام دهیم.

وی با بیان اینکه خوشبختانه آب‌انبار تخریب نشده است، افزود: کلانتری منطقه به میراث فرهنگی نیم ساعت مهلت داد تا حکم دادستانی مبنی بر جلوگیری از تخریب کامل مسجد و حتی آب‌انبار و جمع‌آوری ضایعات این بنای تاریخی را تغییر دهد. مدیرکل جدید اداره میراث فرهنگی خراسان رضوی هنوز به‌طور رسمی معارفه نشده و همین تأخیر در معارفه بهترین فرصت را در اختیار شهرداری مشهد برای تخریب یک اثر ثبت ملی شده قرار داد.

بناهای تاریخی همدان زیر تیغ بولدوزرها

همزمان از همدان نیز خبر رسید که صبح دیروز لودرهای شهرداری آن شهر به جان بافت تاریخی همدان افتادند و 3خانه تاریخی را در محله چمن کبابیان آن شهر تخریب کردند. این اقدام با هدف ساخت پارکینگ طبقاتی صورت گرفته است.

حسین زندی از دوستداران میراث فرهنگی استان همدان با اعلام خبر تخریب 3بنای تاریخی ارزشمند آن شهر به ایسنا ،گفت: خانه‌های تاریخی شمس و بهرامی از دوره قاجار و اخلاصی از دوره پهلوی اول توسط شهرداری همدان تخریب شدند.

او گفت: در طرح بازآفرینی محله‌های همدان قرار بود این خانه‌ها به‌عنوان اقامتگاه سنتی دیده شوند و حتی اعتباری حدود 3میلیارد تومان توسط اداره مسکن و شهرسازی استان نیز برای آنها درنظر گرفته شده بود تا با نظارت میراث فرهنگی اجرایی شود، اما به‌نظر می‌رسد شهرداری مخالف این طرح بود، چون با وجود داشتن اطلاعات کافی و کامل از این پروژه، لودرهایش این 3 خانه تاریخی را تخریب کردند. به گفته وی، نیروی یگان حفاظت میراث فرهنگی همدان نیز بعد از اطلاع از این تخریب، تلاش خود را برای جلوگیری از آن انجام داد، اما موفق نشد.

زندی با بیان اینکه شهردار همدان مدتی پیش تغییر کرد، افزود: شهردار جدید در روزهای نخست حضورش نشان داد برخلاف آنچه درباره میراث فرهنگی می‌گوید، عمل می‌کند و تیر خلاص را به میراث فرهنگی همدان زد.

جلیل موسوی، مسئول طرح بازآفرینی محله‌های همدان نیز اعلام کرد: اواخر سال۹۲ قراردادی در سطح شرکت عمران و بهسازی شهری ایران با دانشگاه بوعلی همدان در 3بخش معماری، مباحث اجتماعی و شهرسازی محله‌ها امضا شد، هر چند بعد از آن متوجه شدیم که شهرداری بخش زیادی از خانه‌های قرار گرفته در بافت تاریخی همدان و در چمن کبابیان را خریداری کرده تا پارکینگ طبقاتی بسازد، اما تلاش کردیم با برگزاری جلسات مختلف این نهاد شهری را متوجه اهمیت این مرکز محله تاریخی در همدان کنیم، حتی قول و قرارهایی برای اجرایی شدن طرح بازآفرینی محله‌های همدان مطرح شد.

او با بیان اینکه براساس تفاهمنامه امضا شده، در قدم نخست 3مرکز محله به‌عنوان کامل‌ترین مرکز محله‌ها یعنی چمن کبابیان، چمن حاجی و چمن کلَپا انتخاب شدند، ‌افزود: با تصویب طرح بازآفرینی این مرکز محله‌ها در سال۹۵ سعی کردیم این طرح را در 3مرکز محله انتخاب شده، اجرایی کنیم که متأسفانه صبح دیروز متوجه شدیم 3خانه تاریخی در این مرکز محله که 2بنا متعلق به دوره قاجار و دیگری متعلق به پهلوی دوم بود تخریب شده‌اند.