مصائب دریا نوردان

علیرضا برازجانی|  بوشهر - خبرنگار: 

ضرب‌المثل قدیمی و معروف «دریارفته می‌داند مصایب دریا» را حکایت و روایت تلخ و شیرین ماهیگیران و جاشوانی است که برای تامین معاش، دل به دریا و حوادث بی‌شمارش می‌سپارند تا با گذر از امواج سهمگین دریا، روزی خود را از این خوان گسترده خدادادی به دست ‌آورند و راه بازگشت به خانه را در پیش ‌گیرند. در این مسیر آنها با خطرات و حوادثی مواجه می‌شوند که گاه ممکن است به قیمت جان آنها تمام شود؛ از گرفتارشدن در طوفان و آبگرفتگی قایق و غرق شدن در دریا تا قرار گرفتن در خطر تیراندازی گارد ساحلی کشورهای عربی که در این سال‌ها جان افراد بی‌گناه زیادی را گرفته است. اما در همه این سال‌ها با وجود نقش پررنگی که جامعه صیادی و ملوانی استان بوشهر در ایجاد اشتغال، تولید و توسعه صادرات در عرصه شیلات داشته، آن‌طور که باید و شاید به مطالبات بحق و نیازهای واقعی آنها رسیدگی نشده است و به نوعی دستگاه‌های مربوطه در پرداخت حقوق قانونی مثل بیمه این قشر زحمتکش و بی‌ادعا کوتاهی کرده‌اند.


در گیرودار بوروکراسی اداری

هرچند سازمان تامین اجتماعی همواره از سنتی بودن حرفه صیادان سخن می‌گوید و مدعی است که برای رفع مشکل آنها قصد دارد با الگوبرداری از شرایط کشورهای پیشرو در صنعت آبزیان، وضع موجود را اصلاح کند و به آن سامان بدهد، اما در گذر این سال‌ها آنچه جامه عمل نپوشیده است همین وعده‌هایی است که به بهانه‌های مختلف در بوروکراسی اداری بین سازمان‌ها و دستگاه‌های مربوطه به دست فراموشی سپرده می‌شود؛ بهانه‌هایی از این دست ‌که شرایط کار صیادان به نوعی است که همه روزهای سال به دریا نمی‌روند، گاهی دریا بست دارند و گاهی باید ادوات صید و شناور را آماده کنند. بنابراین روزهایی که صیادان در دریا حضور ندارند نمی‌تواند جزو سابقه شغلی آنها محسوب شود.


پاسکاری ماهیگیران بین سازمان ها

ماهیگیری جزو کارهای بین بخشی محسوب می‌شود و به همین دلیل متولی مشخصی ندارند، این حرفه در ارتباط مستقیم با سازمان‌های مختلف و متفاوتی مثل نیروی انتظامی، سازمان شیلات، سازمان بنادر و دریانوردی و تامین اجتماعی است و تعامل تمامی سازمان‌ها با صیادان براساس مجوزهای معتبری است که برای آنها صادر شده است. بنابراین مسئولیت مستقیم، تنها برعهده یک دستگاه خاص نیست و چندین نهاد در این حوزه تصمیم‌گیر هستند.


بهره‌مندی از قوانین مشاغل سخت

مسئول تعاونی لنجداران و حمل‌و‌نقل دریایی استان بوشهر با اشاره به این‌که شغل ملوانی و دریانوردی از مشاغل سخت و زیان‌آور است، به همشهری می‌گوید: کمترین مدت‌زمان سفرهای دریایی بین 40تا50 روز است. در طول این مدت ملوانان و کارگران شناورهای صیادی و تجاری با خطرات فراوانی روبه‌رو هستند. افزون بر آسیب‌های جسمی و تلفات جانی که ممکن است روی دریا برای آنها به وجود بیاید حقوق و دستمزد پایین و نداشتن تضمین شغلی از مشکلاتی است که این قشر با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

«سیدعلی موسوی‌گمارانی» اضافه می‌کند: صاحبان شناورهای صیادی و تجاری و ملوانان برای تامین معیشت خود با مشکلات و موانع زیادی روبه‌رو هستند، این در حالی است در وضع قوانین و مقررات حمل‌و‌نقل دریایی کمترین توجهی به این موضوع نشده و وضع‌کنندگان این قانون بدون این‌که اطلاعی از مشکلات بی‌شمار جامعه صیادان و دریانوردان داشته باشند مواد آن را تنظیم و ابلاغ کرده‌اند.


مشکل بیمه همچنان باقی است

مسئول تعاونی لنجداران و حمل‌و‌نقل دریایی استان بوشهر گفت: بیمه ملوانان یکی از مشکلات و مطالبات بحق این قشر زحمتکش و بدون حامی است که سال‌های زیادی از وعده‌های مسئولان برای رفع آن می‌گذرد ولی در عمل این معضل به قوت خود باقی مانده است و هنوز برطرف نشده است. موسوی گمارانی می‌افزاید: بر اساس قانون موجود صاحبان شناورهای باری و تجاری نمی‌توانند از مزایای بیمه و خدمات درمانی و مستمری پس از بازنشستگی استفاده کنند زیرا این متولیان کارگاه‌های زودبازده محسوب می‌شوند.

وی اضافه می کند: استفاده از یارانه بیمه کارکنان شاغل در شناورها به ازای هر فروند 5 نفر تعیین شده است، ولی براساس پروانه و مجوز خروج شناورها هر فروند باید 6 خدمه به همراه داشته باشد! انتظار این است متناسب با وضعیت واقعی و موجود با فعالان این صنف رفتار شود.


بررسی مشکل بیمه ملوانان در کمیته تخصصی

در همین حال مدیر کل تامین اجتماعی استان بوشهر به همشهری می‌گوید: ملوانان معتقدند که سال‌ها در این شغل مشغول به‌کار هستند اما در زمان بازنشستگی سابقه چندانی برای آنها در نظر گرفته نمی‌شود و مشمول خدمات بازنشستگی نمی‌شوند.«عبدالله شیرکوند» اضافه می‌کند: بخشی از مشکلات موجود دراین زمینه مربوط به قانون وضع شده و ابلاغی است که به ستاد مرکزی منعکس خواهد شد. همچنین به دنبال این هستیم که  در دیدار حضوری با مقامات ارشد سازمان مرکزی تامین اجتماعی این مشکل را رفع کنیم.

وی تاکید می‌کند: به منظور بررسی، تعیین و تشخیص مشاغل سخت و زیان‌آور به‌ویژه شغل دریانوردی و ملوانی، کمیته‌ای از نمایندگان دستگاه‌های اجرایی و مسئول در حوزه دریا و دریانوردی با حضور نماینده جامعه دریانوردان در اداره تعاون،کار و رفاه اجتماعی تشکیل یافته تا به صورت دقیق و کارشناسی شده به این موضوع رسیدگی کند. در صورتی که مدارک و مستندات لازم از سوی کارفرمایان در دست باشد در این کمیته مطرح و نتیجه‌گیری می‌شود.