ناگهان،خانه‌ گران شد

آوین آزادی 

8سال سایه جنگ بر سر کشور بود. قیمت‌گذاری املاک در چنین شرایطی تقریبا غیرممکن بود. بیش از 8سال بازار مسکن در رکود عمیقی فرو رفته بود و تعداد زیادی با رهاکردن ملک و املاک خود به خارج از کشور رفته بودند. عده‌ای که باقی‌ مانده بودند هم از قانون خاصی برای قیمت‌گذاری روی زمین‌ها و آپارتمان‌هایشان پیروی نمی‌کردند.

جنگ که در تابستان67 تمام شد تا ماه‌ها بعد کشور هنوز خود را پیدا نکرده و قیمت‌ها در بازار مسکن فریز شده بود. اما سال68 ورق برگشت. مهاجران به کشور برگشتند و خرید و فروش در بازار مسکن به شکل گسترده کلید خورد؛ به این ترتیب نخستین جهش قیمت مسکن بعد از جنگ و دومین جهش آن بعد از انقلاب اسلامی رخ داد.

خانه‌ها زیاد و خانوارها کم بودند

در سال‌های59 تا 68، خانه، ملک و زمین فراوان و متقاضی خرید کم و حتی صفر بود. بیت‌الله ستاریان -پژوهشگر حوزه مسکن- در این‌باره می‌گوید: نه فقط بازار مسکن بلکه همه اقتصاد کشور در دوره جنگ مسکوت بود. همه‌‌چیز همسو با جنگ تحمیلی و متناسب با شرایط تغییر کرده و قیمت‌ها در بازار مسکن از قانون خاصی تبعیت نمی‌کرد. خرید و فروش در بعضی از سال‌ها در طول این دوره به صفر رسیده بود. خانوارهای ما در آن دوره در مقابل تعداد مسکن موجود رشد نمی‌کرد و برخلاف همیشه روند معکوسی داشت. به زبان ساده‌تر، خانوارهایی که در ایران سکونت داشتند کمتر از تعداد واحد مسکونی موجود بودند و فراوانی ملک آن را بی‌ارزش کرده بود. همین حقیقت باعث می‌شد که ما طی این 8سال نه‌تنها افزایش قیمت نداشته باشیم بلکه مدام در این بازار قیمت‌ها کم و کمتر شود.

این پژوهشگر ادامه می‌دهد: مرکز آمار، در چنین شرایطی نمی‌توانست چیزی را تحت عنوان آمار رسمی قیمت‌ها در کشور ثبت کند. برخی منابع افزایش قیمت مسکن را در سال 68، 5درصد برآورد کرده‌اند و شاید این درصد نتواند روایتگر جهش واقعی قیمت در آن سال‌ها باشد اما واقعیت این است که آن‌قدر این بازار قیمت‌گذاری نشده و روند در آن همواره کاهشی بود که  یک افزایش ناگهانی برای آن جهش محسوب می‌شد.