راه
جاده‌ای که سبز می‌ماند
برای کاهش پیامدهای نامناسب پروژه باید برنامه‌ای شامل نظارت مستمر بر مولفه‌های زیست‌محیطی و مقایسه باحدود استاندارد، تهیه و ارائه شود
امیر عفاف| شیراز- خبرنگار:
آزادراه شیراز- اصفهان که یکی از مهم‌ترین طرح‌‌های زیرساختی ایران به شمار می‌رود، در تکمیل حلقه‌های کریدور شمال به جنوب ایران نقش مهمی دارد. این آزادراه با طول ۲۲۵ کیلومتر، مسافت سفر جاده‌ای میان شیراز و اصفهان را حدود 140 کیلومتر کاهش می‌دهد و گامی موثر برای صرفه‌جویی در مصرف سوخت محسوب می‌شود.
این آزادراه شهرستان‌های پاسارگاد، خرمبید، بوانات، اقلید و آباده را از مسیر حذف می‌کند، اما به گفته کارشناسان مسائل زیست‌محیطی، موجب از بین رفتن مراتع و پوشش گیاهی برخی مناطق فارس شده است. حالا این پروژه در حدود 80 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و با وجود گروه اجرایی توانمند به دلیل کمبود نقدینگی و افزایش هزینه‌ها، نسبت به سال‌های گذشته با کندی پیش می‌رود.
آسیب‌های زیست محیطی آزادراه
یک کارشناس محیط‌زیست و مدرس دانشگاه اقلید که معتقد است احداث آزادراه شیراز- اصفهان آثار مخرب زیست‌محیطی بر محیط بیولوژیکی، فیزیکی، جغرافیایی و موقعیت مناطق گردشگری مانند تنگه براق دارد، می‌گوید: بخشی از پوشش گیاهی این منطقه برای ساخت جاده از بین رفته است و باید در این شرایط از فرسایش خاک جلوگیری شود.
«پروین ثابت» می‌افزاید: برای کاهش پیامدهای نامناسب پروژه باید برنامه‌ای شامل نظارت مستمر بر مولفه‌های زیست‌محیطی و مقایسه باحدود استاندارد، تهیه و ارائه شود.
یک کارشناس منابع طبیعی و استاد مرکز آموزش عالی اقلید نیز به آثار منفی این آزادراه اشاره می‌کند و می‌گوید: با بهره‌برداری از این آزادراه فرصت بهره‌گیری اقتصادی و اجتماعی ساکنان شهرهای مسیر قدیمی مانند اقلید کاهش می‌یابد.
«علیرضا صالحی» اضافه می‌کند: از قطع درختان کهنسال بلوط و بنه که در مسیر آزادراه قرار دارند و تخریب محیط‌های بکر و طبیعی اطراف آن گریزی نیست.
وی با تاکید بر لزوم ارائه طرح‌هایی در راستای تبدیل تهدیدهای ناشی از احداث آزادراه به فرصت‌های طلایی، ادامه می‌دهد: خطر خروج سرمایه و سرمایه‌گذاران از شهرهای تحت تاثیر این پروژه و مهاجرت متخصصان از این مناطق وجود دارد.
صالحی استفاده از نظرات متخصصان، پژوهشگران، مدیران اجرایی، دانشجویان و اساتید دانشگاهی کشور در رشته‌های مختلف علوم را در این خصوص ضروری می‌داند و می‌گوید: برای رویارویی با این پدیده شمال فارس که اقتصاد و سرمایه‌های اجتماعی منطقه را تحت تاثیر قرار داده است، باید از تجربه و دانش متخصصان بهره برد.
توجه به مسائل‌زیست محیطی
نماینده مردم اقلید در مجلس شورای اسلامی که تأکید می‌کند تا به حال در خصوص آسیب‌های زیست‌محیطی و اقتصادی آزادراه شیراز- اصفهان انتقادی مطرح نشده است، می‌گوید: برای عملیاتی شدن پروژه‌هایی مانند احداث راه‌آهن و جاده‌سازی حتما کارشناسی‌های لازم به عمل می‌آید و سپس مجوزها صادر می‌شود.
«سید‌حسین افضلی» بر اهمیت مطالعات همه جانبه در پروژه‌های کلان تاکید می‌کند و می‌افزاید: ملاحظات زیست‌محیطی در قانون از احترام بسیار زیادی برخوردار است و البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که 90 درصد از مسیر جاده‌ها در خارج از شهرها قرار دارد.
وی ادامه می‌دهد: به طور کلی، احتمال دارد برای پروژه‌ای در مقیاس آزادراه شیراز- اصفهان تعدادی درخت نیز جابه‌جا یا قطع شوند که این موضوع امری ناگزیر است.افضلی که باور دارد یکی از موانع توسعه فارس نبود آزادراه است، اضافه می‌کند: اگر این استان پهناور از آزادراه بهره‌‌مند شود در اقتصاد منطقه نقش فراوانی خواهد داشت.
وضعیت آزادراه شیراز- اصفهان
معاون هماهنگی امور عمرانی استاند‌‌‌‌‌اری فارس با تاکید بر این‌که آزادراه شیراز- اصفهان با توجه به مسائل زیست‌محیطی اجرا شده است، می‌گوید: در طرح مطالعاتی این پروژه کاملا به موارد زیست‌محیطی پرداخته و مجوزهای لازم از سوی کارشناسان و نهادهای مرتبط صادر شده است.«عنایت‌الله رحیمی» به اهمیت پروژه آزادراه شیراز- اصفهان اشاره می‌کند و می‌افزاید: این آزادراه که 2 ساعت از طول مسیر شیراز- اصفهان را کاهش می‌دهد، هم‌اکنون در حدود 80 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی با اشاره به این‌که این پروژه تنها پروژه فعال احداث آزادراه در کشور است، اضافه می‌کند: سنگ‌شکنی و زیرسازی بتنی پروژه در حال انجام است، اما به دلیل افزایش چند برابری قیمت‌ها و کمبود نقدینگی برای تامین قیر و میلگرد که در بورس عرضه می‌شود با مشکل مواجه شده‌ایم.
رحیمی با بیان این‌که اعتبار قرارد‌‌‌‌‌اد اولیه پروژه بالغ بر ۲۶۰۰ میلیارد تومان بود‌‌‌‌‌ه، اما با توجه به افزایش هزینه این اعتبارات نیز افزایش یافته است، می‌گوید: برای تکمیل پروژه نیز ۲۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار برآورد شده بود که این رقم نیز با توجه به افزایش هزینه‌ها به طور قطع افزایش می‌یابد.
وی نسبت به بهره‌برداری از این پروژه تا پایان سال آیند‌‌‌‌‌ه در صورت تامین اعتبارات ابراز امیدواری می‌کند و ادامه می‌دهد: آزادراه شیراز- اصفهان در توسعه استان نقش قابل ملاحظه‌ای دارد و به همین دلیل به صورت ویژه مورد توجه قرار گرفته است.
