رکوردشکنی در بازارطلای سرخ

با مبادله 13هزارو 500میلیارد تومان قرارداد آتی زعفران در بورس کالا امیدواری نسبت به احیای نقش ایران در تجارت زعفران افزایش یافت.
به گزارش همشهری، 89درصد زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود با این حال ایران فقط در 10درصد از تجارت طلای سرخ نقش دارد؛ زیرا در طول سال‌های گذشته کشور‌های دیگر با خرید زعفران ایرانی و بسته‌بندی دوباره آن برند این محصول را به نام خود ثبت کرده‌اند و منافع حاصل از صادرات آن را به‌خود اختصاص داده‌اند.
موضوعاتی از قبیل بسته‌بندی، بازاریابی و نقل و انتقال پول باعث شده کشور‌های دیگر این زعفران ایرانی را با بسته‌بندی خودشان بفروشند. اصلی‌ترین مشکل بازار زعفران ایران نبود یک بازار متشکل و قیمت‌گذاری نامناسب برای زعفران است که مانع توسعه تولید در ایران شده است.
بر همین اساس از یک سال پیش بازار معاملات آتی زعفران با هدف افزایش نقش ایران در تجارت جهانی زعفران در بورس کالا شکل گرفت و امسال این بازار با رونق بسیار خوبی مواجه شد. از مزایای عرضه قرارداد آتی زعفران، پیش‌بینی‌پذیر کردن بازار است به‌طوری که فعالان این عرصه وارد بازار آتی شده و با تجزیه و تحلیل، زعفران را برای ماه‌های آینده معامله می‌کنند که این کار علاوه بر پوشش نوسان قیمت در آینده، چشم‌انداز مناسبی از آینده بازار برای زعفران‌کاران و فعالان بازار ارائه می‌دهد. معاملات آتی زعفران منجر به کاهش نگرانی تولیدکننده‌های زعفران می‌شود؛ زیرا بازار پس از این پیش‌بینی‌پذیر خواهد بود و می‌توان قیمت‌های آینده را برآورد کرد.
تازه‌ترین آمارها از وضع معاملات آتی زعفران در بورس کالا نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران از ابتدای امسال تاکنون 9میلیون و 819هزار و 35قرارداد آتی زعفران به ارزش 13هزارو 572میلیارد تومان دادوستد کرده‌اند. هر قرارداد آتی زعفران معادل 100گرم زعفران است. همچنین در این مدت 66تن زعفران به‌صورت فیزیکی به ارزش 378میلیارد تومان در بورس کالا دادوستد شده است که این مقدار زعفران تقریبا برابر با 17درصد از کل زعفران تولید شده در ایران است. سالانه در حدود 370تن زعفران در ایران تولید می‌شود. همچنین در این مدت 20هزار و 548کیلو زعفران در قالب گواهی سپرده در بورس کالا دادوستد شده است. این آمار‌ها نشان می‌دهد سیاست توسعه نقش ایران در تجارت زعفران با توجه به جایگاه جهانی بورس کالا اثر‌گذار بوده است.

پتانسیل پیش روی سایر کالاها
به غیر از زعفران، پسته و خرمای ایران و کالاهای بسیار زیاد دیگری این قابلیت را دارند که ایران نقش مؤثری در قیمت‌گذاری جهانی‌شان داشته باشد اما نبود برنامه و سازوکارهای مشخص و همینطور نبود یک بازار متشکل مانند بورس کالا موجب شده این کالا‌ها هم سرنوشتی شبیه زعفران پیدا کنند. ایران به غیراز آنکه بزرگ‌ترین تولید‌کننده زعفران دنیاست، بزرگ‌ترین تولیدکننده پسته، خاویار، زرشک، فیروزه، میوه‌های شفتی (مثل زردآلو) و فرش دستباف در جهان هم هست. 
ایران همچنین بزرگ‌ترین ذخیره روی جهان را دارد، چهارمین تولیدکننده سیمان، نهمین تولیدکننده آهن، هفتمین تولیدکننده پشم، سیزدهمین تولیدکننده آهک، سومین تولیدکننده گاز طبیعی و ششمین تولیدکننده نفت در جهان است. ایران همچنین در بخش کشاورزی هشتمین تولیدکننده میوه، دومین تولیدکننده خیار، هشتمین تولیدکننده لیمو، دهمین تولیدکننده انگور، دومین تولیدکننده زردآلو، هشتمین تولیدکننده مرغ، ششمین تولیدکننده پیاز، دومین تولیدکننده گردو، هفتمین تولیدکننده گوجه‌فرنگی، هفتمین تولیدکننده مرکبات و چهارمین تولیدکننده بادام در جهان است. با این حال نبود یک بازار متشکل منجر شده عمده محصولات ایرانی یا بدون برند یا تحت نام کشورهای دیگر فروخته شود.


   شفافیت ثمره بورس کالا برای اقتصاد

مهدی کاظمی، کارشناس اقتصادی با اشاره به تجربه فعالیت ۱۱ ساله بورس کالا می‌گوید: این بازار نقش ارزشمندی در توجه و سوق دادن اقتصاد کشور به سمت مکانیزم عرضه و تقاضا داشته و از همه مهم‌تر فعالیت این بورس به شفافیت اقتصاد کمک کرده است. به گفته کاظمی در اقتصاد‌های آزاد که حضور بخش خصوصی بیش از دولت نمایان است، کشف قیمت کالا‌ها و خدمات براساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد. این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه نمونه بارز اثر مثبت بورس کالا در توسعه اقتصادی را در حوزه کشاورزی مشاهده می‌کنیم، توضیح می‌دهد: اجرای طرح قیمت تضمینی محصولات کشاورزی از بستر بورس، اقدام بسیار مهم و بزرگی است که اگر بیش از اینها حمایت شود علاوه بر اینکه منفعت بیشتر کشاورزان را در بر خواهد داشت، موجب افزایش کیفیت و کمیت تولید محصولات کشاورزی شده و کشور را به‌خودکفایی در محصولات مختلف کشاورزی رهنمون خواهد ساخت.