مجمع تشخیص
آیت‌الله موحدی‌کرمانی، یک‌بار دیگر رئیس موقت مجمع
مجمع تشخیص مصلحت‌نظام به ریاست رئیس‌جمهور احیا می‌شود؟
قریب به 3دهه پس از تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام، براساس بازنگری قانون اساسی سال68 تعداد اعضای آن از 20نفر به 53نفر رسیده است، ولی ریاست آن از دی‌ماه سال95دستخوش تغییرات اساسی شده است. آیت‌الله هاشمی آخرین رئیس‌جمهوری بود که همزمان ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده داشت. رهبر معظم انقلاب مردادماه سال96آیت‌الله محمود هاشمی‌شاهرودی از فقهای شورای نگهبان و نایب‌رئیس مجلس خبرگان را به‌عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب کردند.
این در حالی است که در فاصله چند‌ماه مانده به معرفی اعضای دوره جدید مجمع از سوی رهبر انقلاب، آیت‌الله موحدی‌کرمانی، یکی دیگر از اعضای مجلس خبرگان رهبری ریاست جلسات را برعهده گرفته بود و احتمال جایگزینی وی به جای آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی نیز می‌رفت. حکم آیت‌الله محمود هاشمی‌شاهرودی اگرچه برای یک دوره 5ساله از سوی آیت‌الله خامنه‌ای امضا شده بود اما درگذشت وی در آستانه دومین سالگرد درگذشت رئیس قبلی مجمع بار دیگر ریاست مجمع را با تزلزل و دگرگونی مواجه ساخت. اگر آیت‌الله موحدی‌کرمانی زمانی جلسات را به‌صورت موقت اداره می‌کرد، این‌باردر غیبت آیت‌الله موحدی کرمانی و هاشمی شاهرودی، آیت‌الله جنتی نیز بر صندلی ریاست مجمع تکیه زد.
ریاست دوره‌ای مجمع تا زمان معرفی فرد جدید از سوی رهبر انقلاب به تعویق خواهد افتاد ولی ریاست موقت آن نیز با اما و اگرهایی روبه‌روست. در آخرین اعلام و اطلاعیه‌ها آیت‌الله موحدی‌کرمانی عضو مجلس خبرگان همچنان گزینه اصلی ریاست موقت مجمع محسوب می‌شود. غلامرضا مصباحی‌مقدم از اعضای حقیقی مجمع به ایسنا گفته: «موحدی‌کرمانی به‌عنوان نایب‌رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، جلسات مجمع را تا انتصاب رئیس جدید از سوی مقام معظم رهبری، اداره خواهد کرد.» به گفته او «مثل دوره قبل که پس از رحلت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، براساس قانون مجمع نایب‌رئیس جلسات را اداره کرد، این دوره نیز نایب‌رئیس جلسات را تا مشخص شدن رئیس اداره می‌کند.» او اخیرا در پاسخ به این سؤال همشهری که برخی در تلاش هستند و رایزنی می‌کنند تا شما رئیس مجمع شوید، آیا درست است؟ گفته است: فکر نمی‌کنم؛ برنامه ندارم. آقا باید تصمیم بگیرند ولی من تصور نمی‌کنم. ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام در بدو تشکیل آن وظیفه‌ای محول به رئیس قوه مجریه کشور بود. بعد از آنکه آیت‌الله خامنه‌ای مدت کوتاهی در قامت رئیس‌جمهور ریاست مجمع را هم بر عهده داشتند، در دوره بعد ریاست این نهاد به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی منتقل شد. در حکم سال68، آیت‌الله خامنه‌ای ضمن معرفی 20نفر اعضای حقیقی و حقوقی تشکیل و اداره مجمع را به آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی رئیس‌جمهور واگذار کرده بود. در این حکم به تاریخ 12مهرماه سال68 از آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، خواسته شده بود: «انتظار می‌رود جنابعالی با تشکیل و اداره مجمع مزبور، این نهاد قانونی و کارساز را به جریان انداخته، مصالح نظام جمهوری اسلامی و ملت بزرگ و رشید ایران را در حوزه کارایی آن تأمین فرمایید.» این البته یک قاعده نبود و پس از پایان ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنان به احترام این کارگزار انقلابی در اختیار وی بود. ضرورت مدیریت اعتدالی، جدا از خط و ربط جناحی و مبتنی بر مصالح کشور شاخص اصلی دوره‌های مختلف اداره مجمع بوده و شاید فوت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی انتصاب چهره‌های جدید ریاست مجمع را با چالش مواجه ساخته است.
رجوع به جایگاه حقوقی ریاست‌جمهوری و مقبولیت وی شاید کلید حل این معما و تعیین یک رئیس مجمع در تراز رئیس‌جمهور کشور باشد. حسن روحانی، رئیس‌جمهور در دوران ریاست آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی، یک جلسه هم در جلسات مجمع حضور نیافت. حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور اسفندماه سال گذشته تلویحا درباره این غیبت‌ها نوشته بود: «روسای جمهور قاعدتا بنا به نص قانون اساسی خود را شخص دوم کشور می‌دانند و انتظار دارند مانند 2 دوره اولیه مسئولیت مجمع برعهده ریاست‌جمهوری بماند.»
محتمل‌ترین گزینه ریاست مجمع
محسن رهامی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره پیش‌بینی‌های خود از گزینه بعدی ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اگر مقام معظم رهبری نخواهند آقای روحانی را در جایگاه ریاست مجمع نصب کنند به‌احتمال زیاد این جایگاه را به آقای صادق لاریجانی واگذار خواهند کرد. پس با توجه به شرایطی که عرض کردم و با توجه به آن ارتباطات و جایگاه، نامبرده یکی از محتمل‌ترین افراد برای تصدی جایگاه ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
