گفت و گو
چرخش روسیه به دیپلماسی در سوریه
محمدامین خرمی|خبرنگار:
ولادیمیر پوتین یک ماه قبل، از آغاز روند خروج نیروهای نظامی روسیه از سوریه خبر داد. درباره ادامه حضور روس‌ها در سوریه با «ماکسیم ساچکوف»، کارشناس «شورای روابط بین‌الملل روسیه» گفت‌وگو کرده‌ایم.
بسیاری در جهان اساسا باور ندارند که مسکو قصد خروج از سوریه را داشته باشد؛ دلیل این بی‌اعتمادی چیست؟
در سال 2016تصمیم پوتین بر مبنای این فرض اشتباه بود که ارتش سوریه دیگر قادر است به تنهایی از عهده شرایط امنیتی این کشور بربیاید، اما خیلی زود مشخص شد که این‌چنین نیست و هنوز گروه‌های متعددی هستند که با دولت بشار اسد در حال جنگیدن هستند؛ بنابراین روسیه نیروهایش را بار دیگر در سوریه تقویت کرد. اکنون اما مسکو مطمئن است که موقعیت دولت اسد مستحکم‌تر از گذشته است و اندک فعالیت برخی گروه‌های تروریستی در سوریه دیگر تهدیدی وجودی علیه دولت مرکزی این کشور نیست. حفظ اسد در قدرت و نابودی داعش 2 هدف عمده ولادیمیر پوتین برای اعزام نیروهای روسیه به سوریه بود. شاید هنوز این 2 هدف به‌طور کامل محقق نشده، اما پوتین تلاش دارد با خارج‌کردن نیروها و اعلام پیروزی پیش از موعد، فضا را برای انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه که تا چند‌ماه دیگر برگزار می‌شود، فراهم کند. از سوی دیگر، تخلیه نیروهای روسیه از سوریه به‌معنای تمایل مسکو به چرخش به سمت دیپلماسی و دوری از درگیری‌های منطقه‌ای میان اسرائیل، عربستان و ایران است.
آیا پایان داعش در سوریه به‌معنای پایان حضور روس‌ها در این کشور خواهد بود؟
خیر. روسیه 2 پایگاه بزرگ نظامی در سوریه دارد؛ در حمیمیم و طرطوس؛ بنابراین مسکو می‌تواند هر زمان اراده کند بلافاصله نیروهایش را وارد سوریه کند. همچنین فراموش نکنید که سیستم دفاع موشکی اس-400نیز در خاک سوریه باقی خواهد ماند و در مواقع لزوم می‌تواند برای روسیه نقش سپر دفاعی را ایفا کند.
آیا خروج نیروهای روسیه، مسکو را در مقابل واشنگتن در موضع ضعف قرار نمی‌دهد؟
بحران سوریه پیچیده است و اختلاف نظر میان آمریکا و روسیه در این بحران یکی از مهم‌ترین جنبه‌های آن. خروج نیروهای روسیه از سوریه به‌معنای کوتاه آمدن در برابر آمریکا نیست. آمریکا طی ماه‌های اخیر بخش‌هایی از سوریه را اشغال کرده است. این از نظر مسکو یک مشکل بزرگ است؛ به‌خصوص در درازمدت. در مسکو دیدگاه‌های مختلفی درباره انگیزه آمریکا برای حضور در سوریه وجود دارد. حتی برخی معتقدند آمریکایی‌ها به‌دنبال استفاده از داعش و دیگر گروه‌های تروریستی سلفی علیه اسد و ایران هستند. این درست همان کاری است که آمریکایی‌ها در افغانستان با استفاده از نیروهای مجاهدین در برابر نیروهای شوروی کردند. به هر حال، حضور آمریکا در سوریه عامل مهمی در تصمیم‌گیری روسیه برای چگونگی ادامه حضورشان در سوریه است.
