درمان به‌روز ناباروری در همدان

فاطمه کاظمی |  همدان - خبرنگار:

دیگر نیازی نیست زوجینی که مشکل ناباروری دارند برای پیگیری روند درمان به مراکز درمان ناباروری در تهران مراجعه کنند، چراکه مرکز ناباروری دولتی بیمارستان فاطمیه با به‌کارگیری جدیدترین روش‌های دنیا این مشکل را حل می‌کند اما مشکل اصلی بی‌اطلاعی بسیاری از شهروندان از وجود چنین مرکزی در همدان است. با دکتر «شمیم پیله‌وری» متخصص زنان و فلوشیپ نازایی و دکتر «مرضیه اتوگرا» دکترای ارتقای سلامت و مسئول بخش درمان ناباروری بیمارستان فاطمیه به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید. 

 بخش درمان ناباروری بیمارستان فاطمیه از چه زمانی راه‌اندازی شده است و شامل چه بخش‌هایی می‌شود؟

پیله‌وری: این بخش از سال 1378 راه‌اندازی شده و شامل بخش‌های مختلفی از جمله پذیرش، کلینیک سونوگرافی، اتاق ویزیت، مشاوره و آزمایشگاه است. در این مجموعه کار به صورت تیمی انجام می‌شود و اعضای این تیم شامل متخصص زنان، جنین‌شناس، ارولوژیست، متخصص بیهوشی و کارشناسان مامایی هستند. 

روش‌هایی که در این بخش مورد استفاده قرار می‌گیرد تا چه میزان به‌روز و همگام با پیشرفت‌های روز دنیاست؟

پیله‌وری: اقداماتی که در این بخش انجام می‌شود و امکاناتی که در آن وجود دارد تقریبا به‌روز و برابر با همه مراکز درمان ناباروری در دنیاست و ما چیزی کم از مراکز دیگر نداریم. هیچ‌وقت به ارجاع بیمار به مراکز بیرون از بیمارستان نیاز نداشته‌ایم و همه اقدامات لازم را در این مرکز انجام داده‌ایم. حتی از بیمارستان‌ها و مراکز دیگر استان‌ها بیمار پذیرش می‌کنیم و همه اقدامات لازم را انجام می‌دهیم. 

درباره روش‌هایی که برای درمان ناباروی استفاده می‌کنید، توضیح دهید.

پیله‌وری: جدیدترین روش کمک‌باروری در دنیا روش آی‌وی‌اف است و در کنار آن اقداماتی مانند پی‌آرپی رحمی و پی‌آرپی تخمدانی نیز انجام می‌شود. 
اتوگرا: آی‌وی‌اف همان لقاح مصنوعی است و به آن میکرو هم می‌گویند. جنین اهدایی دیگر روش درمان ناباروری است که در صورت مشکل‌ داشتن خانم انجام می‌شود و به آن تخمک اهدایی می‌گویند، اما اسپرم اهدایی نداریم. 

ماهانه چقدر پذیرش دارید؟

اتوگرا: حدود 3 هزار نفر در ماه برای درمان نازایی به این مرکز مراجعه می‌کنند، اما این‌که مشخص شود چه پروتکل درمانی برای آنها در نظر گرفته می‌شود باید بررسی شود. یعنی مراجعه این تعداد به این بخش به این معنا نیست که 3 هزار نفر نازا داریم بلکه صرفا 3 هزار نفر مراجعه‌کننده داریم. 

میزان پاسخ‌دهی به درمان چطور است؟ آماری دارید؟

پیله‌وری: آمارهایی که داریم خوب است و میزان پاسخ‌دهی به درمان در این مراکز با مراکز پیشکسوت برابری می‌کند. درصد موفقیت در بارداری این مرکز 30 تا 35 درصد است. 

بیشتر چه قشری به شما مراجعه می‌کنند؟

اتوگرا: باید در این زمینه کار تحقیقاتی انجام شود اما تقریبا از همه اقشار مراجعه‌کننده داریم. 

این سوال را به این دلیل می‌پرسم که مخاطبان ما از بالا بودن هزینه‌های درمان ناباروری در این مرکز گلایه دارند...

اتوگرا: با توجه به سیاست‌های افزایش جمعیت دولت، طرحی به نام حمایت از زوجین نابارور اجرا می‌شود که طبق آن افراد زیر 42 سال که به آی‌وی‌اف و آی‌یوآی نیاز دارند در این طرح حمایتی قرار می‌گیرند و با ثبت مشخصات به آنها تخفیف داده می‌شود. درباره داروهای درمان ناباروری هم باید بگویم قبلا بیمه‌ها این داروها را تحت پوشش قرار نمی‌دادند، اما الان حمایت می‌کنند که با هدف سیاست‌های افزایش جمعیت است و زوجین نابارور مورد حمایت دولت هستند. این نکته را نیز باید بگویم که زوجین فقط یک بار شامل تخفیف می‌شوند و اگر به انجام 2 یا چند باره روش‌های ذکرشده نیاز داشته باشند دیگر شامل تخفیف نیست. 

با توجه به هزینه‌های بالای درمان ناباروری آیا این حمایت‌ها کافی است؟

اتوگرا: از قبل بهتر شده و طی بازدیدی که کارشناسان وزارت بهداشت از این مرکز داشتند اعلام کردند در حال بررسی برای ارائه تخفیف‌های بیشتر هستند اما مهم‌ترین مسأله‌ای که برای زوجین مطرح است فضای کوچک این مرکز است. معاونت درمان به دنبال ساخت مرکزی بزرگ‌تر در محوطه بیمارستان است تا این مشکل نیز حل شود. با راه‌اندازی این ساختمان خدمات بهتری به مراجعه‌کنندگان ارائه خواهد شد. 

وضعیت ناباروری در همدان چطور است؟ همدان نسبت به استان‌های دیگر چه وضعیتی دارد؟

پیله‌وری: آمار همدان تقریبا با استان‌های دیگر برابر است و 15 درصد گزارش ناباروری در همدان ارائه می‌شود. درباره این‌که درصد ناباروری در آقایان بیشتر است یا خانم‌ها هم باید بگویم این درصد نیز تقریبا برابر است و به جز مواردی که هر دو مشکل دارند که چیزی حدود 30 درصد است، در مورد خانم‌ها 30 درصد و در مورد آقایان 25 تا 30 درصد است و تقریبا شرایط برابری دارند. 

مهم‌ترین دلیل ناباروری در همدان چیست؟

پیله‌وری: در خانم‌ها بزرگ‌ترین دلیل ناباروری اختلال در تخمک‌گذاری است. خوشبختانه درمان‌های موجود درمان‌های خوبی است و معمولا به باروری منجر می‌شود. 

طول دوره درمان به طور متوسط چقدر است؟

پیله‌وری: بستگی به علت ناباروری دارد و حتی ممکن است به چند دوره درمان یا تجویز دارو نیاز باشد. برای مثال در مشکل تخمک‌گذاری گاهی به چند دوره تجویز دارو نیاز است یا در آقایان نیاز به عمل جراحی وجود دارد و بعد از آن باید به آقا فرصت داده شود. تفاوت‌های فردی هم مهم است گاهی در 2 یا 3 ماه جواب می‌دهد و گاه بیشتر از یک سال طول می‌کشد. 

به هر حال سن ازدواج بالا رفته و به دنبال آن مشکلات ناباروری هم بیشتر شده است. آیا در این زمینه اقدامی انجام داده‌اید؟

پیله‌وری: بله روش جنین فریزشده در این مرکز مورد استفاده قرار می‌گیرد. زوجینی که به هر دلیلی می‌خواهند جنین خود را تا سال‌ها نگه دارند می‌توانند از این روش استفاده کنند. امکان فریز کردن تخمک و بافت تخمدان نیز فراهم است. ممکن است خانم مجردی به سرطان مبتلا باشد و به شیمی‌درمانی نیاز داشته باشد. می‌توان برای او تخمک‌ها را فریز کرد تا در آینده بتوان از آن استفاده کرد. 

این روش‌ها مورد پذیرش اجتماعی قرار گرفته است؟

پیله‌وری: بله دو سه مورد خانم‌های مطلقه‌ای هستند که امکان ازدواج ندارند و تخمک‌هایشان را برای آینده فریز کرده‌اند. اما دختران مجرد هنوز چنین اقدامی نکرده‌اند. 


وضعیت دارو

دکتر «شمیم پیله‌وری» متخصص زنان و فلوشیپ نازایی درباره وضعیت دارو در بازار استان می‌گوید: تا قبل از تحریم، دسترسی به دارو عالی بود و مشکلی وجود نداشت. در داروخانه بیمارستان هم داروهای آی.وی.اف به راحتی در دسترس قرار می‌گیرد و مشکلی نیست. اما بعد از اعمال تحریم‌ها شرایط دشوار شده و بیمار با نسخه سرگردان است. بعضی داروها امتحان خود را پس داده‌اند و نتایج بهتری داشته‌اند بنابراین عقل حکم می‌کند که ما همان برند را تجویز کنیم اما متأسفانه الان داروی مورد نظر را نسخه می‌کنیم اما بیمار آن را پیدا نمی‌کند. یا دارو کم است، یا وارد نمی‌شود به هر حال این مشکل وجود دارد.