بمب ساعتی اقتصاد، زیر پای اردوغان

شرایط بد اقتصادی در ترکیه، در آستانه انتخابات شوراها در این‌کشور ، به یک بمب ساعتی در اردوگاه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور تبدیل شده است و بلندپروازی‌های سیاسی او را به چالش می‌کشد.

به گزارش بلومبرگ، بزرگ‌ترین اقتصاد خاورمیانه، سال‌جاری را با افت شدید اقتصادی در شش‌ماه آخر سال به پایان خواهد رساند که می‌توان آن را عملا یک رکورد تکنیکی خواند. افت اقتصادی ترکیه از ماه‌ها پیش شروع شده و افت شدید ارزش لیر -واحد ملی پول این کشور- به همان اندازه برای چشم‌انداز ترکیه زیر نظر اردوغان مضر است که کودتای نافرجام 2 سال پیش به آن لطمه وارد کرد.

براساس داده‌هایی که هفته پیش از نرخ رشد ترکیه منتشر شد، تولید ناخالص داخلی در سه ماهه سوم سال، نسبت به سه‌ماه پیش از آن افت شدیدی داشته و به 1.6درصد رسیده است. با این شرایط می‌توان گفت که ترکیه کندترین نرخ رشد را از سال 2016به بعد تجربه می‌کند. رشد اقتصادی در بخش خصوصی که دوسوم اقتصاد ترکیه را تشکیل می‌دهد، شدیدترین افت را داشته است. نرخ رشد اقتصادی در سه ماهه اول 7.2و در سه ماهه دوم 5.3درصد بوده است.

این شرایط بد، شدیدترین پیامدها را برای اردوغان دارد که موفقیت‌های سیاسی خود را به واسطه رشد برق‌آسای اقتصادی از طریق محرک‌ها به‌دست آورده است. با توجه به این واقعیت است که از حالا می‌توان پیش‌بینی کرد دولت او، در انتخابات محلی‌ماه مارس کار سختی خواهد داشت. پیش‌بینی‌ها این است که دولت با درنظر داشتن انتخابات پیش رو، کمی سیاست‌های سختگیرانه اقتصادی را آسان‌تر بگیرد.

نایجل رندل، تحلیلگر ارشد مؤسسه مشاوره اقتصادی مدلی گلوبال از لندن در این‌باره می‌گوید: «احتمال سهل‌گیری سیاست‌های پولی و مالی در ابتدای سال 2019برای تسهیل شرایط اقتصادی در ابتدای سال 2019بسیار زیاد است. سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند سیاستگذاران قبل از احیای اقتصاد داخلی، اژدهای تورم را از پا دربیاورند.»

درواقع، دولت همین حالا هم تلاش‌ها برای بالابردن تقاضای مصرف‌کنندگان را با کاهش مالیات بر فروش خودرو، کالاهای خانگی و مبلمان شروع کرده است.
هفته گذشته، برات آلبایراک، وزیر اقتصاد و خزانه‌داری ترکیه در جمع نمایندگان پارلمان گفت که به لطف تنظیم روابط با تجارت خارجی، ایجاد تعادل در اقتصاد این کشور بهتر از پیش‌بینی‌ها بوده است. به گفته او، اقدامات دولت در مهار حملات به لیرموفق بوده است. اما بدترین سناریوها، همچنان پیش روی ترکیه است؛ صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده است که نرخ رشد اقتصادی ترکیه، به‌دلیل سقوط ارزش لیر از 3.5درصد در سال‌جاری به 0.4درصد کاهش خواهد یافت. مؤسسه خدمات سرمایه‌گذاری مودی پیش‌بینی کرده است که اقتصاد ترکیه 2درصد در سال 2019سقوط خواهد کرد و سی‌تی‌گروپ هم در تخمین‌های خود اعلام کرده که نرخ رشد ترکیه، به‌دلیل کاهش تقاضای داخلی 3.3درصد افت خواهد داشت.

در چنین شرایطی، پیش‌بینی‌ها از نرخ رشد در سه ماهه پایانی سال هم چندان امیدوارکننده نیست. اینان دمیر، اقتصاددان مؤسسه نومورا اینترنشنال در لندن می‌گوید: «روند انقباضی در سه‌ماهه پایانی سال هم تکرار خواهد شد و به‌نظر می‌رسد اقتصاد ترکیه در سه ماهه پایانی هم یک لغزش بزرگ را تجربه خواهد کرد.»



صادرات 2میلیاردی تسلیحاتی ترکیه

ترکیه ‌در کنار هند و برزیل، بیشترین رشد را در صادرات تسلیحات نظامی و هوانوردی در دنیا داشته است و پیش‌بینی می‌شود صادرات این کشور به حدود 2میلیارد دلار برسد. به گزارش روزنامه حریت، فروش بخش دفاعی و هوانوردی ترکیه در نیمه اول سال 2018میلادی، 14درصد نسبت به دوره مشابه در سال گذشته رشد داشته و به 900میلیون دلار رسیده است. حجم کلی صادرات ترکیه در 5‌ماه اول سال‌جاری میلادی، 82میلیارد دلار بوده است. نزدیک به یک‌درصد حجم صادرات ترکیه، ‌مربوط به صنایع دفاعی و هوانوردی است. مشتریان عمده ترکیه در سال 2017میلادی این‌ کشورها بوده‌اند: