در شهر
پاساژ‌های خالی از خریدار تبریز
صدور مجوز ساخت واحدهای تجاری در تبریز در یک دهه گذشته بر اساس نیازسنجی صورت نگرفته است
سیدرضا حسینی‌زاده| تبریز – خبرنگار:
لیست بلندبالای درخواست برای فروش مغازه در تبریز را می‌توان در هر بنگاه و مشاور املاکی این شهر پیدا کرد. مغازه‌های خالی در مجتمع‌های تجاری تازه‌ساخت و قدیمی که تعدادشان کم هم نیستند، موجب شده تا تقاضا برای فروش از درخواست‌های خرید پیشی بگیرد و مقاومت مالکان مغازه‌ها برای بالا نگه داشتن قیمت مغازه‌ها هم کار به جایی نبرد. در این میان شهرداری تبریز بیش از هر ارگان و دستگاه دیگری در زمینه ساختوساز مغازه پیشگام است. مغازه‌هایی که به نظر می‌رسد نقشی در رونق اقتصادی تبریز ندارند و تنها سرانه فضاهای تجاری مرکز استان را بالا می‌برند.
ضرورت نیازسنجی برای صدور پروانه تجاری
کارشناس ارشد شهرسازی و مدیر پروژه تجاری قطران تبریزی به همشهری می‌گوید: صدور مجوز برای واحدهای تجاری در تبریز در یک دهه گذشته بر اساس نیازسنجی صورت نگرفته است. علاوه بر اشخاص حقیقی، ادارات و سازمان‌های مختلف و حتی شهرداری تبریز هم بنا به ارزش افزوده‌ای که از ساخت واحد تجاری به دست آورده‌اند، درخواست صدور پروانه تجاری داشته و مسئولان نیز با توجه به درآمد بیشتری که از صدور واحد تجاری به دست می‌آورند، در این زمینه سخاوتمندانه عمل کرده‌اند.
«هادی مولایی» با بیان این‌که ساخت واحدهای تجاری در منطقه 8 تبریز در یک دهه گذشته روند صعودی به خود گرفته است، بیان می‌کند: البته این روند در یکی 2 سال اخیر روند کاهشی داشته و با توجه به کاهش تقاضابرای خرید و حتی اجاره در مجتمع‌های تجاری مشروطه، بازار زیرگذر میدان نماز و پروژه آیسان درخواست برای صدور پروانه در منطقه 8 با کاهش مواجه شده است. به نحوی که نگاهی به آمار صدور پروانه‌های منتشرشده از سوی شهرداری در سال جاری نشان از درخواست پروانه تنها برای یک مورد در این منطقه مرکزی تبریز دارد. وی اظهار می‌کند: نیازسنجی برای صدور پروانه تجاری ضروری است و مسئولان باید در این زمینه توجه بیشتری داشته باشند. برای مثال بازار زیرگذر و المان در خیابان شریعتی تبریز عملا تعطیل است و با این‌که یکی 2 سال از آغاز به کار آن نمی‌گذرد، عدم استقبال شهروندان موجب تعطیلی اکثر واحدهای تجاری در آن شده است.
مولایی با بیان این‌که نیازسنجی صحیح منجر به ارزش افزوده تجاری‌سازی در شهر شده است، بیان می‌کند: البته باید تجربه موفق بازارهای زیرگذر در تبریز را هم فراموش نکرد، به نحوی که تمام واحدهای تجاری بازار زیرگذر امیر در تبریز به فروش رفته و ارزش افزوده چندبرابری هم از زمان احداث در 5 سال گذشته کسب کرده است.
شهرداری متولی ساخت و واگذاری واحدهای تجاری
مدیر املاک شهرداری تبریز هم می‌گوید: شهرداری در سال‌های گذشته به عنوان یکی از متولیان ساخت واحدها و مجتمع‌های تجاری به صورت‌های مختلف مشارکتی یا سرمایه‌گذاری بوده، اما پس از ساخت اقدام به واگذاری این مجتمع‌ها می‌کند.
«علیرضا داستان» ساخت بازار بزرگ شمس‌تبریزی در دهه 70 را یکی از اولین اقدامات شهرداری در این زمینه اعلام می‌کند و می‌افزاید: با وجود این‌که این مجتمع حدود 500 واحد داشت، اما اکثر این واحدها واگذار شده و تنها چند مغازه فروش نرفته که جزو املاک شهرداری تبریز است. ساخت لاله‌پارک در شرق تبریز و مجتمع ولیعصر در کوی ولیعصر هم از جدیدترین اقدامات شهرداری در ساخت املاک تجاری است که تقریبا تمام سهم شهرداری واگذار شده است. وی با تاکید بر این‌که نگهداری از این واحدهای تجاری برای شهرداری مقرون به صرفه نیست، عنوان می‌کند: برخی از این مغازه‌ها به اجاره واگذار شده‌اند یا بدون متقاضی هستند.
داستان با خودداری از اعلام دقیق تعداد مغازه‌های بدون متقاضی متعلق به شهرداری تبریز بیان می‌کند: در حال حاضر در تمام 11 منطقه شهری تبریز تعدادی مغازه خالی متعلق به شهرداری داریم که جزو املاک شهرداری به شمار می‌رود، اما تعداد این مغازه‌ها چندان زیاد نبوده و تلاش واحد املاک برای واگذاری این واحدها به اشخاص حقیقی و حقوقی است.
صدور پروانه ساخت 14 هزار مترمربع واحد تجاری
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تبریز با اشاره به این‌که در 8 ماه سال جاری تعداد 32 پروانه برای ساخت 14 هزار متر مربع انواع واحدهای تجاری در تبریز صادر شده است، اظهار می‌کند: این آمار برای 12 ماه سال گذشته 73 پروانه با مجموع متراژ 17 هزار و 600 متر مربع بود.
«محمدعلی عزتی» ادامه می‌دهد: این پروانه‌ها شامل واحدهای تجاری، تجاری - خدماتی و تجاری - مسکونی بوده و تمام این واحدها هم پس از صدور پروانه، اقدام به احداث کرده‌اند و البته در این زمینه معاونت شهرسازی و معماری دخالتی در آغاز ساخت ندارد. وی تاکید می‌کند: شهرداری منطقه 5 تبریز در شرق این شهر بیشترین تعداد صدور پروانه تجاری را داشته و 10 پروانه ساخت در این منطقه صادر شده است. در حالی که در شهرداری منطقه یک در سال جاری هیچ درخواستی برای صدور پروانه تجاری نداشته‌ایم. منطقه 2 در شرق تبریز و منطقه 6 در غرب این شهر هم جزو مناطق پرتعداد در صدور پروانه تجاری بوده که نشان می‌دهد ساخت واحدهای تجاری از مرکز شهر به سمت شرق و غرب این شهر متمایل شده است.
تجربه‌های موفق و ناموفق ساختوساز
یکی از قدیمی‌ترین تجربه‌های شهرداری تبریز در ساخت مجتمع تجاری مدرن به سبک امروزی مربوط به دهه 70 و ساخت بازار شمس تبریزی در خیابان جمهوری اسلامی است. بازار شمس تبریزی بزرگ‌ترین پاساژ در مرکز تبریز است که در 4 طبقه بنا شده و 499 واحد تجاری دارد و بازار قدیم تبریز را به بازار جدید وصل می‌کند.
این بازار دارای 11 در ورود و خروج بوده و برخلاف بازار سنتی تبریز کاملا متنوع است و از تمام صنوف در این بازار مشغول به کارند. احداث این مجتمع تجاری در سال‌های پس از آن با ساخت بازار قطران تبریزی در جوار شمس تبریزی ادامه یافت، اما این تجربه موفق در موارد دیگری مانند پاساژ جواهر ادامه پیدا نکرد و این پاساژ تنها پس از چند سال فعالیت کاملا تعطیل شد. البته شهرداری تبریز سال گذشته برای احیای پاساژ جواهر در مرکز این شهر اقداماتی انجام داده و با تغییراتی در ورودی این پاساژ و انتقال پل هوایی مقابل دانشگاه تبریز به ورودی این پاساژ تلاش کرد تا این محل را به جایگزینی مناسب برای فعالیت‌های فرهنگی مبدل کند. «ایرج شهین‌باهر» شهردار تبریز احیای این مجتمع تجاری را به عنوان یک سرمایه مهم شهری دنبال می‌کند، ولی موفقیت کامل در این زمینه مستلزم توجه به تقاضا برای مغازه‌های جدید در این مرکز تجاری است.
