سهم کم دانش‌بنیان‌ها در توسعه اردبیل

پوپک قاسمی|   اردبیل- خبرنگار: 

پارک علم و فناوری از مراکز علمی است که از سال 84 فعالیت خود را در کشور و به صورت اجرایی شروع کرد. استان اردبیل هم جزو استان‌های آخری بود که پارک علم و فناوری در آن دایر شد با این حال شرکت‌های دانش‌بنیان استان در این زمینه رشد قابل توجهی در این حوزه نداشتند و به جایگاه واقعی نرسیدند و اردبیل به لحاظ شرکت‌های دانش‌بنیان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد.


نوسان قیمت ارز، سد راه شرکت‌های دانش‌بنیان 

یکی از مخترعان و مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان درباره عدم رسیدن این شرکت‌ها به شاخص‌های توسعه اظهار می‌کند: در حال حاضر برای تجاری‌سازی و تولید انبوه به سرمایه‌گذار برای تامین سرمایه ایجاد کارگاه و سرمایه در گردش حداقلی برای خرید دستگاه‌های لازم و بقای خود نیاز داریم، چراکه اعضای شرکت توان هزینه‌کرد برای تولید را ندارند و بیشترین مشکل ما مالی است. «حسین واثقی دودران» می‌افزاید: در شرایط فعلی با توجه به افزایش قیمت ارز و نوسان بازار، شرکت‌های دانش‌بنیان توان تولید را از دست داده‌اند و حمایتی هم برای گرفتن دست این شرکت‌ها مشاهده نمی‌شود.


سهم پایین استان در توسعه دانش‌بنیان‌ها

‌نماینده اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس‌ می‌گوید: اردبیل در حال حاضر کمتر از نیم‌درصد سهم توسعه و راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان را در کشور دارد که به‌هیچ‌وجه با الگوهای توسعه استان همخوانی ندارد.

«‌محمد فیضی» با اشاره به نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در اشتغال عنوان می‌کند: ما در اردبیل در توسعه این شرکت‌ها به جایگاه مناسبی که مدنظر است، دست نیافته‌ایم. اردبیل به نسبت داشتن  5/1 تا 2 درصد جمعیت و مساحت کل کشور نتوانسته از توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان سهمی ببرد، به همین دلیل انتظار می‌رود در حوزه پارک علم و فناوری تغییراتی اساسی اتفاق بیفتد.

فیضی ‌ادامه می‌دهد: ما با دعوت از مدیرعامل صندوق نوآوری و شکوفایی به مجلس انتقادات شدید خود را از تخصیص منابع اعتباری به استان‌های کمترتوسعه‌یافته نظیر اردبیل اعلام کرده‌ایم و از مسئولان این مجموعه خواسته‌ایم تا به صورت ویژه در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، منابع اعتباری به استان و حمایت از کارآفرینان اختصاص دهند تا ایده‌های نوآورانه و خلاق به همت جوانان به فرصت‌های اشتغال و کارآفرینی تبدیل شود.

این مسئول بیان می‌کند: بانک‌های عامل در پرداخت تسهیلات آورده خود سهم مخترع و مبتکر را 5 تا 10 درصد محاسبه می‌کنند، در حالی که تمام دارایی یک جوان خلاق همین طرح و ایده اوست که باید بیش از این به آن بها داده شود. ما در حد توان و وسع خود در مجلس از این شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت می‌کنیم تا زمینه ارتقا‌ و اعتلای چنین مجموعه‌هایی در مسیر اشتغال مولد فراهم آید.


فعالیت 20 شرکت دانش‌بنیان در اردبیل 

رئیس پارک علم و فناوری استان اردبیل از فعالیت بیش از 20 شرکت دانش‌بنیان در استان خبر می‌دهد و می‌گوید: این شرکت‌ها باید در بین مردم شناخته شوند و فارغ‌التحصیلان و تحصیل‌کردگان ما از این فعالیت‌ها نباید غفلت کنند. 
«عبدالقیوم قلی‌پوری» عنوان می‌کند: پارک‌های علم و فناوری در حوزه‌های مختلف کارکردهای مدرن و فراوانی دارند و هدف ما در استان این است که اکوسیستم فناوری را تشکیل داده و در ابعاد نرم‌افزاری و سخت‌افزاری وارد عمل شویم.
قلی‌پوری با اشاره به این‌که پارک‌های علم و فناوری باید در شأن مردم استان باشند، بیان می‌کند: شرکت‌های دانش‌بنیان باید به سمت ایجاد ارزش افزوده حرکت کنند. استراتژیکی‌ترین محصول کشاورزی استان اردبیل تولید سیب‌زمینی است که در سال‌های گذشته به صورت خام از دست کشاورز خارج می‌شد، اما با کمک فناوری‌های نوین و دانش‌بنیان تولید نشاسته از سیب‌زمینی را اجرایی کردیم که این حرکتی بزرگ برای تولید ارزش افزوده است. 

این مسئول دومین ویژگی شرکت‌های دانش‌بنیان را بعد از ایجاد ارزش افزوده، تخصص‌گرایی اعلام می‌کند و می‌افزاید: حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه گردشگری و کشاورزی افزایش می‌یابد.
وی با بیان این‌که شرکت‌های دانش‌بنیان، آینده‌سازان مملکت هستند، می‌افزاید: باید از تمام ظرفیت‌ها و قابلیت‌های این شرکت برای توسعه استان در حال توسعه اردبیل استفاده شود.


استفاده از ظرفیت کشاورزی و گردشگری

قلی‌پوری با اشاره به این‌که اردبیل در بسیاری از حوزه‌ها از جمله کشاورزی و گردشگری تبدیل به قطب بزرگی شده است، اظهار می‌کند: طبق تمهیدات به‌عمل‌آمده همکاری‌های پارک علم و فناوری استان با سازمان جهاد کشاورزی اردبیل و اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری افزایش خواهد یافت تا بتوانیم استان را در این حوزه‌ها به مرحله مناسب و مورد انتظار برسانیم. رئیس پارک علم و فناوری استان اردبیل ادامه می‌دهد: با توجه به ظرفیت‌های موجود کشاورزی و صنایع وابسته در استان و نقش بسیار زیاد تحقیق و توسعه در دستیابی به شکوفایی در این بخش‌ها شاهدیم که با توجه به ایجاد مرکز رشد تخصصی کشاورزی، برنامه‌ریزی‌های لازم برای تکمیل زنجیره توسعه فناوری در سطح استان اردبیل انجام می‌شود.

وی تاکید می‌کند: با توجه به ایجاد مرکز رشد تخصصی کشاورزی در استان با همکاری مشترک پارک علم و فناوری، سازمان جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان، می‌توان از برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده برای تکمیل زنجیره توسعه فناوری در سطح استان و در توسعه بخش کشاورزی بهره برد. 

این مسئول، اقتصاد دانش‌بنیان را راهبردی اساسی برای توسعه اقتصادی عنوان می‌کند و می‌گوید: پارک علم و فناوری برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی حاضر به همکاری همه‌جانبه با سازمان‌های متولی کشاورزی در استان هستند. اگر بتوانیم شرکت‌های دانش‌بنیان را در این حوزه‌ها عملا تحقق بخشیم، در سال‌های آینده رشد قابل توجهی در استان را شاهد خواهیم بود. در این زمینه تعاملات و همکاری مسئولان و دستگاه‌های مربوطه امری لازم و ضروری است که امیدواریم مورد توجه واقع شود.

معاون پارک علم و فناوری استان در مورد نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه استان اظهار می‌کند: قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان قانونی نوپاست و از سال 92 اجرایی می‌شود. در این زمینه نیاز داریم فرهنگسازی بیشتری انجام دهیم.
«محسن دیندار» با اشاره به تشکیل صندوق نوآوری و شکوفایی و استقرار آن در تهران بیان می‌کند: دلیل این‌که نسبت به استان‌های پیشرو، دانش‌بنیان‌‌ها در توسعه اردبیل تاثیر چشمگیری نداشته‌اند بهتر بودن وضعیت زیرساخت‌های این حوزه‌ها در استان‌های دیگر به لحاظ تعداد مراکز دانشگاهی و مراکز فناوری است و ما شاهدیم در استان‌های همسطح اردبیل دانش‌بنیان‌ها در شرایط ما قرار دارند.

این مسئول با تاکید بر ضرورت فرهنگسازی حمایت از دانش‌بنیان‌ها می‌افزاید: ما سعی می‌کنیم فعالان این حوزه و صنعتگران را با قوانین نوپای حمایت از دانش‌بنیان‌ها آشنا کنیم تا ایده‌های نو به سوی تجاری‌سازی پیش روند. ماموریت اصلی پارک علم و فناوری تجاری‌سازی است و دست یافتن به بازارهای خارجی مدنظر ماست. همچنان که هدف اصلی این نهاد فناورانه، افزایش ثروت در جامعه از طریق ایجاد و توسعه فعالیت مؤسسات متکی بر فناوری است.
دیندار تاکید می‌کند: به منظور کیفی‌سازی تولیدات و داشتن ارتباطی تنگاتنگ با بازارهای جهانی نیاز است تا 2 اصل مهم تجاری‌سازی و تولید انبوه در دستور کار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار گیرد.


دانش‌بنیان‌های اردبیل، نیازمند حمایت 

دانایی یکی از محور‌ها و شاخص‌های اصلی پیشرفت و تعالی هر جامعه به شمار می‌رود. پایه دانایی علاوه بر مطالعه دانش‌های قبلی، پژوهش برای کسب دانش بیشتر است که در کشورهای توسعه‌یافته این پژوهش‌ها از اهمیت زیادی برخوردارند. در کشور ما نیز برای انسجام بیشتر فعالیت‌های پژوهشی کاربردی پارک‌های علم و فناوری به عنوان متولی شرکت‌های دانش‌بنیان فعالیت می‌کنند. جذب و تبدیل ایده‌ها به محصول، هم‌افزایی علم و ثروت، تجاری‌سازی یافته‌های پژوهشی و تحقیقاتی، توانمندسازی دانش‌آموختگان به منظور ورود به فضای کسب‌وکار و ایجاد زمینه برای به‌کارگیری هرچه بیشتر توانمندی‌های دانشگاه‌ها و واحدهای پژوهشی در جامعه از اهداف ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان به شمار می‌رود. در اردبیل بیش از 20 شرکت دانش‌بنیان فعالیت دارند که بر اساس برنامه‌ریزی‌ها و در صورت حمایت می‌توانند نقش موثری در توسعه اقتصادی استان داشته باشند.