نشست ناکام

سیاوش فلاح‌پور/ خبرنگار
روز گذشته سی‌و‌نهمین نشست سالانه شورای همکاری خلیج‌فارس در حالی در ریاض برگزار شد که بیش از یک سال از بزرگ‌ترین بحران داخلی این شورا می‌گذرد؛ بحرانی که بعد از محاصره همه‌جانبه قطر توسط عربستان، امارات و بحرین آغاز شده است. پیش از این و براساس برنامه داخلی شورا، قرار بود مسقط میزبان نشست روز گذشته باشد، اما در پی درخواست عمان، نشست سالانه در ریاض برگزار شد. الجزیره علت خودداری عمان از میزبانی شورای همکاری خلیج‌فارس را عدم‌تمایل رهبران این کشور به تکرار تجربه ناکام نشست کویت در خاک عمان عنوان کرده است.

اگرچه عربستان سعودی در روزهای منتهی به برگزاری نشست تلاش کرد با اقدامات مختلفی، ازجمله دعوت رسمی از امیر قطر بار دیگر همه نگاه‌ها را به ریاض به‌عنوان مرکز ثقل عربی در خلیج‌فارس بازگرداند، اما به‌نظر می‌رسد نتایج نشست چندان برای رهبران این کشور خوشایند نبوده است؛ به‌گونه‌ای که علاوه بر قطر، عمان هم با سطح نازل‌تری نسبت به سال‌های گذشته در نشست شورای همکاری شرکت کرد. العربی الجدید در این زمینه نوشت: کارکرد این نشست، ممانعت از اعلام مرگ شورای همکاری خلیج‌فارس بود.

اکنون عملا همکاری کشورهای عضو این شورا به نیروی نظامی به نام سپر خلیج {فارس} محدود شده است، درحالی‌که قرار بود براساس برنامه اعلام شده از سوی عربستان در سال2013، 6کشور عضو شورا به سمت پلیس، ساختار آموزشی و حتی ارز واحد حرکت کنند.

به این ترتیب نشست روز گذشته در غیاب سلطان قابوس و شیخ تمیم، با ورود شیخ محمد بن‌راشد (حاکم دوبی)، شیخ احمد الصباح (امیر کویت) و شیخ حمد بن‌عیسی آل خلیفه (پادشاه بحرین) به ریاض آغاز شد. ملک سلمان در جریان مراسم افتتاحیه این نشست با تکرار حملات همیشگی ‌خود به ایران گفت: نظام این کشور همچنان سیاست‌های دشمنانه خود در قبال کشورهای عربی خلیج‌فارس را از طریق حمایت از گروه‌های افراطی و تروریستی ادامه می‌دهد. پادشاه عربستان همچنین تأکید کرد ریاض از راه‌حل سیاسی برای پایان بحران‌های سوریه و یمن پشتیبانی می‌کند. امیر کویت که دومین سخنران این جلسه بود، اما با تأکید بیشتر بر بحران یمن گفت: همه کشورها باید وظایف خود را برای پایان فاجعه انسانی در این کشور انجام دهند. شیخ صباح همچنین باری دیگر نسبت به خطر فروپاشی شورای همکاری خلیج‌فارس هشدار داد‌ و از رهبران کشورهای عربی خواست اختلافات خود را به‌منظور حفظ وحدت عربی کنار بگذارند.

شرایط شورای همکاری خلیج‌فارس به‌گونه‌ای است که حتی رسانه‌های سعودی نیز به‌تدریج زمزمه‌هایی از فروپاشی آن را مطرح کرده‌اند. در این زمینه روز گذشته عبدالرحمن الراشد، مشاور رسانه‌‌ای ولیعهد عربستان در یادداشتی با عنوان «آیا زمان پایان شورای همکاری فرارسیده است؟»  در روزنامه الشرق‌الاوسط نوشت: قطر در چندپاره‌کردن شورا عملا موفق شده است و دیگر به‌سختی می‌توان آینده‌ای مثبت برای این واحد سیاسی در خاورمیانه متصور بود. در این یادداشت آمده است: قطر کاری را انجام داده که نظام صدام و ایران از انجام آن ناتوان بودند، این کشور نظام حاکم بر بحرین را به چالش می‌کشد، معارضین کویتی و اماراتی را حمایت می‌کند و فراتر از همه، جنگ رسانه‌ای بزرگی را علیه عربستان به راه انداخته است.