مجرمان سابقهدار باید تحت مراقبت و نظارت باشند
بهمن کشاورز | حقوقدان
عواملی همچون فقر، مشکلات اقتصادی، محیط زندگی و خانواده و شرایط خاص اجتماع در تکرار جرم مؤثر هستند و تا زمانی که این عوامل کنترل نشوند، نمیتوان به عدمتکرار جرم امیدوار بود. واضح است که اگر فردی بهعلت سرقت محکوم شده باشد و بعد از آزادی وسیلهای برای امرار معاش نداشته باشد، به ناچار مرتکب جرم خواهد شد؛ به همین دلیل است که گفته میشود ابتدا علت وقوع جرم در جامعه باید برای مجرمان از بین برود تا شاهد تکرار جرم از طرف آنها نباشیم. در این بین با توجه به کثرت تعداد زندانیان و کمبودن امکانات، آموزشهایی که برای عدمتکرار جرم به مجرمان داده میشود، کافی نیست و نمیتواند مؤثر واقع شود.
علاوه بر این، درخصوص مجرمانی هم که دچار جنون و مشکلات روانی هستند، باید شرایط خاصی در نظر گرفته شود. درصورتی که در مرحله بازپرسی مشخص شود متهم مجنون است، به محل نگهداری از متهمین مجنون فرستاده شده و درصورتی که در دادگاه و در مرحله رسیدگی ماهیتی جنون فرد متهم اثبات شود، او به مراکز خاصی که برای نگهداری مجرمان مجنون وجود دارد فرستاده میشود تا دوره درمان را سپری کند، ولی نکته مهم این است که این افراد باید همیشه تحت کنترل و نظارت باشند تا دوباره بهدلیل عدمتعادل روانی و جنون مرتکب جرم نشوند. در بیشتر کشورهای دنیا آموزشهای روانکاوی، روانشناسی، کاردرمانی و در نهایت کنترل وضعیت روانی افراد مجرم بعد از آزادی از زندان اجرا میشود اما اینکه این مراقبتها چقدر در عدمتکرار جرم مؤثر است هنوز آماری ارائه نشده است.
همچنین درخصوص مرتکبین جرایم توأم با خشونت همانند فردی که در روزهای اخیر اقدام به آتشزدن کارتنخوابها و کارگران ساختمانی در تهران میکرد، در ابتدا باید مشخص شود آیا صرفا قصد تفریح داشته یا دچار جنون آتشافروزی بوده و در نهایت از نظر روانی این فرد باید مورد بررسی قرار بگیرد که چرا این اعمال را انجام داده است؟ به همین دلیل مرتکبان جرایم توأم با خشونت تا زمانی که احتمال تکرار جرم در آنها به صفر نرسیده باید تحت نظر باشند یا تا جایی که امکان دارد باید آنها را از اجتماع دور کرد. برای کنترل مجرمان سابقهدار باید یک سیستم متمرکز وجود داشته باشد و تکمیل بانک ژنتیک مجرمان، میتواند کمک خوبی به این مسئله باشد. مسئولان انتظامی و قضایی باید درصورت جابهجایی مجرمان در کشور آنها را کنترل کنند و حتی افرادی که متهم به کودکآزاری، اعمال منافی عفت و... هستند باید همیشه تحت مراقبت باشند و استفاده از بانک ژنتیک مجرمان و نظارتهای دقیق میتواند بسیار مؤثر باشد.