این سو و آن سوی استان
ظرفیت‌های جهانی اولین شهر مدور دنیا
دارابگرد که در «داراب» فارس قرار دارد و به اولین شهر مدور دنیا مشهور است، ظرفیت‌های زیادی برای ثبت جهانی دارد؛ از این رو میراث تلاش دارد این شهر کهن را نیز به پرونده محور ساسانی الحاق کند. به گزارش مهر، دارابگرد یکی از شهرهای 2500 ساله فارس و نخستین شهر مدور دنیاست.
این شهر به صورت دایره‌ای ساخته و در دوره‌های ساسانی و اسلامی الگویی برای ساخت دیگر شهرهای جهان شد. این شهر دایره‌ای که تا قرن پنجم هجری سکونت در آن جریان داشته، هنوز به جاذبه جدی برای گردشگری تبدیل نشده است.
نبود راه دسترسی مناسب و تاسیسات خدماتی و رفاهی در کنار این اثر ملی و آسیب دیوارهای دفاعی که بزرگ‌ترین دیوار گلی جهان به شمار می‌رود، عمده‌ترین مشکلات این محوطه باستانی است. دارابگرد یکی از مراکز مهم اقتصادی، فرهنگی و نظامی جنوب کشور در زمان خود نیز محسوب می‌شد و دارای معماری با پلان مدور و با مساحت تقریبی ۹۰۰ هکتار است. پیرامون شهر دیوار مخروطی عظیمی با باروها، برجک‌ها، دروازه‌ها و پل‌های متحرک از گل رس و سنگ و ملاط آهک ساخته شده که ارتفاع آن بیش از ۱۰ متر بوده و در طول زمان دچار فرسایش شده و به حدود ۷ متر رسیده است.
اما اکنون این محوطه باستانی با مشکلات متعددی مواجه است. به باور فعالان حوزه میراث فرهنگی، این شهر نیز باید در فهرست جهانی قرار می‌گرفت اما به نظر می‌رسد فعلاً برنامه‌ای برای جهانی شدن شهرهای هخامنشی فارس وجود ندارد.
در این زمینه یک فعال میراث فرهنگی در داراب گفت: با این‌که دارابگرد از پیشینه تاریخی منحصر‌به‌فردی برخوردار است و عنوان نخستین شهر مدور دنیا را یدک می‌کشد، اما هنوز ناشناخته و مهجور باقی مانده است.
«محمدباقر مهاجر» بیان کرد: این شهر کهن آن طور که باید مورد شناسایی قرار نگرفته است و گردشگران کمی به آن سفر می‌کنند.
مهاجر در ادامه با اشاره به این‌که شهر هخامنشی داراب قابلیت ثبت در فهرست جهانی را دارد، افزود: دارابگرد به جای آن‌که در فهرست جهانی و یا حتی در فهرست موقت یونسکو قرار گیرد، مورد غفلت واقع شده است.
لزوم ایجاد پژوهشگاه دارابگرد
این مدرس دانشگاه با اشاره به این‌که این شهر پژوهشگاه ندارد، گفت: شهر باستانی از نبود یک پایگاه پژوهشی رنج می‌برد و نیازمند مطالعات باستان‌شناختی است.
وی به تخریب‌ها و فرسایش‌های متعددی که در سال‌ها بر دیوارها و سازه‌های گلی محوطه وارد شده است، اشاره کرد و گفت: دارابگرد نیازمند توجه بیشتری است و جا دارد مسئولان این محوطه باستانی را ساماندهی و به جاذبه گردشگری تبدیل کنند. مهاجر با بیان این‌که دارابگرد از نظر گردشگران پنهان است، افزود: این میراث هخامنشی باید در ابعاد ملی و بین‌المللی معرفی شود.
وی با اشاره به این‌که نه تنها شهر دارابگرد بلکه دیوار گلی آن قابلیت ثبت در فهرست جهانی را دارد، اظهار کرد: می‌توان تلاش کرد تا دیوار اطراف این شهر را که طولش به 6 کیلومتر می‌رسد در کتاب رکوردهای گینس ثبت کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فارس نیز گفت: راه‌اندازی پژوهشکده در اختیار میراث فرهنگی نیست، اما قطعا میراث برای نگهداری و حفاظت از این مجموعه تاریخی اقدامات زیادی انجام داده است.
«مصیب امیری» درباره ثبت جهانی دارابگرد افزود: به طور حتم در آینده ثبت جهانی دارابگرد با توجه به پتانسیل‌های زیادی که دارد دنبال می‌شود، زیرا این مجموعه اولین بنای خشتی جهان است. وی ادامه داد: چندی قبل محور ساسانی در استان فارس ثبت جهانی شد. به طور حتم پیگیری می‌شود تا مجموعه دارابگرد هم به پرونده ثبت جهانی محور ساسانی الحاق شود.
