گفت‌وگو
پسماندهای صنعتی قزوین پول می‌شود
رئیس کمیسیون محیط‌زیست شورا: سرمایه‌گذاران در حوزه پسماندهای صنعتی می‌توانند برای شهرداری قزوین درآمدهای پایدار ایجاد کنند
آرش صالحی| قزوین - خبرنگار :
یکی از چالش‌های مهم مدیریت شهری قزوین که از یک سال قبل فعالیتش را آغاز کرده، ساماندهی فعالیت‌های عمرانی خود در حیطه محیط‌زیست و به‌ویژه حوزه پسماندهای شهری است. تا امروز که حدود 14 ماه از آغاز فعالیت کمیسیون محیط‌زیست و خدمات شهری شورای اسلامی پنجم شهر می‌گذرد، فعالیت‌های خوبی در این حوزه صورت گرفته است. یکی از مصادیقش مخالفت اخیر اعضای کمیسیون برای جلوگیری از تبدیل شدن یک بوستان شهری به فضای مسکونی بود. برای آگاهی از رهیافت تازه شورای اسلامی شهر در مورد ساماندهی مسائل زیست‌محیطی شهر گفت‌و‌گویی با «منیره قوامی» رئیس کمیسیون یادشده ترتیب دادیم که در ادامه می‌خوانید.
نگاه به محیط‌زیست در شورای اسلامی پنجم نسبت به شورای اسلامی چهارم چقدر تغییر کرده است؟
در دوره‌های قبلی اصلاً کمیسیونی به اسم کمیسیون محیط‌زیست و خدمات شهری نداشتیم و به این کمیسیون، خدمات شهری اطلاق می‌شد. همین تغییر نام نشان می‌دهد که رویکرد شورای اسلامی پنجم از ابتدا به مسائل شهری نگاهی زیست‌محیطی و مبتنی بر توسعه پایدار است و به همین خاطر در یک سال و 2 ماه اخیر، سیاست‌گذاری‌های خاصی در حیطه محیط‌زیست شهر قزوین اتفاق افتاده است و به این بخش به طور ویژه توجه کرده‌ایم.
مهم‌ترین معضل زیست‌محیطی امروز شهر قزوین چیست؟
به عقیده من، مهم‌ترین مشکل امروز محیط‌زیست قزوین کنترل و ساماندهی پسماندها و زباله‌های صنعتی است. امروز در شهر قزوین بازیافت پسماندهای صنعتی به‌خوبی مدیریت نمی‌شود. البته مدیریت پسماند صنعتی جزو وظایف سازمان پسماند شهرداری قزوین نیست و فقط ساماندهی وضعیت پسماندهای خانگی به عهده این سازمان است. اما در حوزه سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذارانی هستند که هم می‌توانند مشکل پسماندهای صنعتی را حل کنند و هم برای شهرداری قزوین درآمدهای پایداری ایجاد کنند و همان‌طور که می‌دانید، درآمدهای کلانی در حوزه پسماند وجود دارد.
به همین دلیل یکی از برنامه‌های آینده کمیسیون محیط‌زیست شورای اسلامی شهر پیدا کردن یک شرکت سرمایه‌گذار مبرز و ماهر برای کنترل آلودگی‌های این بخش است، چراکه این آلودگی‌ها به‌تدریج آب و خاک ما را آلوده می‌کند که طبعا برای سلامت شهروندان قزوینی مضر است. از وظایف مهم شورای اسلامی شهر رسیدگی به وضعیت سلامت شهروندان است.
این صحبت شما بیشتر ناظر بر مسئله سایت پسماند محمدآباد است. با توجه به گزارشی که درباره آلودگی زیست‌محیطی آن در روزنامه همشهری چاپ شد، نتیجه بازدید شما از این سایت چه بود؟
هدف ما از بازدید گفته‌شده این بود که بفهمیم آیا پسماندهای صنعتی در این سایت مدیریت می‌شوند یا فقط دپو می‌شوند و نتیجه‌ای که گرفتیم نشان داد که خبری از مدیریت تخصصی و علمی پسماندهای صنعتی در سایت پسماند محمدآباد وجود ندارد و این سایت نه با نگاه متخصصان، بلکه با نگاه پیمانکارانه اداره می‌شود. در ضمن حدود 2 - 3 برابر ظرفیت پذیرش هر روز به این سایت زباله تحویل داده می‌شود و اگرچه پردازش پسماند تا حدودی در این سایت اتفاق می‌افتد، حجم بیش از حد زباله اجازه پردازش کامل و مدیریت زیست‌محیطی زباله‌ها را به متولیان سایت پسماند محمدآباد نمی‌دهد. با توجه به روند کنونی تحویل‌دهی زباله به این سایت، ظرفیت لندفیل آن تا 2 سال آینده به طور کامل پر می‌شود و آن زمان است که شهرداری قزوین برای مدیریت دفع زباله‌های شهری دچار بحران می‌شود. حتی یک سال آینده هم برای اقدام در این مورد خیلی دیر است. به همین علت راساً در این حیطه ورود کردیم تا بتوانیم با نگاه تخصصی و کارشناسانه این مشکل را تا حد ممکن مدیریت کنیم.
یکی از پرسش‌های پاسخ داده نشده شهروندان قزوینی این است که هزینه دفع زباله و پسماندی که هر سال توسط شهرداری از شهروندان اخذ می‌شود چطور و با چه کیفیتی هزینه می‌شود؟
شهرداری قزوین سالانه 43 میلیارد تومان برای دفع و مدیریت پسماندهای شهری شامل جمع‌آوری زباله، رفت و روب خیابان‌ها و نظافت شهر هزینه می‌کند که از این 43 میلیارد، 28 میلیارد تومان برای رفت و روب و جمع‌آوری زباله به شرکت پیمانکار پرداخت می‌شود. از این مقدار، حدود 22 درصد یعنی 5 میلیارد تومان آن، از شهروندان و مردم قزوین در قالب قبض‌های پسماند شهری گرفته شده و بقیه یعنی 23 میلیارد تومان از راه درآمدهای شهرداری برای دفع و مدیریت پسماند هزینه می‌شود.
طبق نظر سازمان محیط زیست، مشکل اصلی مدیریت پسماند در قزوین تفکیک زباله از مبدا است. چرا این مسئله در سازمان پسماندهای شهرداری مدیریت نمی‌شود؟
بله، این موضوع واقعاً در مدیریت شهری قزوین نادیده مانده است و در زمینه تفکیک زباله از مبدا از شهرهای دیگر کشور عقب افتاده‌ایم. البته 4 سال پیش اقداماتی در این حیطه صورت گرفت و قرار شد که تفکیک زباله از مبدا به پیمانکار واگذار شود. اما بر روند فعالیت پیمانکار منتخب شهرداری که تعهدات خود را انجام نداد، به‌خوبی نظارت نشد و مدیریت قبلی شهرداری در این زمینه شکست خورد. وقتی شورای اسلامی پنجم سرکار آمد، در کمیسیون محیط‌زیست و خدمات شهری مسئله مزبور را بررسی کردیم و فهمیدیم که نمی‌توانیم با پیمانکار وقت به سرانجام خوبی برسیم. طبق بررسی‌ای که انجام دادیم، متوجه شدیم که فقط 7 درصد پسماند و زباله‌های شهری قزوین تفکیک می‌شود که تازه این مقدار هم از مبدا یعنی دم خانه‌ها صورت نمی‌گیرد و بیشتر آن توسط زباله‌جمع‌کن‌ها در مخازن موجود در معابر شهری انجام می‌شود. 87/1 درصد از تفکیک‌ها هم در مراکز خرید صورت می‌گیرد. این در حالی است که حدود 20 درصد این زباله‌ها خشک و به‌راحتی قابل تفکیک از مبدا هستند.
در نتیجه شهرداری قزوین را ملزم کردیم که با پیمانکار قبلی قطع همکاری کند و با اتخاذ یک رویکرد علمی، با پیمانکاران تازه قرارداد ببندد. این کار هم انجام شده و 2 پیمانکار جدید 3 ماهی است که کار خود را شروع کرده‌اند و قرار است به‌زودی گزارش دوم فعالیت‌های خود را به صحن علنی شورا ارائه دهند و آنجا مشخص می‌شود که مدیریت شهری جدید قزوین چقدر در مدیریت پسماندهای شهر موفق عمل کرده است.
