مدال طلا از جنس نقره!

امیرمحمد یعقوب‌پور

گاز زدن به مدال طلا روی سکوی قهرمانی، یکی از تکراری‌ترین تصاویر در دنیای ورزش است؛ لحظه‌ خاصی که در آن، ورزشکار قهرمان به شکل نمادین از «اصل‌» بودن مدالش اطمینان حاصل می‌کند. اما برخلاف آنچه تصور می‌شود، درصد زیادی از این مدال‌های طلا را «نقره» تشکیل می‌دهد. در مدال‌های طلای المپیک ریو که گران‌ترین مدال‌های دوره‌های اخیر المپیک به شمار می‌رفتند، 92.5درصد هر مدال طلا از جنس نقره بود و تنها 1.9درصد هر مدال را طلا تشکیل می‌داد. درصدهای باقیمانده از فلزهایی مثل مس و برنز تشکیل شده بودند. اگر قرار باشد برای هر مدال المپیک تنها از طلای خالص استفاده شود، تهیه هر مدال 40میلیون دلار هزینه به همراه خواهد داشت. در واقع در چنین شرایطی با توجه به تفاوت قیمت دلار و ریال، هر مدال طلا میلیاردها تومان ارزش پیدا خواهد کرد. اما براساس قوانین تعیین شده، تنها 6گرم از هر مدال طلای المپیک با طلای خالص پوشش داده شده است. با توجه به قیمت روز طلا در ایران، قیمت طلای به‌کار رفته در این مدال‌ها چیزی در حدود 2.5میلیون تومان می‌شود؛ در واقع این مدال‌ها بیشتر از آنکه ارزش مادی داشته باشند، از ارزش معنوی برخوردار هستند. به جز المپیک، در همه مسابقات دیگر نیز اوضاع از همین قرار است و طلای خالص تنها درصد بسیار کمی از مدال‌های طلا را تشکیل می‌دهد. چند سال گذشته بود که قرار گرفتن یکی از مدال‌های طلای لیگ قهرمانان سال 2005 در یک وب‌سایت خرید و فروش آنلاین، حواشی بسیار زیادی درست کرد. مدتی بعد اما به کمک تحقیقات کامل یوفا و باشگاه لیورپول، مشخص شد که این مدال یک کپی باکیفیت از مدال‌های اصلی بوده و واقعا به بازیکنی از تیم قهرمان تعلق نداشته است. همین حالا نیز نسخه کپی شده مدال‌ طلای رقابت‌های مختلف ورزشی برای فروش روی اینترنت قرار می‌گیرد و هواداران ورزش به‌سادگی می‌توانند این مدال‌ها را تهیه کنند. مدال‌های طلا و نقره اصلی اما تنها به اندازه‌ای کاملا محدود تولید می‌شوند و نسخه بیشتری از آنها وجود ندارد. بارها و بارها شنیده‌ایم که یک ورزشکار ایرانی به‌خاطر مشکلات مالی، مدال‌هایش را به فروش برساند اما حقیقت آن است که ارزش طلای آب شده این مدال‌ها، چندان زیاد نیست. از سال1920 به بعد، دیگر از طلای خالص در تولید مدال‌های المپیک استفاده نشده و تنها آلیاژی از طلا در این مدال‌ها به‌کار می‌رود.