حذف دلالی محصولات کشاورزی با ایده استارتاپی

قیمت بالای محصولات کشاورزی معلول سیستم سنتی و واسطه‌گرهایی است که در میان راه تولیدکننده و مصرف‌کننده قرار‌گرفته و سهم بالای بازار را در اختیار می‌گیرند. این واسطه‌ها باعث گرانی محصول نهایی و در‌نهایت، ناراضی شدن مصرف‌کننده و تولیدکننده می‌شوند. حذف این واسطه‌گری‌ها تا به حال در بخش‌های زیادی، از حمل‌ونقل شهری و ترابری بین‌شهری گرفته تا تولید و ارائه محصول، باعث شده قیمت‌ها تا حد قابل‌توجهی متعادل شود. یک استارتاپ ایرانی تلاش کرده سیستم اشتباه ارائه محصولات کشاورزی را به یک بازار رقابتی تبدیل کند. محمد زرندی، بنیانگذار استارتاپ «کشت‌کالا» درباره به ثمر رساندن ایده‌اش با همشهری گفت‌وگو کرد.]


معضل دلالی غیرپاسخگو
مشکل اصلی‌ای که از سال‌ها پیش در کشور وجود داشته، وجود بازار دلالی در کشور است؛ سیستمی که به هیچ ارگان و سازمانی پاسخگو نیست و طبق روال مشخصی نیز کار نمی‌کند و همه از دست آن ناراضی هستند اما به‌خاطر دشوار‌بودن شرایط تعامل با بازار برای روستاییان، عموما کسی توان مقابله با این افراد را ندارد. زرندی می‌گوید: «واسطه به‌خودی خود بد نیست. در شرایط عادی وقتی کسی در شهر می‌خواهد یک کیلو گوجه‌فرنگی بخرد، به زمین کشاورزی نمی‌رود و آن را از طریق یک سیستم واسطه، مغازه و... خریداری می‌کند. قیمت‌گذاری‌های اشتباه و پرداخت‌های بی‌موقع، در عین حال دشوار کردن راه ورود به بازار برای کشاورزان و باغداران از مشکلاتی است که باعث به‌هم‌ریختگی بازار می‌شود». محمد زرندی که در 2 مقطع لیسانس و فوق‌لیسانس در حوزه‌های مرتبط با مهندسی کشاورزی تحصیل کرده، تصمیم گرفت این مشکل را از یک راه جدید حل کند؛ اینترنت.


ایده اینترنتی دشوار
ایده استارتاپی در سال 90به ذهن محمد زرندی رسید؛ زمانی که هنوز نامی از کسب‌وکارهای نوپا در کشور وجود نداشت. آن زمان در بین روستاییان نیز آشنایی کمتری با سامانه‌های هوشمند، تلفن همراه و اینترنت وجود داشت. همین، کار را بسیار دشوار می‌کرد. محمد زرندی می‌گوید: «خیلی‌ها می‌گفتند تجارت کشاورزی در حوزه اینترنت شدنی نیست؛ چون یک سوی این بازار کسانی هستند که سواد اینترنتی ندارند و آشنا کردن‌شان با این حوزه نیز بسیار دشوار است. جلب اعتماد این گروه به سمت یک سیستم جدید دشوار بود. هرچند شرایط بدی داشتند اما ترجیح می‌دادند با کسی که از قبل می‌شناسند، به‌صورت اعتباری کار کنند تا اینکه وارد یک بازار جدید بشوند».

این دشواری باعث شد تحقیقات بازار و جلب اعتماد کشاورزان 5سال- از 90 تا 95- طول بکشد؛ «آزمون و خطای زیادی کردیم تا بفهمیم بازار چطور کار می‌کند. در نهایت متوجه شدیم کشاورز به سمت افراد با اعتبار کشش بیشتری دارد. پول نقد ما برایشان مهم نبود. اگر می‌پذیرفتند که قصدمان آسان کردن شرایط آنهاست، وضع بهتر می‌شد.»


درآمدزایی از خریدار محصول
این استارتاپ که از سال 96به درآمدزایی رسیده، فعلا روی فروش عمده محصولات تمرکز کرده چون کسب درآمد از آن راحت‌تر است و خود کشاورزان و باغداران نیز به آن تمایل بیشتری دارند. زرندی می‌گوید: «در بسیاری از موارد به کسانی برخوردیم که محصولات صادراتی و درجه یک تولید می‌کردند ولی چون راه بازار خارجی را نمی‌شناختند، محصولشان را به دلال داخلی و با قیمت پایین واگذار می‌کردند». او این افراد را از طریق یک سایت به خریداران متصل کرده و محصول‌شان را به فروش می‌رساند. سود نهایی که نصیب استارتاپ می‌شود، به قیمت محصول ارتباطی ندارد و از خریدار دریافت می‌شود، نه فروشنده.