مذاکرات فشرده برای ایجاد کانال مالی ایران و اروپا

برخلاف نظر مخالفان که ایجاد کانال مشترک مالی بین ایران و اروپا را جدی نمی‌گیرند، با سفر مقامات وزارت امور خارجه به اروپا ماجرای ایجاد این خط مشترک مالی جدی‌تر شد.
به گزارش همشهری، ظرف چند روز گذشته دیپلماسی فعالی در سیاست خارجی برای به‌ثمر نشاندن روابط مالی ایران و اروپا آغاز شده؛ از یک طرف سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران با یک مقام فرانسوی در این‌باره دیدار کرده و از سوی دیگر ظریف برای انجام برخی رایزنی‌ها به ایتالیا سفر کرده و در عین حال سفیر ایران با سفیر اتحادیه اروپا در روسیه دیدار کرده است. مذاکرات درباره ایجاد کانال مالی مشترک بین ایران و اروپا در جریان است اما بسیاری به کارکرد این کانال مشترک به دیده تردید نگاه می‌کنند و حتی بسیاری از منتقدان این کار را نشدنی می‌دانند زیرا به زعم آنها ایجاد این کانال مشترک به تصمیم دولت‌ها بستگی ندارد و این شرکت‌های اروپایی هستند که باید به این کار رغبت داشته باشند. اما شواهد عملی و خبر‌های دریافتی نشان می‌دهد اتفاقا اروپایی‌ها به 2دلیل به‌شدت برای ایجاد این کانال مشترک جدی هستند؛ این 2دلیل که هردو با حمایت سیاسی از برجام دنبال می‌شوند جنبه‌های اقتصادی و اجتماعی دارند. از یک طرف اروپا راغب نیست با از بین رفتن برجام زمینه بروز تنش‌های جدید در خاورمیانه را که به افزایش مهاجرت به اروپا منجر می‌شود، به‌وجود آورد و از سوی دیگر در تلاش است در برابر بروز بحران‌های جدید مالی که احتمال آن با توجه به افزایش کسری بودجه آمریکا افزایش یافته است یک چتر حمایتی اقتصادی در برابر اروپا ایجاد کند و روابط خود را از طریق ایران به‌عنوان دروازه تجاری با آسیا بیشتر کند. به زعم بسیاری از تحلیلگران، بروز یک بحران مالی جدید مشابه آنچه در سال 2008 اتفاق افتاد دنیا و به‌ویژه اقتصاد اروپا را که منبع اصلی سرریز بحران‌های مالی آمریکاست، تهدید می‌کند. همین عوامل دلایلی است که اتفاقا اروپا را به ایجاد یک کانال مالی مشترک با ایران که می‌تواند حلقه توسعه روابط تجاری با قدرت‌های بزرگ آسیا باشد ترغیب کند.

افزایش رایزنی‌ها
در چنین شرایطی ظرف روز‌های گذشته رایزنی‌ها برای ایجاد کانال مالی مشترک ایران و اروپا افزایش یافته و به مرحله جدی‌تری رسیده است. حتی برخی منابع خبری از احتمال تاسیس یک کانال بانکی(پولی) بین اروپا و ایران در فرانسه خبر دادند. برخی منابع خبری گفته‌اند احتمالا این کانال در فرانسه تشکیل شود و در مرحله اول، برای اقلام غیرتحریمی و از اواسط سال ۲۰۱۹ برای اقلامی که شامل تحریم می‌شود هم مورد استفاده قرار گیرد. بر همین اساس روز چهارشنبه مدیر سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه در راس هیأتی بلندپایه وارد تهران شد. ولا دو ریویه با سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران آخرین وضعیت برجام و مراحل نهایی ثبت و ایجاد کانال ویژه مبادلات مالی را بررسی کردند و طرف فرانسوی گزارشی از مراحل نهایی ثبت و راه‌اندازی کانال ویژه مبادلات مالی و استقرار و آغاز به‌کار هرچه سریع‌تر این کانال به هیأت ایرانی ارائه کرد. همزمان با این رویداد، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان که به ایتالیا سفر کرده با وزیر امور خارجه ایتالیا درباره ایجاد کانال مالی میان ایران و اروپا گفت‌وگو کرد. این نشست حتی با حضور تجار و کارآفرینان ایتالیایی که از شهر‌های مختلف ایتالیا آمده بودند در رم برگزار شد. ظریف در پایان این نشست در حساب توییتری خود نوشت: با گروهی بزرگ از فعالان اقتصادی ایتالیایی دیدار کردم که مشتاق همکاری با ایران هستند.
سفیر اتحادیه اروپا در روسیه نیز در دیدار با سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه اطمینان داد که اقدامات مربوط به ایجاد سازوکار مالی با ایران نتیجه‌بخش خواهد بود. مارکوس ادرر افزود: سازوکار همکاری با ایران باید از کانال‌های پرداخت مالی با ایران برای صادرات محصولات صادراتی و وارداتی انجام شود.

   کانال مشترک مالی، شدنی نیست

با این حال به زعم برخی تحلیلگران ایجاد این کانال مشترک مالی با توجه به اینکه اروپا سازوکار‌های لازم را در اختیار ندارد و شرکت‌های اروپایی هم تمایلی به همکاری ندارند، شدنی نیست. در همین رابطه سیدجواد حسینی کیا، عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس گفت: این سازوکار هیچ‌گاه ایجاد نخواهد شد. او تأکید کرد: موضوع SPV یا نهادهای واسط مالی هیچ‌گاه حل نخواهد شد و راه‌اندازی آن را نمی‌بینیم. اما امیرحسین زمانی‌نیا، معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل با تأکید بر اینکه اروپایی‌ها تمایل دارند با ایران همکاری کنند، گفت: اتحادیه اروپا از نظر سیاسی متعهد است که از ایران حمایت کند؛ حمایت کامل هم می‌کنند اما امکانات عملی و اقتصادی برای اینکه همه به خواسته‌های ایران عمل کنند را ندارند.