شور تئاتر در همدان

 همدان در شرایط خاصی میزبان بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور در حوزه کودکان‌ونوجوانان است. کشور ما این روزها با مسائل اقتصادی ریز و درشتی دست‌وپنجه نرم می‌کند و به دنبال آن خانواده‌ها برای تأمین نیازهای اساسی کالاهای فرهنگی را از سبد کالای خود حذف کرده‌اند. در نتیجه این اتفاق، بیشترین آسیب به کودکان‌ونوجوانانی می‌رسد که بهترین روزهای زندگی خود را از سر می‌گذرانند. از نگاه مسئولان ارشد کشوری بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان فرصت مغتنمی برای ایجاد نشاط اجتماعی برای این قشر از جامعه است که نیاز به مراقبت بیشتری دارند. در ادامه اظهارنظرهایی در این باره می‌خوانید.

جشنواره مردمی 
قائم‌مقام دبیر بیست‌و‌پنجمین جشنواره بین‌‌المللی تئاتر کودک‌ونوجوان با بیان اینکه مهم‌ترین تفاوت جشنواره امسال با سال‌های قبل توجه به مردمی‌کردن جشنواره است  به همشهری می‌گوید: تفاوت اصلی جشنواره امسال با سال‌های قبل تأکید بر افزایش نشاط، شادی، امید و بهجت طراوت است و تعداد گروه‌های نمایشی امسال از 8 گروه به 10 گروه تغییر پیدا کرده. تعدادی کارهای بنیادی مانند جشن صد سالگی ایران و جشن 25 سالگی تئاتر همدان انجام شد. ضمن اینکه یک تریلر به مناطق کم‌برخوردار خواهد رفت و برای کودکان این مناطق نمایش اجرا خواهد کرد.
اردشیر صالح‌نژاد درباره تفاوت جشنواره امسال با جشنواره سال‌های قبل به همشهری می‌گوید: اساسا هر حرکت و جریانی در گذر زمان تفاوت‌ها و تازگی‌های خودش را دارد. به طبع نوع نگاه به آثار و شکل متفاوت هستند، اما به طور خاص باید به این نکته اشاره کنم که امسال ما برای مردمی‌کردن این جشنواره ویژگی‌های شهروندی تأکید زیادی داریم از جمله اینکه برای نخستین بار تندیس جشنواره را در میدان اصلی شهر نصب می‌کنیم که نشان می‌دهد این اتفاق جزو ذات شهروندی و هستی‌شناسی میدانی جشنواره می‌شود. دیگر اینکه یک برنامه شادپیمایی با حضور هنرمندان و عروسک‌ها برگزار شد که از میدان مرکزی شهر آغاز و تا آرامگاه بوعلی سینا ادامه داشت.
قائم مقام دبیر بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌‌المللی تئاتر کودک‌ونوجوان معتقد است رویدادی در همدان در حال نهادینه شدن است که باید بیش از پیش مهم قلمداد و به عنوان هویت و شاخصه کودکان باید ماندگار شود. اگر جامعه‌ای بخواهد به هستی‌ خود پی ببرد باید به کودکان توجه کند، زیرا کودکان هستند که باید ارزش‌های جامعه را حفظ کنند.
وی با بیان اینکه حضور جدی کودکان و نوجوانان در تئاتر اتفاق مبارکی است، می‌گوید: کمتر جشنواره‌ای است که قبل از آغاز جشنواره همراه با شادی باشد، اما رونمایی از پوستر و جشن صدسالگی تئاتر برای جشنواره تئاتر پیشاجشنواره بوده و به آن نشاط داده است.

دبیرخانه دائمی برای جشنواره
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی همدان که در ماه‌های اخیر با حضور خود در همدان حال و هوای تازه‌ای به این جشنواره بخشیده است به همشهری می‌گوید: جشنواره تئاتر کودک و نوجوان رویدادی تأثیرگذار است، اما اگر می‌خواهیم تأثیرگذاری آن از بین نرود باید استمرار داشته باشد. 
علیرضا درویش‌نژاد با اشاره به دائمی شدن دبیرخانه جشنواره بعد از این رویداد می‌افزاید: هدف ما این است که دبیرخانه دائمی برای رسیدن به اهداف جشنواره به صورت مستمر کار کند و ارتباط کودکان و نوجوانان و همین‌طور خانواده‌ها با دبیرخانه حفظ و کارگاه‌های آموزشی مختلفی توسط این دبیرخانه برگزار شود. 
وی با بیان اینکه این جشنواره ظرفیتی برای کشف استعدادها و همچنین معرفی داشته‌های همدان به ایران و جهان است، اظهار می‌کند: می‌توان در طول سال برنامه‌های مختلف هنری در ادامه این جشنواره برگزار و از کشورهای مختلف برای حضور در آن استفاده کرد. کارهای دانش‌آموزی باید در طول سال اجراهای عمومی داشته باشد و نباید این اجراها به جشنواره محدود شود.
 می‌توان آثار عکاسی کودکان و نوجوانان را در قالب جشنواره در کشورهای مختلف به نمایش گذاشت یا همین کار را برای نقاشی‌های کودکان از جشنواره کرد. 
مدیرکل فرهنگ‌وارشاد اسلامی ادامه می‌دهد: مردم ما با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه هستند و دچار استرس‌های فردی و اجتماعی شده‌اند. دفتر مقام معظم رهبری هم وارد این موضوع شده و وزارت فرهنگ و ارشاد از ما گزارش خواسته‌ که چطور در این جشنواره برای مردم شادی ایجاد کنیم تا آنها هم به دفتر مقام معظم رهبری گزارش دهند. پس این احساس نیاز ایجاد شده است. به همین دلیل ما برنامه‌های شادپیمایی، کارناوال‌های شادی، اجرای موسیقی‌های سنتی از اقوام مختلف و برنامه‌های دیگر را مدنظر داریم. 
ما حتی در طراحی پوستر جشنواره هم از رنگ‌های شاد استفاده کرده‌ایم. 
او همچنین درباره نمایش‌های حاضر در جشنواره هم توضیح می‌دهد: سال‌های قبل تعداد نمایش‌های همدانی در جشنواره کم بود، اما امسال 4 نمایش اضافه شده است و در مجموعه 7 نمایش همدانی اجرا خواهد شد. بالاخره همدان حق میزبانی دارد و ظرفیت‌های هنرمندان همدانی باید در آن نمایش داده شود و سال بعد هم باید تعداد نمایش‌های هنرمندان همدان بیشتر هم شود. ما حتی تصمیم داریم مشارکت شهروندان همدانی را هم در جشنواره بیشتر کنیم. تصمیم داریم نظرات مردم عامه را درباره جشنواره جمع‌آوری و به آنها عمل کنیم. 


   ابهام در جشنواره  

 هر سال نمایش‌های مختلفی در جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک‌ونوجوان به روی صحنه می‌روند که برخی از نظر هنری، دارای خلاقیت‌های قابل ذکری هستند، مخاطبان را همراه می‌کنند و از انسجام فرمی هم برخوردار هستند. طبعا هدف اصلی جشنواره هم باید ارتقای کیفی نمایش‌ها از نظر هنری و ادبی باشد، زیرا ما در نگاه اول، با جشنواره‌ای مخصوص تئاتر مواجه هستیم و کسانی هم که به سالن‌ها می‌آیند، مهم‌ترین هدف‌شان دیدن یک نمایش سرگرم‌کننده و لذت‌بخش است.
می‌توان به طور مفصل و جدگانه بررسی کرد که چند درصد از نمایش‌های جشنواره در این زمینه موفق بوده‌اند و آیا جوایز جشنواره به شایسته‌ترین آثار رسیده یا نه. اما به هر حال اگر نیمه پر لیوان را ببینیم، حداقل چند نمایش قابل اعتنا طی این سال‌ها روی صحنه رفته است. چیزی که به نظر می‌رسد جایش در جشنواره خالی است، پرداختن به آسیب‌های اجتماعی در حوزه کودکان و نوجوانان است.
ابهامی که همیشه برای برگزارکنندگان جشنواره‌های تئاتر و فیلم کودک وجود داشته، این است که دقیقا مشخص نیست آثار جشنواره باید برای مخاطب کودک و نوجوان باشد یا درباره آنها؟ کسانی که معتقدند نمایش‌های جشنواره برای بچه‌هاست، تاکید دارند که نباید تلخی‌های جامعه را به بچه‌ها نشان داد و تنها باید برای شاد کردن آنها تلاش کرد. اما تاریخ هنر پر است از فیلم‌ها و انیمیشن‌هایی که اتفاقا مخاطب‌شان هم بچه‌ها بوده، اما به مضامینی مانند فقر، بزهکاری و کودکان کار هم پرداخته‌اند. اتفاقا اگر بتوان شیوه‌ای را برگزید که در کنار سرگرم کردن بچه‌ها، آگاهی‌شان را افزایش دهیم، تاثیر نمایش‌ها دو چندان خواهد شد.