ایمنی، دیده‌شدن و البته زیبایی

مریم سمائی

 امروزه تبلیغات محیطی به ابزاری قدرتمند برای مدیران تبدیل شده است. آنها علاوه بر بهره‌گیری از این تبلیغات برای زیباسازی شهر، با درآمدهای خوبی که حاصل این نوع تبلیغات است بخشی از هزینه‌های شهر را تأمین می‌کنند. تابلوها، بیلبوردها، فضاهای تبلیغاتی داخل مترو، بدنه اتوبوس و... گونه‌های مختلفی از تبلیغات محیطی هستند که با توجه به حجم اطلاعات و لزوم تبلیغات در نقاط مختلف شهری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بازنگری آیین‌نامه تبلیغات‌محیطی

در شهرهای بزرگی مانند تهران موضوع جانمایی تابلوهای تبلیغاتی بحث مهمی به‌شمار می‌رود؛ در واقع تابلوهای تبلیغاتی زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند که آگاهانه و متناسب با فرهنگ هر منطقه در مکانی مناسب و پررفت‌وآمد و عاری از تبلیغات چندگانه نصب شوند. جانمایی تابلوها باید به‌گونه‌ای باشد که تأثیری در دقت راننده نداشته باشد و نوشتار و تصاویر به‌گونه‌ای باشد که به سرعت پیام را منتقل کند. از سوی دیگر نباید به زوائد بصری تبدیل شود و چشم شهروندان را بیازارد.

حمید صابر فرزام- معاون تبلیغات و درآمد سازمان زیباسازی شهر تهران- درباره تابلوهای تبلیغاتی و نحوه جانمایی آنها به همشهری می‌گوید: «سازمان زیباسازی در حوزه تبلیغات محیطی آیین‌نامه‌ای دارد که براساس مطالعات انجام‌شده استانداردهایی را تعریف کرده است. البته این آیین‌نامه در حال بازنگری است و به‌زودی به شورای شهر فرستاده می‌شود. در این بازنگری بحث حریم، امنیت و جانمایی مناسب‌تر با دقت بیشتری دیده شده است».

او اضافه می‌کند: «وقتی یک تابلو طراحی و ساخته می‌شود باید مهندس ناظری بحث‌های طراحی آن را از باب امنیت بررسی کند تا این تابلو در حوادثی نظیر باد و زلزله و... آسیب نبیند و مشکل‌ساز نشود. بعد از محاسبات صورت‌گرفته، تابلو توسط پیمانکار نصب می‌شود. اما اینکه تابلو در کجا نصب شود به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ به‌عنوان مثال تبلیغات تجاری بر‌حسب میزان تقاضا در یک منطقه، میزان دید افراد، پیشنهاد شرکت‌های تبلیغاتی و... در یک مکان نصب می‌شود».

با راهنمایی و رانندگی هماهنگیم

برخی از مسئولان راهنمایی و رانندگی نصب بیلبوردهای تبلیغاتی و تلویزیون‌های شهری را در بزرگراه‌ها و معابر شهری خطرناک می‌دانند و نسبت به نامناسب‌بودن جانمایی آنها اعتراض دارند، این در حالی است که بسیاری از کارشناسان شهری معتقدند که نصب بیلبورد در بزرگراه‌ها و معابر شهری مسئله‌ای رایج در بیشتر شهرهای بزرگ دنیاست و موجب زیبایی بصری در این مکان‌ها می‌شود.

فرزام در این‌باره می‌گوید: «مسئولان راهنمایی و رانندگی استانداردهایی را به سازمان زیباسازی اعلام کرده‌اند تا براساس آن تابلوها در فضاهای شهری نصب شود، به‌عنوان مثال آنها نصب تلویزیون‌های شهری را در نقاطی که عبور و مرور خودرو زیاد است ممنوع کرده‌اند؛ چرا که موجب حواس پرتی رانندگان می‌شود. ما هم براساس استانداردهای اعلام‌شده عمل می‌کنیم و هر جا که شک داشته باشیم دوباره از راهنمایی و رانندگی استعلام می‌گیریم تا مشکلی در این‌باره به‌وجود نیاید». او به نصب تابلوهای تبلیغاتی روی پل‌های عابر پیاده اشاره می‌کند و می‌گوید: «استانداردهایی در این زمینه وجود دارد که سازمان زیباسازی طبق آن استانداردها عمل می‌کند. حفظ امنیت عابران پیاده موجب شده است که تابلوها به‌گونه‌ای روی عرشه پل‌ها نصب شوند که کل پل را نپوشانند و فاصله‌ای وجود داشته باشد که خودروها، حضور عابر پیاده روی پل را مشاهده کنند و عابر پیاده هم با حفظ امنیت قادر به مشاهده اطراف باشد. چند وقت پیش تبلیغاتی روی اتوبوس‌ها اجرا شد که موجب محدود‌شدن دید شهروندان شده بود که با مطالعاتی که صورت گرفت این مسئله اصلاح و پوشش کامل تبلیغات از روی بدنه اتوبوس‌ها حذف شد».

تابلوها باید زیبا باشند

فرزام، توجه به مسئله زیبایی در تابلوهای تبلیغاتی را مهم می‌داند و می‌گوید: «سازمان زیباسازی در ساخت و نصب تابلوهای تبلیغاتی توجه ویژه‌ای به بحث زیبایی منظر شهری دارد و سعی می‌کند این تابلو‌ها علاوه بر انتقال اطلاعات، زیبایی‌های لازم را هم داشته باشند».

1800سازه تبلیغی در تهران

معاون تبلیغات و درآمد سازمان زیباسازی درباره تعداد سازه‌های تبلیغاتی شهر تهران هم می‌گوید: «در شهر تهران حدود 1300سازه تبلیغاتی داریم که مختص تبلیغات تجاری است و مساحتی حدود 37هزار مترمربع را در بر می‌گیرد. حدود 500سازه هم برای تبلیغ فرهنگ داریم که تقریبا10هزار مترمربع است. البته در طول سال بر حسب نیاز شهرداری به فضاهای تبلیغاتی، 15درصد از سازه‌های تجاری به مسائل فرهنگی اختصاص می‌یابد». فرزام با اشاره به اینکه در حوزه تبلیغات شهری میانگینی وجود ندارد، می‌گوید: «نمی‌توان در این زمینه شهرهای مختلف جهان را با هم سنجید؛ چرا که میانگین مشخصی برای استانداردهای تبلیغی وجود ندارد. به‌عنوان نمونه شهری که تجاری است و خرید و فروش در آن بسیار زیاد انجام می‌شود تبلیغات تجاری بی‌شماری دارد اما در شهر دیگری که بیشتر فرهنگی است ممکن است تبلیغات تجاری کمتر باشد. ».