توانمندی آذربایجان‌غربی برای مدیریت تحریم‌ها

هادی پناهی|  ارومیه – خبرنگار :

در دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران، دادن اختیارات بیشتر به مراکز استان‌ها و اعتماد بیشتر به بخش خصوصی بخشی از راه‌حل است. در این میان آذربایجان غربی با دارا بودن یک‌پنجم پایانه‌های مرزی کشور و همچنین هم‌مرز بودن با 3 کشور خارجی با اشتراکات فرهنگی دوجانبه، ظرفیت بالایی در مدیریت تحریم‌ها خواهد داشت. 


تهدیدی که می‌تواند فرصت شود

معاون امور اقتصادی و توسعه نیروی انسانی آذربایجان غربی در گفت‌وگو با همشهری، تحریم‌ها را عامل افزایش هزینه‌های تولید در کشور عنوان می‌کند و می‌گوید: این تهدید برای کشور و آذربایجان غربی می‌تواند یک فرصت هم باشد. «رضا حسینی» می‌افزاید: آذربایجان غربی یک‌پنجم پایانه‌های مرزی کشور را دارد. پایانه‌های مرزی استان شامل مرز زمینی پلدشت و بازرگان در شمال، رازی و سرو در مرکز و مرز تمرچین در جنوب استان است که تمرچین با کشور عراق و پلدشت با جمهوری آذربایجان هم‌مرز بوده و 3 مرز بازرگان، سرو و رازی دروازه عبور و مرور و تجارت با کشور ترکیه است. در عین حال اشتراکات فرهنگی زیادی نیز بین 2 طرف مرز برقرار است. 

به گفته حسینی، ظرفیت بالای آذربایجان غربی می‌تواند در موضوع مدیریت تحریم‌ها موثر واقع شود، اما این موضوع مقدمات و الزاماتی دارد. وی تاکید می‌کند: یکی از الزامات این است که در سطح ملی تصمیم گرفته و اختیارات ویژه به منطقه داده شود. اگر ارز سهمیه استان یا ماموریت‌های محوله استان را متناسب و حتی کمتر از ظرفیت ارز تخصیصی ابلاغ کنند، استان می‌تواند با تقویت زیرساخت‌های لجستیکی خود بخشی از کالاهای اساسی و دارویی کشور را تامین کند.  معاون اقتصادی استاندار بیان می‌کند: بنادر کشور ترکیه مانند مرسین و ترابزون ظرفیت بزرگی در اختیار ما قرار می‌دهند که اجناس را با امنیت بالا، هزینه کمتر و در کمترین زمان ممکن به کشور برسانیم. اگر ما بتوانیم از این امکان استفاده کنیم، به عنوان یک راه‌حل پایه سال‌ها دوام و کاربرد خواهد داشت. 

حسینی تاکید می‌کند: در این تحریم‌ها مشخص شد که باید در گذشته فکری به حال برخی نیازهای اساسی کشور می‌شد که نشده است. آذربایجان غربی این ظرفیت را دارد که نیازها را با همکاری کشور همسایه به تولید مشترک برساند.  وی در پاسخ به این‌که مهم‌ترین درخواست استان از رئیس‌جمهوری در رابطه با مدیریت تحریم‌ها چه می‌تواند باشد، اظهار می‌کند: ضرورت توسعه کشور استفاده از قابلیت‌های منطقه‌ای است. باید بخشی از مسئولیت‌ها و تصمیم‌گیری‌ها به استان‌ها واگذار شود و مرکز تنها به عنوان سیاست‌گذار عمل کند. تنها در این شرایط است که شاهد پیشرفت روزافزون کشور خواهیم بود. 


نیاز به مبارزه با خودتحریمی 

نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ارومیه هم می‌گوید: بنده به تحریم‌ها از 2 زاویه نگاه می‌کنم و معتقدم علاوه بر تحریم‌های غربی با خودتحریمی نیز مواجهیم. 
«صمد پورسلطان» ادامه می‌دهد: در داخل کشور ما با برخی از سوءمدیریت‌ها مواجهیم. مشارکت ندادن فعالان بخش خصوصی در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌های خلق‌الساعه آن هم بدون پشتوانه نظرهای کارشناسی، ما را دچار خودتحریمی می‌کند. دولت‌های متعدد گذشته، تنها مطابق میل شخصی خود حرکت کرده و بخش خصوصی را نادیده انگاشته‌اند. 

پورسلطان ادامه می‌دهد: به طور مثال در ماده 24 قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار آمده است «دولت و دستگاه‌های اجرایی مکلف هستند به منظور شفاف‌سازی سیاست‌ها و برنامه‌های اقتصادی، ایجاد ثبات و امنیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری، هرگونه تغییر سیاست‌ها، مقررات و رویه‌های اقتصادی را در زمان مقتضی قبل از اجرا، از طریق رسانه‌های گروهی به اطلاع عموم برسانند؛ اما آیا در عمل چنین اتفاقی می‌افتد؟ در حال حاضر دولت به صادرکنندگان به چشم خارج‌کنندگان ارز نگاه می‌کند. این در حالی است که 80 درصد صادرات از سوی خود دولت و تنها 20 درصد صادرات از سوی بخش خصوصی انجام می‌شود.


ناشناخته ماندن ظرفیت استان‌ها 

نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ارومیه می‌گوید: برای عبور از تحریم دولت‌های غربی و استفاده از ظرفیت استان‌هایی مانند آذربایجان غربی، باید دولت اختیارات استانداران را افزایش دهد. در شرایط فعلی، استان‌ها بازدهی چندانی ندارند، چراکه تصمیم نهایی در تهران و بدون شناخت واقعی از ظرفیت استان‌ها گرفته می‌شود.  پورسلطان می‌افزاید: آذربایجان غربی استان بزرگی است که از شمال تا جنوب آن انواع معادن وجود دارد، اما هیچ واحد فراوری مجهزی در استان وجود ندارد. در حقیقت در صنایع مدرن وابسته به معدن بسیار ضعیف هستیم.

در این شرایط که بخش خصوصی توان سرمایه‌گذاری ندارد، در عمل نمی‌توان از معادن ارزش افزوده ایجاد کنیم. دولت یا باید برای سرمایه‌گذاران یارانه در نظر بگیرد یا یکی از شرکت‌های بزرگ خود را برای سرمایه‌گذاری به استان بیاورد.  وی اظهار می‌کند: در حوزه گردشگری هم جا برای سرمایه‌گذاری زیاد است، اما بخش خصوصی تضعیف شده است. سرمایه‌گذاران خارجی نیز وقتی عدم سرمایه‌گذاری در استان را می‌بینند، دیدگاهشان تغییر می‌کند. در نهایت این‌که افزایش اختیارات استانداران و حمایت از بخش‌خصوصی می‌تواند راهگشای کشور در شرایط تحریم باشد.