دریافت وام با اعمال شاقه

شبنم سیدمجیدی

همیشه مردم از شرایط سخت بانک‌ها برای ارائه وام گلایه می‌کنند. این روزها که اوضاع بانک‌ها برای ارائه وام از همیشه نیز سخت‌‌تر است، هر روز به بانک‌ها دستورالعمل‌های جدیدی در این زمینه ارائه می‌شود و هر کدام آنها نیز شرایط مختلفی برای ارائه وام و تسهیلات با هم دارند. در سایت‌هایشان هم معمولا این شرایط در دسترس نیست و برای دریافت اطلاعات حتما باید به‌صورت حضوری به شعب آنها مراجعه کنید. بیشتر بانک‌ها به مشتریان خود، وام‌هایی روی سپرده‌های بلندمدت پرداخت می‌کنند، اما به‌طور کلی با توجه به‌نظر کارشناسان خود این امکان را دارند تا به هر کسی وام و تسهیلات فوری نیز پرداخت کنند.

وام سپرده نداریم

 در مواقعی دیده شده خود کارمندان هم از شرایط ویژه پرداخت وام در بانک خودشان مطلع نبوده‌اند؛ به‌طور مثال وقتی به‌عنوان وام گیرنده به یکی از شعب بانک اقتصاد نوین مراجعه می‌کنم، کارمند بانک خیلی سریع جواب می‌دهد که ما هیچ وامی نداریم. می‌گویم یعنی روی سپرده نیز وام به من تعلق نمی‌گیرد؟ ناگهان انگار که یادش آمده باشد، می‌گوید:« چرا وام سپرده داریم». درباره شرایطش توضیحی نمی‌دهد و ناگهان چشمش به یک مشتری اتوکشیده آشنا می‌افتد و گل‌از‌گلش می‌شکفد و می‌خواهد که کار بانکی او را که حتما صاحب یکی از آن حساب‌های پرتراکنش است، راه‌بیندازد و کلا مرا که درخواست وام دارم (و احتمالا درنظرش بی‌پول هم هستم) نادیده می‌گیرد. 

همکار دیگرش می‌آید و از او می‌خواهم که شرایط وام روی سپرده را توضیح دهد. می‌گوید: «ما اصلا دیگر روی سپرده وام نمی‌دهیم»؛ به همین سادگی 2کارمند بانک 2جواب متفاوت تحویل می‌دهند. ادامه می‌دهد: «ما وام کارت اعتباری نیز پرداخت می‌کنیم. این کارت‌ها بسته به نوع تقاضا از 10تا 50میلیون تومان ارائه می‌شود که متقاضی باید چک و سفته داشته باشد و بانک از او اعتبارسنجی می‌کند. دارنده کارت هر نوع هزینه‌ای را می‌تواند پرداخت کند و محدودیتی وجود ندارد. زمان بازپرداخت مبلغ آن به اضافه 18درصد سود نیز بسته به توافق بانک و مشتری بین 12تا 36‌ماه است».

بانک بعدی، تجارت است. اینجا هم کارمند بانک می‌گوید که فقط وام روی سپرده می‌دهیم. درباره شرایط دریافت وام می‌گوید: «شما باید یک سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت یکساله داشته باشید. سود سپرده‌تان می‌تواند 5درصدی، 10درصدی و 15درصدی باشد. بر‌این اساس که کدام مدل را انتخاب کنید، تسهیلات متفاوتی نیز دریافت می‌کنید که سقف آن تا 300میلیون تومان است. تسهیلاتی که به شما اعطا می‌شود با نرخ سودهای متفاوت است؛ یعنی برای حسابی که 15درصد سود دارد، 70درصد مبلغ آن را با سود 18درصد به شما وام می‌دهند و البته چنین وامی باید 36ماهه پرداخت شود». این بانک برای ارائه وام، شرایط متفاوت دیگری نیز دارد؛ وام‌هایی روی سپرده سرمایه‌گذاری با سود 4درصد که مدت بازپرداخت آن یک سال است و... .

نوع شغل؛ مهم‌ترین عامل دریافت وام

در بانک پارسیان هم می‌گویند وام‌های اعطایی بستگی به نوع شغل شما دارد؛ یعنی اگر یک خانه‌دار باشی فقط می‌توانی 10میلیون تومان وام خرید کالا دریافت کنی. همه‌‌چیز بستگی به نوع شغل و جواز کسب دارد. سقف آن نیز 50درصد مبلغ سپرده‌تان است. برای خرید کالای مصرفی بادوام ساخت داخل کشور حداکثر معادل 80درصد مبلغ فاکتور تا سقف ضوابط جاری بانک پرداخت می‌شود. بازپرداخت این تسهیلات حداکثر سه ساله و در 36مرحله مساوی ماهانه است. نرخ سود تسهیلات نیز طبق مصوبه بانک مرکزی 18درصد است. او می‌گوید:« در کل اگر مطمئن باشیم مشتری خودمان در ماه‌های گذشته حسابی با تراکنش بالا داشته است و کسب و کار خوبی نیز دارد و از قدرت بازپرداخت آن نیز برخوردار است ممکن است مبالغ بیشتری وام به او تعلق بگیرد».

در بانک پاسارگاد هم مثل خیلی از بانک‌ها کارمند شعبه می‌گوید: «80درصد مبلغ سپرده یکساله‌تان را با سود 18درصد می‌توانید وام بگیرید».

کارمند بانک سپه می‌خواهد بداند چقدر در حسابم پول دارم. از او می‌خواهم اول شرایط را توضیح دهد تا من برای افتتاح حساب در این بانک تصمیم بگیرم. می‌گوید: «ما در این بانک، طرح باران را اجرا کرده‌ایم. در این طرح، مشتریان  یک فقره سپرده قرض‌الحسنه جاری کارت، بدون دسته چک - متمرکز و با حداقل مبلغ 2میلیون تومان افتتاح می‌کنند. این حساب تا سقف 50میلیون تومان مشمول اولویت دریافت تسهیلات است. مشتریان درصورت تمایل می‌توانند تا هر سقفی نسبت به افتتاح حساب اقدام کنند و مدت ماندگاری سپرده‌گذاری ملاک برخورداری از اولویت دریافت تسهیلات در قالب کارت اعتباری خواهد بود. نرخ تسهیلات طرح، 18درصد، حداقل مدت‌ زمان ماندگاری سپرده برای اعطای امتیاز بهره‌مندی از تسهیلات طرح، 2‌ماه و حداکثر مدت‌ زمان بازپرداخت تسهیلات 36‌ماه است».

اگر در این طرح سپرده شما 6‌ماه باقی بماند، صددرصد مبلغ سپرده به‌عنوان وام ارائه می‌شود و بازپرداخت آن نیز 36ماهه است. هر چه مدت سپرده‌گذاری کمتر باشد، مبلغ وام نیز کمتر می‌شود.

ای کاش می‌شد، به همه متقاضیان وام داد

آخرین بانک، ملت است. کارمند بانک درباره وام‌ها اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و مرا به بخش دیگری می‌فرستد که به ظاهر امور وام‌ها در آنجا رسیدگی می‌شود. شخصی را نشانم می‌دهند که می‌فهمم معاون شعبه است. می‌خواهد بداند چقدر پول دارم و چقدر وام می‌خواهم و چقدر درآمد ماهانه‌ام است. 

می‌گویم: «شما فرض کنید من ماهانه 5/2 میلیون تومان حقوق می‌گیرم. در آن صورت به من وام تعلق می‌گیرد؟» خیلی راحت می‌گوید: «نه. چون حداقل ماهانه 5/1 میلیون تومان باید قسط وام را بدهی و طبق قانون یک سوم حقوق برای وام و دوسومش برای خرج زندگی درنظر گرفته می‌شود. کمتر پیش می‌آید که به چنین درآمدی وام بدهیم. در کل ارائه وام به این بستگی دارد که مشتری چقدر بتواند نزد ما اعتبار برای خود بخرد. در هر صورت اگر وام کارت اعتباری تا سقف 30میلیون تومان بخواهد با سفته و چک کار او راه می‌افتد اما اگر تا سقف 50میلیون تومان بخواهد باید حتما وثیقه ملکی بگذارد و سه ساله هم با سود 18درصد پرداخت کند». او ادامه می‌دهد: «وام بالای 100میلیون تومان هم به مشتریان دارای کسب و کار داده می‌شود که باید از اداره دارایی استعلام بیاورند».

البته این معاون شعبه که نمی‌خواهد نامش فاش شود، وقتی می‌فهمد خبرنگارم، درد‌دلش هم تازه می‌شود و می‌گوید: «قوانین دست و پای بانک‌ها را در ارائه وام می‌بندد. اگر من کوتاهی کنم و بخواهم به یک نفر محتاج کمتر سخت بگیرم، بعدا در دادگاه باید جوابگو باشم.‌ ای کاش می‌شد به هر متقاضی، فقط با ارائه یک فیش حقوقی، وام داد! اما این شرایط مهیا نیست». این کارمند قدیمی بانک می‌گوید: «گاهی می‌بینم کسی مراجعه می‌کند که واقعا محتاج آن وام است. وظیفه من این است که راهی پیدا کنم تا او بتواند وام بگیرد. به او مشاوره می‌دهم؛ مثلا از او می‌خواهم کسی را به‌عنوان ضامن بیاورد که مطمئن باشم اگر قسط‌هایش را پرداخت نکرد، ضامن حتما به دادش می‌رسد».

بانک‌ها و شرایطشان برای ارائه وام بسیار است. بانک‌های آینده، دی، قوامین، سینا، شهر و... نیز هر کدام وام‌هایی مخصوص به‌خود یا وام‌هایی مشابه بانک‌های دیگر با شرایطی کمی متفاوت‌تر ارائه می‌کنند. در هر صورت برای دریافت وام و انتخاب بانک مورد‌نظر، شرایط هر کدام را بسنجید تا بتوانید با بهترین ضوابط از تسهیلات مورد‌نیازتان بهره‌مند شوید.