بازگشت آرامش به بازار کالاهای اساسی

علی ابراهیمی|خبرنگار:

بررسی قیمت خرده‌فروشی، روایت بانک مرکزی و اظهارنظر فعالان صنفی از وضعیت قیمت 11گروه کالایی مواد خوراکی، حاکی از سیر نزولی یا تثبیت قیمت اغلب کالاهای اساسی طی 2هفته اخیر است. تنش قیمتی برخی اقلام کالایی متأثر از نوسان عرضه، فضای روانی و انتظارات تورمی یا پیشدستی بعضی تولید‌کنندگان در افزایش قیمت برخی کالاها، درحالی‌که زمینه گرانی بعضی کالاهای اساسی و مواد خوراکی را فراهم کرده بود اما با تأمین اقلام کالایی و تشدید نظارت‌ها اکنون فروکش کرده است. قیمت تخم مرغ که به‌دلیل شیوع آنفلوآنزای مرغی و کاهش شدید عرضه به مرز 18 تا 20هزار تومان در هر شانه رسیده بود، با ورود تخم‌مرغ‌های خارجی به بازار کاهش یافته‌ است؛ به‌نحوی که طی هفته گذشته افزایش واردات و عرضه تخم مرغ موجب سقوط قیمت این فرآورده به کمتر از قیمت کف تعیین شده توسط ستاد تنظیم بازار شده است.

در بازار سایر مواد پروتئینی نیز طی 2هفته اخیر قیمت گوشت قرمز گوسفندی و گوساله و مرغ شیب نزولی داشت و نرخ فرآورده‌های لبنی نیز پس ازاولتیماتوم دستگاه‌های نظارتی به شرکت‌های لبنی برای بازگرداندن قیمت‌ها، متعادل شده. اما قیمت برنج خارجی متأثر از کاهش عرضه، افزایش یافته است. گرچه یکشنبه هفته جاری محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی دستورالعمل جدیدی با هدف ساماندهی بازار برنج با خرید برنج تولید داخل برای تکمیل ذخایر راهبردی و تأمین نیاز بازار با ترخیص محموله‌های برنج خارجی از گمرکات را ابلاغ کرد، اما فعالان صنفی با اشاره به سابقه رشد بی‌رویه برخی اقلام خوراکی مانند تخم‌مرغ و برنج خارجی از واکنش دیرهنگام مسئولان با سیگنال‌های افزایش قیمت اقلام کالایی گلایه دارند.

روایت بانک مرکزی از بازار اقلام خوراکی 

تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی از متوسط قیمت خرده‌فروشی برخی مواد خوراکی در تهران طی هفته منتهی به ۱۵دی‌ماه نسبت به هفته قبل حاکی از آن است که در هفته مذکور قیمت 3 گروه کالایی شامل لبنیات ۱.۴درصد، میوه‌های تازه ۲.۴درصد، گوشت مرغ ۱.۱درصد و روغن‌نباتی ۰.۳درصد نسبت به هفته قبل از آن افزایش یافته است. اما قیمت 3 گروه شامل تخم مرغ ۱۴.۳درصد، سبزی‌های تازه ۱.۸درصد و گوشت قرمز ۰.۵درصد کاهش داشته و نرخ 4گروه خوراکی شامل برنج، حبوبات، قندوشکر و چای نیز در مدت زمان مشابه بدون تغییر و ثابت بوده است. بررسی همشهری در سطح بازار نیز حاکی از تندتر شدن شیب کاهش قیمت خرده‌فروشی برخی اقلام خوراکی در تهران است؛ به‌نحوی که بانک مرکزی متوسط قیمت خرده‌فروشی هر شانه (حدود 2کیلوگرمی) تخم مرغ را 15هزار و 576تومان اعلام کرده اما نرخ خرده‌فروشی هر شانه تخم مرغ در سطح بازار از ابتدای هفته جاری به 12 تا 14هزار تومان کاهش یافته است.

همچنین گرچه گزارش بانک مرکزی از افزایش قیمت لبنیات طی هفته گذشته حکایت دارد اما پس از هشدار سازمان حمایت به شرکت‌های لبنی برای بازگرداندن قیمت‌ها از ابتدای هفته جاری، قیمت اغلب اقلام لبنی (مانند شیرنایلونی800گرمی از 2هزار به 1800) به نرخ‌های گذشته کاهش یافته است. گزارش بانک مرکزی همچنین نرخ هر کیلوگرم گوشت قرمز گوسفندی با استخوان را 46هزارو 350و گوشت گاو و گوساله بی‌استخوان را 41هزار و 270تومان اعلام کرده اما متوسط قیمت خرده‌فروشی این اقلام در سطح شهر به 38هزار و 500تومان کاهش یافته است. در گزارش بانک مرکزی نرخ برنج داخلی درجه یک 12هزار و 700 تومان و درجه دو 9هزار و 607تومان اعلام شده که حاکی از ثبات قیمت این محصول در بازار است اما قیمت برنج خارجی به‌خصوص برنج هندی از 2ماه گذشته تا‌کنون افزایش بی‌رویه‌ای داشته و اکنون نرخ هر کیلوگرم برنج هندی دانه بلند در بازار به حدود 7هزار تومان رسیده است.

تعادل قیمت اقلام کالایی

رئیس اتحادیه بنکداران موادغذایی اعلام کرد: قیمت اقلام کالایی هر روز متعادل‌تر می‌شود، دولت افزایش قیمت لبنیات را غیرقانونی اعلام کرد که منجر به آرامش بازار شد. همچنین قیمت قندوشکر ثابت مانده و با احتمال معافیت چای خارجی از مالیات ارزش افزوده، شاهد کاهش قیمت این محصول هستیم و نرخ حبوبات نیز سیرنزولی داشته است.  محمد آقاطاهر افزود: طی 2‌ماه گذشته قیمت رب گوجه‌فرنگی به‌دلیل کاهش تولید گوجه‌فرنگی افزایش یافته بود اما اکنون بازار متعادل شده است ولی با افزایش اخیر نرخ دلار، زنگ هشدار افزایش قیمت برخی اقلام خوراکی وارداتی مانند، روغن نباتی، روغن زیتون و برخی انواع کنسرو کمپوت به صدا درآمده که باید زودتر چاره‌اندیشی شود.

   واکنش دیرهنگام به سیگنال گرانی 

رئیس اتحادیه بنکداران موادغذایی درگفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به آرامش نسبی بازار و تثبیت یا کاهش قیمت اغلب اقلام خوراکی طی دو هفته اخیر اعلام کرد: متأسفانه واکنش کند مسئولان ستاد تنظیم بازار به سینگال‌های افزایش قیمت در بازار اقلام خوراکی از عوامل گرانی بی‌رویه این اقلام و کندی بازگشت قیمت آن در سطح خرده‌فروشی است. محمد آقا طاهر، با انتقاد از تعلل مسئولان وزارت جهادکشاورزی در تأمین اقلامی که تولید داخل آن با مشکل مواجه شده یا جوابگوی نیاز بازار نیست، افزود: افزایش بی‌رویه قیمت تخم مرغ، ناشی از بی‌توجهی و پنهانکاری نسبت به شیوع آنفلوآنزای مرغی، تلف شدن مرغ‌های تخمگذار و کاهش شدید عرضه بود اما اقدام دیر هنگام در واردات این محصول موجب رشد بی‌رویه قیمت آن در بازار خرده‌فروشی به‌نحوی شد که هنوز هم به‌رغم افزایش شدید عرضه، قیمت تخم مرغ به نرخ‌های قبلی بازنگشته است.

وی دستورالعمل جدید وزیر جهادکشاورزی برای تنظیم بازار برنج را مصداق دیگر اینگونه سیاستگذاری‌ها دانست و افزود: اکنون قیمت برنج داخلی متأثر از کاهش تقاضا ثابت مانده‌ است اما در مورد برنج خارجی به‌خصوص برنج هندی از 5آذر‌ماه امسال تا‌کنون رشد 25درصدی قیمت‌ها را شاهد بوده‌ایم و بازار این محصول به هم ریخته است. آقا‌طاهر، اعلام کرد: وقتی قیمت برنج خارجی با رشد بی‌رویه در بازار تثبیت شده، واردات دیرهنگام آن، راهگشا نخواهد بود. در شرایطی که سیگنال‌های افزایش قیمت برنج خارجی از یک‌ماه پیش به بازار داده شد، آیا مسئولان نمی‌توانستند نسبت به واردات زودتر اقدام کنند؟! با این روند نرخ عمده فروشی هر کیلوگرم برنج هندی که قبلا 5هزار تومان بود، اکنون با پول نقد در بندر به 6هزار و 150تومان رسیده که قیمت عمده فروشی آن در بازار تهران را تا 6هزار و 400تومان افزایش می‌دهد.