زیر ذره‌بین
بار ریزگردها روی دوش زنان خانه‌دار
نظافت پیاپی خانه و نگرانی برای سلامت فرزندان از تبعات ریزگردها برای زنان خانه‌دار خوزستان است
سیدعلیرضا شریفی| اهواز- خبرنگار:
خوزستان که پیش از این به عنوان جلگه‌ای سرسبز و سیراب در کتاب‌های جغرافیا معرفی می‌شد، بیش از 10 سال است که به دلایلی ازجمله خشکسالی، تصمیمات وزارت نیرو و اجرای طرح‌های انتقال آب و سدسازی به منطقه‌ای کم‌آب همراه با طوفان‌های گرد و خاک تبدیل شده است. هزاران هکتار از دشت‌های خوزستان به کانون‌های گرد و خاک تبدیل و افزایش فرسایش خاک در این استان سبب شده است با وقوع بادهایی نسبتا شدید هوای آن از وضعیت استاندارد خارج شود و میزان غلظت ریزگردها به ده‌ها برابر بیشتر از حد مجاز برسد.
این معضل زندگی مردم خوزستان را مختل کرده اما هیچ‌کس تاکنون از دید یک بانوی خوزستانی به معضل ریزگردها نگاه نکرده است.
هوا که خاکی می‌شود، سلامت زنان بیش از مردان تحت تأثیر قرار می‌گیرد چراکه آنها علاوه بر مشکلات پوستی، تنفسی، مو، گوارشی و عفونی باید به مواردی مانند نظافت منزل و حفظ سلامت دیگر اعضای خانه نیز توجه کنند و همین بر مشکلات جسمی آنها می‌افزاید.
ریزگردها و آسم
«اشرف»، شهروند اهوازی، 3 فرزند قد و نیم‌قد دارد و وقتی از او درباره گرد و خاک می‌پرسم، آه می‌کشد و می‌گوید: آسم یادگاری است که من از گرد و خاک دارم و با هر بار هجوم ریزگردها تشدید می‌شود.
وی اظهار می‌کند: پارسال دچار مشکل تنفسی شدم و پس از مراجعه به متخصص مشخص شد به خاطر گرد و خاک به بیماری آسم مبتلا شده‌ام.
این شهروند ادامه می‌دهد: ما به خاطر فرزندانمان هم کلی اضطراب داریم. من 2 فرزندم دختر و یک پسر دارم که هر 3 دانش‌آموزند و گرد و غبار خیلی اوقات آنها و بالتبع ما را به دردسر می‌اندازد. مسئولان هنگام وقوع گرد و خاک به اعلام به‌موقع تعطیلی مدارس توجه و دقت کافی ندارند.
بیماری‌های جسمی
«نعیمه» می‌گوید: خانه ما قدیمی است و هر بار که گرد و خاک می‌شود، همه وسایل خانه زیر خاک می‌روند. این خانم خانه‌دار بیان می‌کند: گاهی وقت‌ها بچه‌هایم به شوخی می‌گویند اگر همین‌طور پیش برود، می‌توانیم ارث خوبی از خودمان به جا بگذاریم چون خانه‌مان زیرخاکی شده است! وی می‌افزاید: شاید خانم‌ها در طول سال فقط یک بار خانه‌تکانی کنند، اما زنان خوزستانی خانه‌تکانی و پاک کردن گرد و غبار کار هر هفته‌شان است. این مسأله زمستان‌ها خیلی بدتر و شدیدتر خودش را نشان می‌دهد. نعیمه ادامه می‌دهد: نظافت‌های بیش از اندازه‌ای که به دلیل گرد و خاک‌های مکرر انجام می‌دهم، موجب شده‌اند کمردرد و پادرد بگیرم. بارها فیزیوتراپی شده‌ام.
این شهروند اهوازی می‌گوید: اوضاع زنان خوزستان به خاطر گرد و خاک خوب نیست. درد همه ما یکی است.
درآمد خانواده‌ها هدر می‌رود
«سهیلا» شهروند دیگری است که می‌گوید: همسرم روزی 14 ساعت کار می‌کند تا ما بتوانیم کمی پس‌انداز داشته باشیم اما گرد و غبار هزینه‌های اضافی به خانواده‌ها تحمیل می‌کند و پس‌انداز ما را هدر می‌دهد.
وی ادامه می‌دهد: وقوع گرد و خاک‌های مکرر سبب شده که ما سالی یک‌بار قالی‌ها و پرده‌ها را بشوییم و حتی هزینه‌های کارواش ماشین، شستن لباس‌ها، حمام و گردگیری هم بخشی از درآمدهای خانواده را تحت تأثیر قرار داده است.
این شهروند اظهار می‌کند: پولی را که ما می‌توانیم برای تفریح خانواده هزینه کنیم، خرج مسائلی می‌شود که از اهمال‌کاری مسئولان به وجود آمده است.
خطر در کمین سلامت روح و روان
«سمیه»، دیگر شهروندان اهوازی، می‌گوید: دختر من ناراحتی قلبی دارد و با هر بار غبارآلود شدن هوامی‌شود، قلبش دچار مشکل می‌شود و ما باید او را سریع به بیمارستان برسانیم.
وی می‌افزاید: فارغ از جسم، گرد و خاک سلامت روح و روان مردم را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. چون مدام استرس داریم که خانه پر از گرد و غبار نشود، فرزندانمان بیمار نشوند و زندگی کلا تعطیل نشود.
افزایش مشغله زنان
یک کارشناس مسائل خانواده به همشهری می‌گوید: زنان در جامعه ما با محدودیت‌ها و مشکلات زیادی مواجهند اما زنان خوزستانی به دلیل مشکلاتی که گرد و خاک برای آنها ایجاد می‌کند، وضعیت بدتری نسبت به دیگر زنان سرزمینمان دارند.
«رعنا غافلی» می‌افزاید: حجم کار زنان خوزستانی بعد از هر بار که هوا گرد و غبار می‌شود، بسیار بالا می‌رود و این موضوع سلامت آنان را به خطر می‌اندازد.
وی ادامه می‌دهد: نکته حائز اهمیت این است که گرد و خاک فقط جسم زن را نشانه نمی‌گیرد بلکه روح و روان آنان را هم با مشکلاتی مواجه می‌کند. برای مثال، وقتی مدارس را در اوج گرد و غبار تعطیل می‌کنند، زن در طول مدتی که فرزندش از مدرسه به خانه می‌آید، در استرس و نگرانی به سر می‌برد.
لزوم چاره‌اندیشی
این کارشناس مسائل خانواده عنوان می‌کند: از مباحث مالی پدیده مشکل‌ساز گرد و غبار نیز نباید غافل شد. طبیعتا بعد از هر طوفان خاک زنان به نظافت خانه می‌پردازند و اگر به نیمه خالی لیوان هم نگاهی بیندازیم، خواهیم دید این پدیده مشکلی روی دیگر مشکلات زنان به خصوص زنان سرپرست خانوار است که به لحاظ مالی با مشکل مواجهند.
غافلی ادامه می‌دهد: به طورکلی پدیده ریزگردها مشکلات زیادی برای زنان خوزستان به وجود آورده که مستلزم چاره‌اندیشی است. مسئولان به منظور جلوگیری از پیامدهای منفی این موضوع باید کارگروهی برای بررسی و ارائه راهکار در جهت حل و رفع مشکلات زنان تشکیل دهند، البته کارگروهی که نتیجه‌بخش باشد نه صرفا جلساتی همراه با کاغذبازی‌های اداری.
لزوم چکاپ زنان خوزستانی
یک روانشناس خوزستانی می‌گوید: با توجه به افزایش دغدغه زنان خوزستانی و حضور مداوم آنها در خانه، این بانوان باید به صورت مداوم چکاپ شوند تا از نظر جسمی و روحی دچار آسیب نشوند.
«زهرا برزگر» می‌افزاید: بر اساس تحلیل‌هایی که می‌توان از گفته‌های مسئولان داشت، برنامه مشخصی برای حل معضل ریزگردها وجود ندارد. اما این معضل زندگی بسیاری از اقشار مختلف جامعه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد که مهم‌ترین آنها زنان هستند.
وی بیان می‌کند: پس از اینکه گرد و خاک شهرهای مختلف خوزستان را فرامی‌گیرد اخباری مبنی بر پذیرش تعداد قابل‌توجهی از مردم در بیمارستان در پی بروز مشکلات مختلف ازجمله تنفسی منتشر می‌شود. بسیاری از چکاپ‌ها برای مردم هزینه‌بر است و اکثر مردم حاضر یا قادر به پرداخت هزینه‌های آن نیستند. همین مسأله سبب می‌شود بیماری در بدن شخص گسترش یابد و او را با مشکلات روحی و مالی روبه‌رو کند.
این روانشناس پیشنهاد می‌دهد: دولت برای داشتن جامعه‌ای سالم و بانشاط باید به سلامت زنان بیشتر توجه کند. بنابراین برای جلوگیری از بروز مشکلات در آینده باید یک‌سری چکاپ‌ها و بررسی‌ها البته با هزینه دولت برای زنان خوزستانی در نظر گرفته شود تا آنها بدون دغدغه مالی به این کار بپردازند.
15 سال از میهمانی ریزگردها در خوزستان می‌گذرد
سلامت و نشاط جامعه به سلامت و نشاط خانواده‌ها وابسته است. از دیرباز نیز این باور وجود دارد که «خانه‌ای که در آن زن ناخوش باشد، با بحران روبه‌رو می‌شود» چراکه زن در خانواده مانند ستونی است که اعضای خانه گرد او جمع می‌شوند و با ناخوش بودن او ساختار خانه نیز متزلزل خواهدشد.
اما مشکل گرد و غبار به‌تنهایی می‌تواند زنان را از پا درآورد و آنها را دچار مشکلات متعدد جسمی و روانی کند؛ مشکلی 15ساله که تاکنون مسئولان نتوانسته‌اند برای رفع آن اقدام درستی انجام دهند. نیاز است مسئولان با تجدیدنظر در راهکارهایی که به نتیجه نرسیده‌اند، اجازه ندهند این مهمان ناخوانده به میزبان خوزستانی‌ها تبدیل شود.
