لطفا تعظیم نکن!
پرسپولیس برانکو،یک طلسم مهم را از مسیرش کنار زده و برای نخستین بار در همه تاریخ از مرحله نیمهنهایی آسیا عبور کرده است. قرمزهای ایران حالا یک طلسم کلیدی دیگر در پیش دارند. از سال2011 به بعد، هیچ تیمی از منطقه غرب آسیا روی سکوی اول لیگ قهرمانان قرار نگرفته و همواره تیمهای شرقی، جام را به خانه بردهاند. بازگرداندن جام قهرمانی به منطقه غرب،کار بسیار دشواری بهنظر میرسد اما ستارههای سرخپوش به این خودباوری رسیدهاند که بهترین تیم غرب آسیا هستند و فاصله زیادی با تبدیل شدن به بهترین تیم قاره ندارند. آیا پرسپولیس میتواند غرور را دوباره به غرب آسیا برگرداند؟
تعظیم غرب به شرق!
5سال قبل،2 تیم از منطقه شرق آسیا راهی فینال لیگ قهرمانان شدند. پس از پیروزی گوانگژو در مقابل اف.سی سئول در فینال «تمام شرقی»، کنفدراسیون فوتبال آسیا شکل برگزاری رقابتها را تغییر داد و با توجه به فاصله زیاد کشورهای غربی و شرقی، تصمیم گرفت نمایندگان این دو منطقه را تنها در دیدار فینال روبهروی هم قرار بدهد. از سال 2014، هر سال یک تیم از منطقه غرب با یک تیم از جدول گروهی شرق،فینال آسیا را برگزار میکنند. جالب اینجاست که در تمام این سالها، تیم شرقی برنده فینال لیگ قهرمانان بوده است. سال 2014الهلال عربستان در زمین وسترن سیدنی شکست خورد و پس از تساوی در دیدار برگشت، فرصت قهرمانی را از دست داد. یک سال بعد گوانگژو با کنار زدن الاهلی امارات در 2دیدار رفت و برگشت، قهرمان آسیا لقب گرفت. در سال 2016، این العین امارات بود که با وجود شکست امیدوارکننده 1-2در زمین چونبوکموتورز، در دیدار برگشت به نتیجهای بهتر از تساوی نرسید و قهرمانی را به این تیم واگذار کرد. سال گذشته نیز الاهلی عربستان دوباره به فینال رسید و این بار قافیه را به اوراواردز ژاپن باخت. در 4سال گذشته، همواره نمایندگان غرب در فینال به شرقیها باختهاند و در 7سال گذشته، هرگز تیمی از منطقه غرب، قهرمان آسیا نشده است. شاید چشم امید همه تیمهای حاضر در منطقه غرب برای یک اعاده حیثیت تاریخی، این بار به پرسپولیس دوخته شده باشد.
آخرین قهرمان غربی
السد قطر، آخرین تیمی است که از منطقه آسیا، سابقه قهرمانی در لیگ قهرمانان را دارد. قطریها سال 2011و در شرایطی که بعد از شکست خوردن از سپاهان بهعلت استفاده باشگاه ایرانی از رحمان احمدی محروم، به مسیرشان در آسیا ادامه داده بودند، سرانجام به فینال رسیدند و با بدشانسی تمام، ناچار شدند این فینال را که بهصورت تکمسابقه انجام میشد در کرهجنوبی روبهروی چونبوک برگزار کنند. مسابقه با تساوی 2-2 به پایان رسید و در ضربات پنالتی، السد توانست بر تیم حریف غلبه کند. از آن روز به بعد،هرگز یک تیم غربی نتوانسته جام قهرمانی مهمترین تورنمنت باشگاهی در آسیا را لمس کند.
آمار فاجعهبار غرب
قبل از قهرمانی السد در لیگ قهرمانان، برای 5دوره متوالی تیمهای شرقی قهرمان آسیا شده بودند. در واقع از سال 2005در 12دوره از لیگ قهرمانان آسیا، تنها یک تیم غربی قهرمان شده و در 11دوره دیگر، همواره تیمهایی از کشورهای ژاپن، کرهجنوبی، چین و استرالیا توانستهاند قهرمانی این تورنمنت را بهدست بیاورند. از آنجایی که تقویم لیگ قهرمانان با تقویم فصل فوتبالی کشورهایی مثل کره و ژاپن انطباق دارد، موفقیتهای ادامهدار آنها در این جام چیز عجیبی بهنظر نمیرسد. شاید بتوان این تفاوت فاحش قهرمانی در 12دوره اخیر را، به نحوه برگزاری بازیها از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا نیز مرتبط دانست.
شروع درخشان، سقوط بزرگ
در نخستین سالهای برگزاری لیگ قهرمانان آسیا با فرمت جدید، تیمهای غربی حضور کاملا موفقتری در این جام داشتند. سال 2003العین امارات با شکست دادن نماینده تایلند قهرمانی آسیا را تصاحب کرد. یک سال بعد الاتحاد به کمک یک بازگشت رؤیایی، سئونگنام را در فینال کنار زد و قهرمان شد و در سال 2005 نیز دوباره الاتحاد بود که از فینال تمام غربی با العین بهعنوان تیم برنده خارج شد. حتی با وجود این شروع ایدهآل، آمار غرب آسیا در این تورنمنت چندان ایدهآل بهنظر نمیرسد. در 15دوره گذشته این تورنمنت، 4قهرمانی سهم غرب آسیا و 11قهرمانی سهم تیمهایی از منطقه شرق بوده است.
برتری شرق
پس از قهرمانی پاس تهران در سال 1993، در 9دوره بعدی برگزاری جام باشگاههای آسیا تنها یکبار تیمی از غرب آسیا به مقام قهرمانی دست پیدا کرد. الهلال عربستان تنها تیم غربی بود که با شکست دادن جوبیلوایواتا در سال 2000، روی سکوی اول آسیا ایستاد. در مجموع، شرقیها عملکرد بهمراتب بهتری در جام باشگاهها و لیگ قهرمانان آسیا داشتهاند. کره، ژاپن، چین، تایلند و استرالیا در مجموع 23بار فاتح مهمترین تورنمنت باشگاهی در قاره آسیا شدهاند. این در حالی است که عربستان، ایران، قطر و امارات روی هم رفته تنها 10قهرمانی در کارنامه دارند. در فینالهای غربی- شرقی «جام باشگاههای آسیا» نیز اوضاع برای چشمبادامیها بهمراتب بهتر بوده است. سال 1986دوو رویالز با کنار زدن الاهلی عربستان در فینال، قهرمان آسیا شد. در سالهای93و 94 نیز فارمرز بانک تایلند حریفانی از عمان و قطر را در مسابقه فینال شکست داد. سال95ایلهوا چونما در مسابقه نهایی از سد النصر گذشت و در سال99جوبیلوایواتا، استقلال را در مسابقه نهایی از پیش رو برداشت. تنها در 2 فینال از این تورنمنت، تیم غربی در مصاف با نماینده شرق برنده شد. اول، پیروزی استقلال در جدال با لیائونینگ چین در فصل91-90 و دوم، پیروزی الهلال در برابر جوبیلو در سال 2000که یک طلسم مهم را بعد از سالها شکست.