تا جایگزینی دلار، راه درازی داریم

رضی میری| عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران


جایگزینی یورو با دلار در معاملات ما با اروپایی‌ها می‌تواند بخشی از مشکلات تجاری ما را حل کند، البته اگر پیش از آن به FATF پیوسته باشیم. موانع داخلی و خارجی جایگزینی بسیار زیاد است و این امر می‌تواند راه‌های جدیدی پیش پای ایران برای دور زدن تحریم‌ها باز کند.  اروپایی‌ها خود، بار اول استارت جایگزینی یورو با دلار را در مراودات بین‌المللی خود نه با ایران بلکه با سایر کشورها زدند. با روی کار آمدن ترامپ، اروپایی‌‌ها به صرافت افتادند که وابستگی خود به دلار و به تبع آن، آمریکا را کم کنند. اما این طرح باگ‌های زیادی دارد که برطرف کردن آن زمان زیادی لازم است. بدون شک هر کاری که در جهت شکستن انحصار آمریکا در دهکده جهانی انجام شود، کار درستی است اما امکان جایگزین کردن یورو در همه معاملات ما با اروپایی‌ها امکان‌پذیر نیست. می‌توان امیدوار بود که با گذر زمان بتوان وابستگی برخی از معاملات به دلار را کم و یورو را جایگزین آن کرد. اما اتفاقی که هنوز رخ نداده و صرفا به انتشار چند خبر در رسانه‌ها خلاصه می‌شود. اما سؤالی که در این میان مطرح می‌شود چرا تاکنون این جایگزینی انجام نشده است؟ یا چه موانعی در داخل دقیقا برای آن وجود دارد؟ اگرچه موانع این طرح فقط داخلی نیست، اما بزرگ‌ترین مانع داخلی، تصویب نشدن FATF‌ و شبکه نشدن بانک‌های ما با نمونه‌های جهانی است. درنظر بگیرید که شبکه اقتصاد جهان درگیری غیرقابل وصفی با آمریکا و دلار دارد. بسیاری از شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی از ترس جرایم سنگین یا قطع همکاری آمریکا، وارد معامله با ایران نمی‌شوند و این هراس می‌تواند با جایگزینی یورو تا حدودی کمتر شود اما این جایگزینی نمی‌تواند مشکلات بازار ارز را حل کرده به آن ثبات ببخشد یا نرخ آن را مهار کند. فراموش نکنید که با توجه به سهم دلار و آمریکا از اقتصاد جهانی، امکان جایگزینی یورو به شکل صددرصدی با دلار وجود ندارد. تنها معاملاتی که می‌توانند در آینده مشمول این قاعده شوند آن دسته‌ای هستند که صفر تا صد آنها زیرنظر خود اروپایی‌هاست و تداخلی با شبکه بانکی یا دلار آمریکایی ندارد. اگر تاکنون موانع این جایگزینی در داخل برطرف شده بود می‌توانستیم امیدوار باشیم که حال اقتصاد ایران تا انتخابات بعدی ریاست‌جمهوری آمریکا و رأی نیاوردن احتمالی ترامپ، خیلی هم بد نشود و تا حدودی تجارت بین‌المللی به‌خصوص با اروپایی‌ها بعد از توافق مصون بماند.