آه «گودر»، دامن گوگل پلاس را گرفت

 شرکت گوگل اعلام کرده که به‌دلیل افشای خبر نشت اطلاعات 500هزار نفر از کاربرانش در «گوگل‌پلاس» این شبکه اجتماعی را تا 10‌ماه آینده تعطیل می‌کند. این غول بزرگ دنیای فناوری درعین حال اعلام کرده: سرویس پلاس هیچ‌گاه آنطور که انتظار داشته، مورد استقبال قرار نگرفته است. آمار منتشر شده دراین‌باره می‌گوید که 90درصد از کاربران این شبکه کمتر از 5 ثانیه در گوگل‌پلاس وقت گذرانده‌اند. با وجود ضعف عملکرد گوگل پلاس در حفاظت از اطلاعات کاربرانش، بسیاری از کارشناسان دنیای فناوری از بستن کل سرویس گوگل پلاس ابراز شگفتی کرده و چنین کاری را یک اشتباه استراتژیک بزرگ قلمداد می‌کنند. داستان از کجا سرچشمه گرفته و چرا گوگل تصمیم به کاری گرفته که در جهان به «خودزنی بزرگ»‌مشهور شده است. گوگل‌پلاس چند سال قبل در میان اعتراض‌های شدید کاربران در جهان جایگزین سرویس فیدخوان گوگل‌ریدر (در ایران مشهور به گودر) شده بود.


لو رفتن باگ امنیتی 3‌ساله
باگ امنیتی که گوگل پلاس را به تعطیلی کشاند، به باگ امنیتی مربوط می‌شود که از سال 2015روی سیستم‌های گوگل وجود داشته و بعد از سه سال توجه‌ عموم به سمت آن جلب شده بود. این باگ که بعد از اجرای «Strobe»-پروژه امنیتی مفصلی که قرار بود ضعف‌های سامانه گوگل پلاس را شناخته و آن را برطرف کند- ایجاد شد و تا مدتی پیش کسی به آن توجه نشان نداده بود. در نهایت، گوگل طی یک بیانیه رسمی وجود این باگ را تأیید کرد و گفت: دست‌کم 500هزار کاربر گوگل‌پلاس به چنین مشکلی دچار شده‌اند. این کمپانی البته اطمینان داد که کسی به‌خاطر این باگ مورد سواستفاده قرار نگرفته اما در طرف دیگر، خبرهایی منتشر شد که اعلام می‌کرد، هکرها توانسته‌اند به اطلاعاتی مانند نام، نشانی، سن و جنسیت تعداد قابل‌توجهی از کاربران دسترسی پیدا کنند. بعد از این، گوگل عقب‌نشینی کرد و گفت که شبکه‌ اجتماعی‌اش را می‌بندد.


کسی غافلگیر نشد
به گزارش همشهری، تعطیلی گوگل‌پلاس برای بسیاری از فعالان حوزه فناوری یک خبر غافلگیرکننده نبود. وقتی در مراسم Google I/O هیچ نامی از این شبکه اجتماعی برده نشد، پیش‌بینی می‌شد چنین اتفاقی در انتظار رقیب پیشین فیسبوک باشد. خروج «ویک گاندوترا»‌ مدیر ارشد پروژه گوگل پلاس در همان زمان نیز شایعه‌هایی را درباره احتمال زمین خوردن این سرویس اجتماعی بزرگ مطرح کرده بود، تا جایی که مدت‌کوتاهی بعد از استعفای جنجالی، «تک‌کرانچ» نوشت: گوگل قصد دارد تغییرات اساسی در ساختار گوگل‌پلاس اجرا و آن را در حد برنامه‌های کوچکتری مثل پیام‌رسان‌ با قابلیت ویدئوچت یا برنامه‌های کوچک‌تر تجزیه کند. این تغییرات تا حدودی مثبت ارزیابی می‌شد و با سخنان «لری‌‌پیچ»‌از مدیران ارشد گوگل نیز همخوانی داشت. او درباره تغییرات در گوگل‌پلاس از تعطیلی حرفی به میان نیاورد‌، فقط گفته بود: «گوگل پلاس در حال رشد است و به‌زودی سرویس‌های متنوع‌تری نسبت به رقبایش ارائه خواهد داد.»؛ تغییری که در نهایت رخ داد اما بزرگ‌تر از ارائه چند سرویس کوچک‌تر بود. با وجود این، هیچ‌کس را متعجب نکرد.


گوگل پلاس قبلا مرده بود
خیلی از کارشناسان، ازجمله «اسکات گالووی»‌، استاد بازاریابی دیجیتال، معتقدند که گوگل پلاس همین الان هم مرده است. آنها کاهش 98درصدی نرخ پیوستن کاربران به این شبکه را ملاک ارزیابی‌شان قرار داده و تأکید کرده‌اند: بستن گوگل پلاس آن‌قدرها هم اتفاق ناخوشایندی نیست. همه این‌ها درحالی است که تا چندسال پیش، گوگل‌پلاس را به‌عنوان یکی از پایه‌های اصلی شبکه‌های اجتماعی وب تلقی می‌کردند. جاناتان روزنبرگ، در کتاب «گوگل چگونه کار می‌کند» که در سال 2014منتشر شده بود، چنین دیدگاهی را مطرح کرده و تأکید داشت: این شبکه باید با فیسبوک رقابت کند اما به جز تعداد کاربران فیسبوک که مدام افزایش می‌یافت، زمان متوسطی که هر کاربر روی شبکه می‌گذراند نیز در مورد فیسبوک وضع بهتری داشت. همین حالا تعداد قابل‌توجهی از کاربران، مقدار بسیار کمی از زمان‌شان را در این شبکه می‌گذرانند و تصمیم گوگل‌پلاس به نوعی فرار رو به جلو محسوب می‌شود.


لطمه زدن به اعتماد عمومی
کارشناسانی که بسته شدن گوگل‌پلاس را شماتت می‌کنند، کم نیستند. آنها می‌گویند: تعطیل‌کردن غیرمنتظره یک سرویس به اعتماد عمومی کاربران لطمه وارد می‌کند. هرچند تعداد کاربران این شبکه اجتماعی از گذشته کمتر شده و شاید کاربری چندانی هم نداشته باشد، اما تعطیل کردن آن به‌مراتب اثرات بدتری روی کاربران خواهد داشت. این دسته از کارشناسان به بسته شدن «گوگل ریدر» و چند سرویس دیگر مربوط به این شرکت اشاره کرده و تأکید می‌کنند: اگر قرار باشد، این شبکه‌ها مدام بسته شوند، در سال‌های بعد ممکن است کسی راغب نباشد که از همان اول، در آنها ثبت‌نام کند. به اعتقاد آنها، سرویس گوگل‌باز(Google Buzz) و ویو (Wave) نیز که پیش‌تر بسته شده بود، اثرات مشابهی روی کاربران داشت و اینکه چنین روندی ادامه داشته باشد، به ضرر شرکت است.