حال و هوای دهه شصتی‌ها

براساس آمارها 21درصد از کل جمعیت ایران را متولدین دهه 60تشکیل می‌دهند. 33درصد از شاغلان و 53.2درصد از کل بیکاران دهه شصتی هستند. 32.7درصد از مردان و 19.2درصد از زنان این نسل هرگز ازدواج نکرده‌اند. 96.2درصد آنها باسواد هستند، 34.5درصد آنها فارغ‌التحصیل مراکز آموزش عالی و 7.6درصد آنها هنوز در حال ادامه تحصیل هستند.

دهه شصتی‌ها، نخستین نسل متولدشده در دوران پس از انقلاب و روزهای جنگ هستند؛ نسلی که در ریاضت‌های اقتصادی دوره جنگ، با کوپن و سهمیه‌بندی رشد کرد و حالا به نسل سوخته معروف شده است. دهه شصتی‌ها در هر دوره که به سن مدرسه، کار، ازدواج و تأمین مسکن رسیدند، به چالشی برای دولت تبدیل شدند و در چهار دهه اخیر هم سنگ‌های کمی پیش پای لنگشان نبوده است. به گزارش همشهری، دهه شصتی‌ها نخستین نسل پس از انقلاب، متورم‌ترین بخش از هرم جمعیتی ایران و نسلی تعیین‌کننده در شرایط فعلی اقتصاد ایران هستند که تحلیل و شناخت وضعیت آنها می‌تواند به تدوین راهکارهای اصلاح ساختار اقتصادی و اجتماعی کشور کمک کند. مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی تحلیلی به بررسی وضعیت متولدین دهه 60 و نقش آنها در بازار کار پرداخته است. براساس این گزارش که بر مبنای داده‌های سرشماری مرکز آمار ایران تنظیم شده، جمعیت دهه شصتی‌ها 16میلیون و 802هزار نفر برآورد شده که 21درصد از کل جمعیت ایران را شامل می‌شود؛ 50.5درصد آنها را مردان و 49.5درصد را زنان تشکیل می‌دهند.

نسل درس‌خوان‌ها

آنگونه که آمارها نشان می‌دهد 96.2درصد از کل دهه شصتی‌ها باسواد هستند که 50.8درصد را مردان و 49.2درصد از آنها را زنان تشکیل می‌دهند. البته 36.8درصد باسوادهای دهه شصتی زیر دیپلم هستند و از مابقی نیز 28.4دیپلم و 34.5درصد دارای مدرک پیش‌دانشگاهی هستند اما 34.5درصد باقی‌مانده دارای تحصیلات عالی بوده‌اند که 7.6درصد از آنها هنوز هم در حال تحصیل هستند. طبق آمارها 7.2درصد از جمعیت 17میلیون و 724هزارنفری ایرانیان در حال تحصیل در داخل یا خارج از کشور را دهه شصتی‌ها تشکیل می‌دهند. اجرای دوره‌های آزمایشی تغییر نظام آموزشی مقطع متوسطه از نظام قدیم به نظام جدید و همچنین تغییر سیستم ترم واحدی به سال واحدی نیز از آزموده‌های دهه شصتی‌ها بوده است. در ادامه تغییر سیستم آموزشی مقاطع ابتدایی نیز پس‌ازاین نسل آغاز شد و حالا به‌نظر می‌رسد این نسل را با چالش نفهمیدن درس‌ومشق فرزندان خود مواجه کرده است.

سهم دهه شصتی‌ها از بیکاری

در شرایطی که نرخ مشارکت اقتصادی در کشور 41درصد است، نرخ مشارکت دهه شصتی‌ها به 54.8درصد می‌رسد؛ یعنی درحالی‌که فقط 41درصد از ایرانیان 10سال به بالا آماده انجام فعالیت اقتصادی هستند و به‌صورت شاغل یا بیکار در آمارگیری‌ها مدنظر قرار می‌گیرند، 54.8درصد از دهه شصتی‌ها در گروه جمعیت فعال قرار گرفته‌اند که 81.1درصد از آنها موفق به اشتغال شده‌اند و 33درصد از کل شاغلان را تشکیل داده‌اند اما 18.9درصد آنها بیکار مانده‌اند که جمعیت‌شان از نصف بیکاران کشور نیز بالاتر است. براساس آمارها 53.2درصد از کل بیکاران کشور را متولدین دهه 60تشکیل می‌دهند و در شرایط فعلی از حدود 3.2میلیون نفر بیکار کشور، 1.7میلیون نفر دهه شصتی هستند.

   دهه شصتی و بختی که باز نشد

متولدین دهه 60هرچه سختی کشیدند ناشی از نبود تناسب در ظرفیت‌های کشور و نیازهای جمعیتی بود اما بیکاری و نداشتن مسکن می‌تواند از مهم‌ترین مشکلات این نسل باشد که باعث شده دهه شصتی‌ها در مقوله ازدواج نیز چندان خوش‌شانس نباشند. براساس آمارها 32.7درصد از مردان دهه شصتی هرگز ازدواج نکرده‌اند و بخت 19.2درصد از زنان متولد این دهه نیز باز نشده است. البته 97.7درصد از مردان و 96.1درصد از زنان این نسل که حداقل یک‌بار ازدواج کرده‌اند، همچنان به زندگی مشترک پایبند بوده‌اند و حتی درصورت جدایی از همسر قبلی، دوباره زندگی جدید تشکیل داده‌اند. دهه شصتی‌ها به‌عنوان نخستین نسل متولد شده در روزهای پس از انقلاب و دوران جنگ، به واسطه بالا بودن جمعیت و نبود ظرفیت‌های متناسب با این جمعیت در کشور، در همه حوزه‌ها با ناملایمات و سختی مواجه شده و به‌عنوان شکم هرم جمعیتی کشور همواره با محدودیت‌هایی مواجه بوده است. این نسل وقتی وارد مدرسه شد کلاس‌ها شلوغ شد و مدرسه‌ها 2نوبته، به سن کار که رسیدند بیکاری افزایش یافت و وقتی پا به بازار مسکن گذاشتند با جهش قیمت مسکن مواجه شدند. برخی محققان می‌گویند در سالمندی این نسل نیز کشور با بحران سالمندی مواجه خواهد شد و بعد از 120سال با بحران کفن‌ودفن.