لرز بازار از احتکار

رضا احمدی|‌ رشت- خبرنگار:

بعد از یک ماه پراسترس و هیجانی در بازار کالاهای اساسی و مواد غذایی به نظر می‌رسد بار دیگر آرامش به میادین و بازار مواد غذایی و بهداشتی بازگشته است.
در یک ماه گذشته و با افزایش ساعتی و روزانه نرخ ارز درکشور، بازار نیز از این وضعیت جا نماند و تقریبا همه کالاها و اقلامی که با دلار یا بدون آن در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و بازارهای سنتی عرضه می‌شدند، با افزایش قیمت چندین برابری مواجه شدند.  همزمان با بالا رفتن قیمت‌ها و کمبود برخی از اجناس غذایی و کالاهی بهداشتی تب خرید این اقلام از سوی برخی شهروندان نیز افزایش پیدا کرد و برخی از مردم با شنیدن شایعاتی مبنی بر ترخیص نشدن کالاها از گمرکات و کمبود آنها به فروشگاه‌های زنجیره‌ای هجوم برده و با خرید اقلامی مانند روغن، برنج، رب گوجه و دستمال کاغذی و پوشک موجب کمیاب شدن این کالاها و افزایش قیمت ناگهانی شدند. 

در این مدت در عین حال که قفسه‌های برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای ساعت به ساعت از کالا خالی می‌شد، برخی از شهروندان کم بضاعت‌تر که ناتوان از احتکار خانگی کالاها بودند، از نبود نظارت و کنترل بر بازارها گلایه داشتند.
 به گفته برخی شهروندان، برخی از کالاها هیچ ارتباطی با ارز و دلار ندارند، اما روز به روز قیمت آنها با افزایش همراه می‌شود و این مساله موجب شده تا از قدرت خرید مردم کاسته شود. از سوی دیگر مغازه‌داران و بازاریان نیز از وضعیت پیش آمده نگران هستند و می‌گویند خرید و فروش در بازار به حداقل رسیده و عمده شهروندان تنها نظاره‌گر قیمت اجناس هستند؛ موضوعی که به مرور زمان بر تولید و بازار، آثار منفی به جا می‌گذارد. 

خبرهای مربوط به کمبود کالا، افزایش قیمت‌ها و خالی شدن فروشگاه‌ها در حالی همچنان از گوشه و کنار استان به گوش می‌رسد که به گفته مسئولان هیچ کمبودی در تامین مایحتاج اولیه شهروندان وجود ندارد و نظارت‌های مستمری بر سطح بازار و انبارهای کالا از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط انجام می‌شود.


توزیع گوشت یخ‌زده در فروشگاه‌ها 

در گفت‌وگو با مسئولان استان از چگونگی نظارت بر بازار کالاهای اساسی، برخورد با محتکران و نیز تنظیم بازار جویا شدیم. 
مدیر بازرسی و نظارت اتاق اصناف رشت با بیان این‌که درباره گرانی و چاره‌اندیشی برای کاهش قیمت‌ها دولت باید ورود کند، گفت: چیزی که در اختیار ما قرار دارد نظارت و برخورد با متخلفان بازار است. ما درباره توزیع کالاهای اساسی برای تنظیم بازار تلاش کردیم با عرضه گوشت منجمد در برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای قیمت گوشت قرمز را ثابت نگه داریم.
«ابراهیم سید‌زاده» افزود: برخورد با گرانفروشان در دستور کار است. صادرنکردن فاکتور فروش و افزایش غیرمجاز قیمت‌ها از جمله پرونده‌هایی است که دراتاق اصناف رشت تشکیل شده است. تمام تلاش ما رسیدگی به شکایات مردمی از بازار در کوتاه‌ترین زمان ممکن است. 
این مسئول با اشاره به این‌که با کمبود کالا مواجه نیستیم، بیان کرد: احتکار خانگی برخی شهروندان موجب شده هر تعداد کالا در قفسه‌ها چیده می‌شود، بلافاصله توسط آنان خریداری و بعد هم شایعه کمبود کالاهایی مانند رب گوجه و روغن منتشر شود؛ در حالی که انبارها مملو از این اجناس هستند.


بازار بی‌تقصیر است

اما افزایش قیمت ارز و بی‌ثباتی در بازار چه نقشی در افزایش یا کاهش قیمت‌ها دارد؟ رئیس اتاق اصناف گیلان هم با تاکید بر این نکته که در حال حاضر برای همه مشخص شده بازار هیچ نقشی در نوسان قیمت کالاها ندارد، گفت: در کشور یک شاخص اقتصادی به نام دلار داریم که همه چیز را تحت تاثیر خودش قرار می‌دهد، از نفت تا نظام توزیع کالاها. اگر این نرخ دارای ثبات باشد واحدهای تولیدی کشور و صنایع می‌توانند تکلیف خود را برای خرید مواد اولیه مشخص کنند و در پی آن روند توزیع کالا در کشور مشخص می‌شود. 

 «جلال‌الدین محمد شکریه» ادامه داد: بازار تاکنون به ما نشان داده در تکانه‌های اقتصادی نقشی نداشته است، چرا که طبق فصل هشتم قانون نظام صنفی نرخ سود و جرایم برای هر واحد صنفی تعیین شده است. در این بین دولت باید با فراهم کردن شرایط، سیر صعودی و نزولی قیمت‌ها را مشخص و ارز را مدیریت کند.

وی با تاکید بر این‌که باید پول ملی کشور به ثبات و اقتدار برسد، بیان کرد: مواد اولیه بیشتر کالاهای تولید داخل از خارج کشور و با ارز وارد می‌شود، پس حتی اگر با دینار و روپیه هم کالا وارد کنیم، باز با ارز صورت گرفته است. دولت باید به جایی برسد که تغییرات نرخ ارز در اختیار خودش باشد تا در چنین مواقعی نگرانی از تامین کالاها نداشته باشیم. 

 شکریه افزود: ماندگاری حباب به صورت طولانی‌مدت صنوف و واحدهای تولیدی ما را متضرر کرده است. 
این مسئول به شناسایی و نظارت بر انبار کالاها و اقلام مواد غذایی اشاره کرد و افزود: باید ساز و کار مناسب و وحدت رویه‌ای در شناسایی انبارها داشته باشیم. انباری که در سامانه ستاد تنظیم بازار ثبت شده و ورود و خروج کالا در آن مشخص باشد، دیگر احتکاری محسوب نمی‌شود. نمی‌توان وجود هر انبار را غیرمجاز و احتکاری دانست. 

رئیس اتاق اصناف استان از شهروندان خواست از احتکار خانگی دست بکشند و اجازه بدهند کالاها روند عرضه و تقاضای معمول خود را طی کنند. در حال حاضر در برخی از فروشگاه‌های بزرگ خریدها نامتعارف بوده و این شایسته مردم استان نیست. 


بیشترین تخلف در بازار لوازم خانگی

رئیس اداره نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان با بیان این‌که بیشترین تخلفات صورت گرفته در بخش خرده‌فروشی‌ها بوده، گفت: از ابتدای طرح تشدید نظارت و بازرسی که اول خرداد 97 آغاز شد تا امروز، 52 هزار و 658 مورد بازرسی از واحدهای تولیدی، عمده‌فروشی، خرده‌فروشی و فروشگاه‌های بزرگ انجام شده که تاکنون منجر به کشف 2544 مورد تخلف و ارسال به تعزیرات شده است. 

«محمد درویش کردار» افزود: 2454 مورد در خرده‌فروشی‌، 64 مورد در تولیدی، 26 مورد در عمده‌فروشی‌ و شبکه‌های توزیع کالا به ارزش 35 میلیارد ریال میزان تخلفات بوده است. امتناع از عرضه و اختفای کالا، احتکار و اعلام ‌نکردن موجودی و گرانفروشی بیشترین تخلفات کشف شده هستند. تاکنون برای 131 مورد تخلف به ارزش 323 میلیارد ریال پرونده تشکیل شده است. لوازم خانگی بیشترین کالای مورد تخلف بوده است. 

وی بیان کرد: برای رب گوجه و روغن احتکار نداشتیم و شرکت‌های پخش و توزیع به روال سابق در حال توزیع این اقلام هستند. البته برخی از اقلام مانند روغن با کاهش عرضه مواجه شدند که امیدواریم با تعدیل نرخ ارز شاهد کاهش نرخ قیمت‌ها باشیم. درویش کردار اظهار کرد: با کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر بازار به سمت آرامش و ثبات پیش می‌رود و از نظر موجودی کالا با مشکل مواجه نیستیم.