روز تهران و برندسازی شهری

اباذر صرامی/دبیر مجمع مشورتی رؤسای شوراها



شهرها در بستر زیرساخت‌های مؤثر اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی و سیاسی کشور به‌عنوان جزئی از کل‌، زاده شده و رشد می‌یابند. بازخوانی عوامل مؤثر در تحقق زیرساخت‌های توسعه‌ای هر شهر در بستر تاریخ، فرهنگ و اقلیم گونه‌گون تمایز یافته و شاخص‌های مؤثر رقابت‌پذیری ایجاد می‌کند. در این میان منابع ارزشمند انسانی موجود در بسترهای تأثیرگذار در هدفگذاری و تدوین و راهبردهای مؤثر در این راستا نقش ایفا می‌کند. همچنین شرایط و عوامل مؤثر در رقابت‌پذیری شهرها با زیرساخت‌های موجود شرایط توسعه یا گسترش آتی را رقم خواهند زد؛ به شکلی که در برآیند شرایط موجود تاکنون و در قیاس‌های متفاوت محلی، منطقه‌ای و ملی می‌توان تأثیرات تحلیلی آن را به وضوح مشاهده کرد و مورد بررسی و مداقه قرار داد.
مفهوم برند شهری ترکیبی از نمادها و ارزش‌های محلی، هویت تاریخی، فرهنگ شهری، ویژگی‌های اجتماعی و قومی، آثار و بناهای تاریخی، مناسبات ملی و بین‌المللی، جذابیت‌ها و امکانات منطقه‌ای و حتی اشخاص برجسته آن شهر است. مدیران شهری برای اینکه بتوانند تصمیماتی همه‌جانبه‌نگر و آینده‌نگرانه اتخاذ کرده و برای شهر درست برنامه‌ریزی کنند، نیازمند دانشی جامع و تعیین افقی مشخص و قابل دستیابی و اتخاذ راهبردی کلان هستند که تصویر ذهنی شهروندان را تحت‌تأثیر قرار دهد. مطالعه تصویر شهر و رسیدن به برند شهری بخشی مهم از شناخت در فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک شهری است. 

شهرهای برخوردار از فضای بصری مطلوب و محیط مساعد شهری، موجب ارتقای تصویر ذهنی جامعه از محیط‌های شهری می‌شوند. ارائه آمیز‌ه‌ای هنرمندانه از فرهنگ، زیرساخت‌ها، کیفیت خدمات، امنیت، بهداشت، رفاه، هنرهای بصری و چهره‌پردازی شهری با نمادهای ویژه و نیز بازارپردازی شهری می‌تواند نقشه راه مسئولان در دستیابی به یک برند قدرتمند باشد و ما درخصوص شهر تهران باید جنبه‌های عملکردی که فیزیکی و قابل ارزیابی هستند همچون محیط، ساختمان‌ها، رویدادها و فعالیت‌ها، زیربناها، مردم و مجسمه‌های رنگی و دیگر جنبه‌های غیرقابل لمس همچون تاریخ و فرهنگ، جایگاه و موقعیت ذهنی و سبک زندگی که ذهنی هستند را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهیم.

نکته: برند شهری نتیجه آگاهی است و رسانه‌ها هستند که تصویر برند شهر و جوهره و هویت برند را به مخاطبان و شهروندان منعکس می‌کنند و شهر را با برند مطلوب و مورد نظر به مردم می‌شناسانند. در دهه اخیر، ارزش ویژه برند با ابعادی چون «آگاهی از برند»، «ارتباط با برند»، «کیفیت ادراک‌شده» و «وفاداری به برند» پیگیری و شناخته می‌شود که «آگاهی از برند» یکی از اساسی‌ترین پایه‌های ترویج برند است. تکثر و تنوع شاخصه‌های تأثیر‌گذار و تأثیرپذیر در حوزه‌های متنوع زیرساختی شهرها به‌گونه‌ای است که شاهد نوع نگرش‌ها در سطوح مختلف برای تحقق شاخص‌سازی‌ در شهرها هستیم. به تعبیری شهری براساس نوع فعالیت ساکنان و شهری دیگر براساس نوع نگرش فرهنگی خود و به تعداد شهرها گونه‌های متمایز و شاخص متاثر از زیرساخت‌های موجود یا بسترهای تدوین‌شده به منظور تحقق آن در چشم‌اندازهای آینده شهرها محقق می‌شود.

درخصوص 14مهرماه، روز تهران قطعا نقش مؤثر شهروندان در تحقق زیرساخت‌های ارزشمند انسانی در کنار شورای اسلامی ‌به‌عنوان نهاد مؤثر در جلب مشارکت حداکثری تأثیرگذار بوده و با امید به تحقق اهداف و رفع موانع ناشی از تمرکزگرایی در سیاست‌های خرد و کلان کلیه دستگاه‌های اجرایی به‌ویژه نهادهای خدمت‌رسان حوزه مدیریت شهری در راستای شاخص‌سازی و بهره‌مندی از ظرفیت مشارکت حداکثری با نهادهای اجتماعی مؤثر در حوزه برندسازی شهری و تبعات مطلوب ناشی از آن توفیق یابند. طبیعتا چالش‌های حوزه شهری در مقیاس‌هایی ناشی از حسن تدبیر یا بی‌تدبیری در سیاست‌های آمایش سرزمینی نیز بوده و هست که در اصلاح این روند ضروری می‌نماید نهادهای مؤثر در این حوزه نیز به نحو مطلوب نقش و تأثیر شاخصه‌های خود را محقق کنند.
یشنهاد: در این میان، اخیرا مجمع مشورتی رؤسای شوراهای اسلامی‌کلانشهرها و مراکز استان‌ها توفیق حاصل کرده است در راستای تحقق و نهادینه‌سازی‌ برندسازی شهری به‌عنوان شاخصه مؤثر در تدوین و تحقق برنامه‌های موجود و آینده شهرها در تعامل با رؤسای شوراهای اسلامی‌کلانشهرها و مراکز استان‌ها با مشارکت شهرداری‌های کلانشهرها و مراکز استان‌ها ضمن تمرکز بر این مهم به جمع‌بندی‌های حاصل از اقدامات مؤثر در این حوزه نائل ‌آید. و در ادامه رویه نیز از طریق دبیرخانه مجمع مشورتی تمهیدات ارائه پیشنهادهای راهبردی و ساختاری برای الگوسازی در سایر شوراهای اسلامی‌ کشور به شورای‌ عالی استان‌ها و دولت و مجلس محترم به منظور رفع چالش‌های اخیر مطرح کند.