جدال نتفلیکس و سینماداران آلمانی بر سر «رم»

آرش نهاوندی/مترجم

طرح کمپانی نتفلیکس مبنی بر نمایش همزمان فیلم «رم» روی پلتفرم تلویزیونی و نمایش آن در تعدادی از سالن‌های تئاتر و سینمای آلمان در مدت زمانی بسیار محدود، دست‌اندرکاران سینمای آلمان را رو در روی این کمپانی  قرار داده است. فیلم رم در سال2018 برنده جایزه «شیر طلایی ونیز» شده است.

سال2018 را می‌توان عصر طلایی سینمای مکزیک نامید. در این سال سینماگرانی از این کشور توانستند جوایزی از فستیوال‌های معتبر جهانی کسب کنند. به‌طور مشخص 2سینماگر متاخر مکزیکی موفق شدند در یک سال جوایز معتبر اسکار و شیر طلایی ونیز را از آن خود کنند؛ اولی فیلم «شکل آب» گیرمو دل تورو بود که توانست 4جایزه از مراسم اسکار2018 را با خود به خانه ببرد و دومی نیز آلفونسو کوارون است که توانسته جایزه شیر طلایی را برای فیلم «رم» از آن خود کند. سینمای مکزیک همچنین نقش پررنگی در فستیوال سینمای کن به‌دلیل شراکت این جشنواره سینمایی با فستیوال بین‌المللی فیلم «مورلیا» داشته است.

کسب این افتخارات از سوی سینمای مکزیک از چشم مقامات کمپانی نتفلیکس پنهان نمانده است، آنها متوجه شده‌اند که امروزه استقبال عمومی از سینمای مکزیک بسیار بالاست. علاوه بر آن نتفلیکس در حال ساخت سریالی با نام «ساخت مکزیک» با محوریت فرهنگ این کشور است.
همه اینها در حالی رخ می‌دهد که فیلم مکزیکی «رم» برنده شیر طلایی ونیز، امروز موضوع محوری جدلی بزرگ است که می‌تواند عواقب ناخوشایندی برای بازار جهانی سینما داشته باشد. اهمیت ماجرا نیز اینجاست که فیلم «رم» توسط کمپانی نتفلیکس تولید شده است.

بر خلاف قواعد حاکم بر فستیوال کن، مقامات فستیوال ونیز تصمیم گرفته‌اند فیلم‌هایی را که توسط پلتفرم‌های رسانه‌های سیال یا جاری (رسانه‌ای که آن دسته از محتوای چندرسانه‌ای را نمایش می‌دهد که همزمان با ارسالش از طرف فرستنده محتوا، توسط گیرنده محتوا قابل نمایش باشد) تولید شده‌اند، وارد رقابت بازار کنند. اکنون نتفلیکس می‌خواهد فیلم‌ «رم» را پس از پایان فستیوال‌هایی که این فیلم در آن شرکت دارد، از طریق پلتفرم خود انتشار دهد و عرضه کند. بحث‌هایی در جریان است که پیش از انتشار نسخه این فیلم در نتفلیکس، فیلم رم در برخی از سالن‌های منتخب آلمان به‌نمایش درآید؛ امری که دست‌اندرکاران سینمای آلمان را خشمگین کرده است.

کریستین برائور که مالک سینماهایی در شهرهای برلین و درسدن است در گفت‌وگویی با دویچه وله در پاسخ به این سؤال که آیا شما به‌عنوان سینمادار قرار است تولیدات نتفلیکس را در زمان نمایش در سالن‌های تئاتر و سینما تحریم کنید، گفت: «من ترجیح می‌دهم از واژه تحریم استفاده نکنم. مسئله این است که نتفلیکس تلاش کرده است که فیلم رم را به سینماها برای نمایش ارائه دهد، اما نه همه سینماها و فقط بخشی از این سینماها حق نمایش این فیلم را دارند. در واقع کاری که نتفلیکس در این زمینه قصد دارد انجام دهد، معمول نیست.»
وی ادامه می‌دهد: «معمولا فیلم‌ها در سینماها به‌مدت 4‌ماه نمایش داده می‌شوند اما نتفلیکس تنها یک هفته برای نمایش سینمایی فیلم «رم» فرصت داده است. نتفلیکس حقوق ویژه پخش فیلم‌ها را خریده است برای اینکه منفعت کسب کند و خود را از دیگر رقبا پیش اندازد.

کریستین برائور با اشاره به اینکه سینماها نیز باید حقوق ویژه‌ای برای پخش فیلم‌ها داشته باشند، می‌گوید: «هزینه اداره و نگهداری سینماها خیلی بالاست، بنابراین انتظاری که از استودیوهای بزرگ فیلمسازی در آمریکا و تهیه‌کنندگان آلمانی می‌رود، این است که به سینماها اجازه دهند فیلم‌های اکران‌شده را به‌مدت 4‌ماه نمایش دهند. نتفلیکس با کاهش زمان نمایش فیلم‌ها در سینماهای آلمان و همچنین ممانعت از نمایش فیلم «رم» در همه سینماها دارد مدل اقتصادی پخش و نمایش فیلم‌ها در سینماها را مورد حمله قرار می‌دهد.»
حال که تمام این بحران‌ها بر سر فیلم رم ایجاد شده و بعید است به این زودی‌ها به این جدل پایان داده شود، بد نیست قدری به فیلم «رم» که محور این اختلافات بوده است، بپردازیم:
فیلم «رم» ساخته‌شده توسط آلفونسو کوارون نیز مانند ساخته دیگر کوارون به نام «جاذبه» که برنده جایزه اسکار شده، از نظر تصویری و بصری فیلمی قوی توصیف شده است. داستان این فیلم درباره زندگی یک خانواده و کارگر خانمی است که در خانه آنها زندگی می‌کند. داستان فیلم در مکزیک دهه1970 می‌گذرد.

منبع: دویچه‌وله