نوبل پزشکی برای انقلاب در درمان سرطان

کمیته نوبل روز گذشته جیمز الیسون و تاسوکو هونجو، دو ایمنی‌شناس از آمریکا و ژاپن را به‌عنوان برندگان جایزه نوبل پزشکی در سال۲۰۱۸ معرفی کرد. این 2نفر به‌خاطر تحقیقات مهم‌شان در درمان سرطان به وسیله روش جدید ایمونوتراپی برنده این جایزه مهم جهانی شدند. هیأت داوری نوبل پزشکی روز گذشته در استکهلم اعلام کردند که مطالعات این 2 نفر اکنون به روشی درمانی منجر شده که انقلابی در معالجه سرطان است و نگرش به درمان سرطان را اساسا تغییر داده است.

به گزارش همشهری، برخلاف راه‌های سنتی معالجه سرطان ازجمله شیمی درمانی و پرتودرمانی که به‌صورت مستقیم یاخته‌های سرطانی را هدف می‌گیرد، دکتر الیسون و دکتر هونجو راه‌هایی یافته‌اند که به دستگاه ایمنی بدن بیمار کمک می‌شود تا سریع‌تر به این یاخته‌ها حمله کند. کشف این 2 دانشمند عمدتا شامل معالجه سرطان با استفاده از پروتئین‌هایی است که برخی یاخته‌ها در دستگاه ایمنی بدن مسئول ساخت آن هستند و نقشی مانند «ترمز» ایفا می‌کنند.


روشی برای نجات
در درمان سرطان خیلی‌ها نام شیمی‌درمانی و پرتودرمانی را شنیده‌اند اما ایمونوتراپی روشی است که پزشکان در سال‌های اخیر نتایج قابل توجهی از آن در درمان سرطان به‌دست آورده‌اند. در واقع برخی پزشکان ایمونوتراپی را به تنهایی یا در ترکیب با روش‌های دیگر آینده درمان سرطان می‌دانند. در واقع به وسیله این روش که برندگان نوبل امسال نقشی حیاتی در آن داشتند دستگاه دفاعی بدن خودش وارد مبارزه با سرطان می‌شود. سیستم ایمنی به‌طور عادی به‌دنبال نابودی سلول‌های جهش یافته است، ولی سلول‌های سرطانی از یک روش پیچیده استفاده می‌کنند تا از دید سیستم ایمنی پنهان شوند و از حملات آن در امان بمانند.

دستاوردهای بالینی پزشکان تا پیش از کشفیات حیاتی برندگان نوبل امسال ناچیز بود.

در واقع ایده آماده کردن سیستم ایمنی برای حمله به سلول‌های سرطانی حدود 100سال پیش به‌وجود آمد، ولی دستاورد این 2محقق، تکه گمشده این پازل،‌ یعنی نحوه حذف ترمز سلول‌های سرطانی روی سیستم ایمنی بود. جیمز الیسون اکنون ۷۰سال دارد و نام او در تحقیقات مربوط سرطان از حدود ۲۳سال پیش و با کشف پروتئین شماره4 (CTLA-4) روی یاخته‌ای در لنفوسیت‌تی بر سر زبان‌ها افتاد. تحقیقات تیم زیرنظر دکتر الیسون سرانجام باعث تولید دارویی برای درمان سرطان شد که نهاد نظارتی دارو و غذا در آمریکا (FDA) در سال۲۰۱۱ آن را تأیید کرد. تاسوکو هونجو، استاد ۷۶ساله دانشگاه کیوتوی ژاپن نیز تقریبا همزمان با پزشک آمریکایی موفق به کشف پروتئین دیگری در یاخته‌های سیستم دفاعی شد که آن را PD-1 نام نهاد. الیسون و هونجو به‌صورت جداگانه نشان دادند راهبردهای مختلف برای مهار ترمز سیستم ایمنی در درمان سرطان مؤثر است.


چرا ایمونوتراپی مهم است؟
ایمونوتراپی (Immunotherapy) یک روش درمانی برای برخی بیماری‌ها ازجمله سرطان است که با تحریک یا سرکوب پاسخ سیستم ایمنی عمل می‌کند. به این روش، درمان بیولوژیک، بیوتراپی یا درمان تنظیم‌کنندة پاسخ بیولوژیک هم می‌‌‌گویند. در ایمونوتراپی از قسمت‌های مختلف سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرطان یا کاهش عوارض جانبی ناشی از درمان سرطان‌‌‌ها استفاده می‌شود. در‌واقع در ایمونوتراپی، از طریق داروهای جدید و خاص سیستم ایمنی بدن که در مقابل سلول‌های سرطانی ضعیف شده‌اند تقویت شده و باعث از بین رفتن سلول‌های سرطانی می‌شوند. ویلیام کولی، جراح آمریکایی‌ را پدر ایمونوتراپی می‌دانند. در دهه۱۸۹۰ او به بررسی شیوه‌های مؤثر برای درمان سرطان‌های بدخیم پرداخت. کولی با استفاده از سوزن‌های زیر پوستی آلوده به باکتری آنها را به بدن بیماران وارد می‌کرد. این بیماران در کمال ناباوری پس از تحمل تب و عوارض دیگر شاهد کوچک‌تر شدن تومورهای سرطانی یا حتی از بین رفتن آنها بودند. کولی این نظریه را مطرح کرد که ممکن است باکتری‌ها باعث فعال شدن سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرطان شده باشد.


2برنده نوبل پزشکی

دکتر جیمز الیسون



او استاد تمام، رئیس دپارتمان ایمنی‌شناسی و مدیر اجرایی بخش ایمونوتراپی مرکز سرطان ‌ام‌دی.اندرسون دانشگاه تگزاس است. دکتر الیسون خودش داغ‌دیده سرطان است. آلیسون مادرش را در سن ۱۱سالگی به‌دلیل ابتلا به لنفوم و برادرش را در سال۲۰۰۵ به‌دلیل ابتلا به سرطان پروستات از دست داد. یافته‌های او منجر به تولید درمان‌های جدید ضدسرطان برای برخی انواع کشنده این بیماری شده‌است. او همچنین رئیس «مؤسسه پژوهش سرطان» (CRI) در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و عضو شورای مشورتی آن است.


دکتر تاسوکو هونجو



تاسوکو هونجو (TasukuHonjo) متولد 27ژانویه1942 در شهر کیوتوی ژاپن است. شهرت وی که یک ایمنی‌شناس است، در زمینه یافتن پروتئین‌های مرتبط با بروز سرطان است. وی قدم بزرگی در راه شناسایی عوامل فراجهش‌ها در سیستم ایمنی بدن برداشته است. دکتر هونجو در سال2001 به‌عنوان دستیار خارجی آکادمی ملی علوم آمریکا، در سال2003 به‌عنوان عضو آکادمی علوم طبیعی آلمان و در سال2005 به‌عنوان عضوی از آکادمی علوم ژاپن انتخاب شد.