گزارش
تاب کم‌آبی در گلستان
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان: رودخانه‌های استان در حال فصلی شدن است
هما اخوان | گرگان – خبرنگار:
در حالی که مدت‌هاست طرح‌های سدهای مخزنی روباز مورد انتقاد قرار می‌گیرند و گروهی از کارشناسان بر این باورند که طرح‌های سدسازی گسترده در کشور و از جمله گلستان، خود بخشی از مشکل آبی است نه راه‌حل آن، اما مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان، معتقد است که سدسازی و تکمیل سدهای در حال ساخت، راه‌حل کنترل مشکلات آبی از جمله تامین آب شرب، کشاورزی و بخش صنعت و همچنین مهار سیلاب‌هاست. او همچنین هدف اصلی سدسازی در گلستان را کنترل سیل، تامین آب شرب و صنعت و افزایش ضریب تامین آب کشاورزی دانست.
به نظر می‌رسد شرکت آب منطقه‌ای گلستان برای تکمیل طرح‌های مدیریت آبش همه منابع اعتباری موجود را به مدد آورده است و این میان حتی نام بانک توسعه اسلامی هم وجود دارد.
افزایش 8 درصدی بارندگی طی یک سال
«علی نظری» ادامه می‌دهد: در صورت تخصیص به‌موقع اعتبارات و سرعت بخشیدن به سدسازی‌ها، می‌توان از وقوع بلایای طبیعی و خسارت‌های ناشی از آن‌که هر ساله در این استان اتفاق می‌افتد، جلوگیری کرد. با این اقدام همچنین تامین آب در بخش‌های شرب، صنعت و... نیز به وقفه نخواهد افتاد.
او همچنین با بیان این نکته که منابع آبی استان محدود است، ادامه می‌دهد: گلستان استانی با تراکم جمعیت بالاست و سرانه آب آن از بسیاری از استان‌های دیگر کمتر است، از این رو اقدامات اساسی که در این زمینه باید در استان صورت گیرد، نیاز به پشتیبانی اعتباری دارد.
این در حالی است که یکی از مهم‌ترین مشکلات ما، کمبود اعتبارات است. امسال میزان بارندگی در استان نسبت به سال گذشته 8 درصد افزایش و نسبت به درازمدت 7 درصد کاهش را نشان می‌دهد. با وصف عدم تغییر معنادار کاهش باران، رودخانه‌های استان در حال فصلی شدن است. در رودخانه‌ها نسبت به سال گذشته بین 40 تا 50 درصد و نسبت به درازمدت بین 60 تا 80 درصد کاهش آورد داریم و این، یکی از نگرانی‌های ماست، هرچند در این زمینه اطلاع‌رسانی به مردم شده است.
با توجه به تغییر اقلیم، خشکسالی، افزایش دما و افزایش جمعیت، اگر بتوانیم در شرایط کنونی، مدیریت عرضه و تقاضا را توأمان داشته باشیم، قطعا می‌توانیم نیاز حال و آینده را برطرف کنیم و بدون شک اگر غیرِ این عمل شود، آب موجود حتی پاسخگوی نیازهای فعلی جامعه نیز نخواهد بود. تلاش ما این است که با مشارکت دادن مردم و انتقال این موضوع‌ها به آنان، از آب بهینه مصرف شود و بهره‌وری لازم صورت گیرد.
بازنگری در طرح آب آشامیدنی و صنعت
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان ادامه می‌دهد: طرح جامع آب شرب و صنعت استان را بازنگری کردیم و این می‌تواند چراغ راه ما در افق‌های 1410 و 1425 باشد. طرح‌هایی که در آب‌رسانی شهرها در حال انجام آن هستیم مبتنی بر این 2 افق راه است. از موضوعات دیگری که دنبال می‌کنیم آب‌رسانی به شهرهای استان است که در پایاب سد نرماب 4 شهر و 130 روستا که یک‌سوم جمعیت استان را شامل می‌شود تحت پوشش قرار می‌گیرند.
در حال حاضر، مخزن 50 هزار متر مکعبی آن در حال ساخت است ولی در بحث خط انتقال و... بخش خصوصی را به خدمت گرفته‌ایم که در حال عقد قرارداد است و امید آن می‌رود تا بتوانیم عملیات اجرایی آن را نیز از طریق بخش خصوصی انجام دهیم. استان گلستان 14 سد در دست بهره برداری، 3 سد در دست اجرا و 3 سد در حال مطالعه دارد؛ سد نرماب بزرگ‌ترین سد استان است که در حال ساخت است.
125 میلیون متر مکعب حجم مخزن این سد، 192 میلیون متر مکعب حجم تنظیم آن و قرار است از این آب تنظیم‌شده سد وشمگیر را نیز پشتیبانی کند. 4 شهر و 130 روستا را آب‌رسانی می‌کند و بناست 18 هزار هکتار از زمین‌های مینودشت، آزادشهر و گنبد را پس از اجرای شبکه‌های آبیاری و زهکشی آبیاری کند. بدنه این سد در حال حاضر حدود 76 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
نظری می‌گوید: این سد تنها طرحی است که در کشور از محل ماده 56 (تسهیلات بخش خصوصی) دنبال می‌شود، بدین صورت که 85 درصد آورد بخش خصوصی و 15 درصد هم سهم دولت به عنوان خدمات کارفرمایی است. این سد موفق‌ترین طرح در حال اجرای ماست و تا پایان سال 95 بین اجرا و عمل فقط چند درصد انحراف داشتیم. سدهای دیگری نیز در استان در حال اجراست که سد آقدکش از جمله آن است. سد شصت‌کلای گرگان و قره‌چای رامیان نیز از سدهای در دست مطالعه است.
اجرای طرح‌های کلان در استان
علی نظری، مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان می‌گوید: در سفر سال 93 دولت تدبیر و امید به استان مصوبه‌ای داشتیم که 22 هزار هکتار از اراضی اولویت‌دار استان را زهکشی کردیم. از این
22 هزار هکتار با 110 میلیارد تومان قرارداد زهکشی حدود 10 هزار هکتار اراضی اولویت‌دار به اتمام رسید، 12 هزار هکتار دیگر نیز با حضور وزیر نیرو کلنگ‌زنی شد و برای 5 هزار هکتار دیگر در حال انتخاب پیمانکار هستیم.
به نقل از کشاورزان و همکاران در جهاد کشاورزی می‌گویم که قبل از انجام طرح زهکشی، محصول اراضی کشاورزی کمتر از یک تن در هکتار بود و بعد از اجرای طرح، تناژ محصول کشاورزان آن منطقه به حدود 3 تا 5/3 تن محصول در هکتار رسیده است. در این طرح به دنبال حل مشکلات منطقه با زهکشی اراضی و ایجاد اشتغال پایدار هستیم. سعی کردیم با توجه به شرایط حال مملکت از سایر منابع اعتباری استفاده کنیم. موفق شدیم با پشتیبانی دولت از بانک توسعه اسلامی 2/92 میلیون یورو موافقت وام بگیریم. برای عملیات در حد 61 میلیون یورو فراخوان انجام و پیمانکاران ارزیابی شده‌اند و برای IDB (بانک توسعه اسلامی) نیز فرستاده شده است. این طرح به‌زودی عملیاتی می‌شود. اشتغال‌زایی و افزایش بهره‌وری زمین‌هایی که قرار است در شبکه‌های 3 و 4 آن کار کنیم، از نتایج این طرح است.
