اقتصاد گلستان با پنبه متحول می‌شود

هما اخوان|  گرگان – خبرنگار:

احیا و توسعه کشت پنبه به عنوان کشت بومی استان می‌تواند یکی از پیشنهادهای تاثیرگذار در بهبود مصارف آب در بخش کشاورزی باشد. حتی کارشناسان اقتصادی بر این باورند که دایره تاثیر کشت پنبه و احیای آن، فراتر از استان رفته و رونق دوباره صنعت نساجی را به‌ویژه در مازندران یاری می‌کند. 
در حالی که استاندار گلستان نیز در آخرین نشست مشترک گفت‌و‌گوی دولت با بخش خصوصی بر ضرورت توسعه کشت پنبه در گلستان تاکید کرد و آن را جزو برنامه‌های دولت دانست، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان از تولید ۱۱۰ تن پنبه از ابتدا تا پایان نیمه نخست شهریور خبر می‌دهد.


3196 تومان، قیمت خرید تضمینی 

«مختار مهاجر» می‌گوید: در سال زراعی جدید، در مزارع استان ۱۱ هزار هکتار پنبه کشت شده است که تاکنون ۱۱۰ تن پنبه از سطح مزارع برداشت و به کارخانه‌های پنبه پاک‌کنی تحویل داده شده است. امسال نسبت به سال گذشته 1500 هکتار کشت پنبه در استان افزایش داشته و پیش‌بینی می‌شود امسال ۲۰ تا ۲۲ هزار تن پنبه از سطح مزارع برداشت شود.

وی ادامه می‌دهد: قیمت پنبه وارداتی با توجه به تحولات بازار افزایش یافته که باعث شده پنبه بالاتر از قیمت تضمینی 3196 تومان دولتی خریداری شود. همچنین برخی از پنبه‌هایی که کیفیت بهتری داشتند با قیمت بالاتری نیز خریداری شدند. مهاجر می‌گوید: پنبه‌کاران زمانی پنبه خود را برداشت کنند که محصول خشک باشد و شنبم صبحگاهی روی آن نباشد. از کیسه‌های کنفی استفاده شود و برای بستن سر کیسه‌ها نیز از نخ‌های پلاستیکی استفاده نکنند. پنبه و آفتابگردانی که بعد از گندم و کلزا کشت شدند، برداشتشان آغاز نشده و همچنان نیاز به مراقبت دارند.


کرم خاردار در کمین است 

«مریم رضایی» نیز می‌گوید: پنبه‌کاران هنوز هم باید نسبت به شیوع کرم خاردار پنبه که از گونه‌های قرنطینه‌ای آفات است، حساس باشند. 
وی با بیان این‌که 20 شهریور نیز مرکز ترویج گنبه استان، نسبت به احتمال وجود این آفت در مزارع پنبه هشدار داده و روش‌های جلوگیری ازشیوع آن را نیز اعلام کرده، بیان می‌کند: مهم‌ترین روش مبارزه با این آفت، تغییر زمان کشت است اما برای کشاورزانی که این کار را نکرده‌اند هم راه حل‌هایی وجود دارد؛ هرچند در استان تاکنون گزارشی از مشاهده آن نداشته‌ایم. 

رضایی همچنین با بیان این‌که بر اساس گزارش‌های سازمان حفظ نباتات گلستان توانسته است در جذب اعتبارات مبارزه با آفات بسیار موفق عمل کند، ادامه می‌دهد: این آفت نه تنها به گیاهان زراعی پنبه، کنف و بامیه حمله می‌کند، بلکه به گیاهان قوزک یا شغال کنف، یا بنگ کنف یا کنف وحشی، گاو پنبه یا شال پنبه سا شال کنف یا دیو کنف، انواع ختمی، پنیرک یا توله، از خانوادة یا پنیر کیان و همچنین به گیاه خرقوزک حمله کرده و خسارت می‌زند. کرم خاردار پنبه در ابتدای فصل که هنوز گل و قوزه‌های پنبه ظاهر نشده‌اند از جوانه انتهایی تغذیه کرده و وارد ساقه می‌شود و تا چند سانتیمتری انتهای ساقه که نرم و ترد است پیشروی می‌کند و سبب خشکیدگی سر شاخه خواهد شد.


مخاطرات قابل کنترل است 

این کارشناس کشاورزی ادامه می‌دهد: در بوته‌هایی که به این ترتیب مورد حمله قرار می‌گیرند، جوانه‌های جانبی از زیر قسمت جوانه انتهایی ظاهر شده و شاخه‌های جانبی را به وجود می‌آورند و بوته حالت پهن‌تری به خود می‌گیرد. اما پس از ظهور گل و غنچه‌ها و قوزه‌ها کرم خاردار به این اعضا حمله کرده و آسیب وارد می‌کند. 
وی می‌افزاید: خسارت کرم خاردار پنبه از چند جنبه دارای اهمیت است. این آفت چون از بذر دانه تغذیه می‌کند سبب ضایعاتی قابل توجه به مزارع می‌شود. همچنین کرم خاردار برای دستیابی به بذر دانه پنبه از الیاف حجره‌های درون قوزه عبور می‌کند و باعث قطع الیاف می‌شود. همچنین فضولات لارو روی الیاف محیط مساعدی برای رشد قارچ‌های دوده‌ای به وجود آورده و الیاف را کثیف و نامرغوب می‌کند.

رضایی می‌گوید: اگر گل و قوزه‌های جوان مورد حمله قرار بگیرند، می‌ریزند. به علاوه اگر به قوزه‌های رسیده حمله شود یا اصلا باز نمی‌شوند یا اگر باز شوند قسمتی از قوزه باز شده و قسمت خسارت دیده باز نمی‌شود و معمولا قابل برداشت نیستند. موثرترین روش‌های مقابله با این آفت علاوه بر آفت‌کش‌های شیمیایی، کاشت زودتر پنبه و برداشت زودتر آن در پاییز است که معمولا سبب می‌شود که در موقع ظهور آفت، گیاه بتواند خسارت را تحمل کند. زیر خاک کردن بقایای پنبه با شخم عمیق پاییزه و دفع علف‌های هرز در اطراف مزرعه هم از روش‌های موثر است. 


‌ توسعه چند سویه اقتصادی 

کارشناسان اقتصادی معتقدند که توسعه کشت پنبه در گلستان یک بار دیگر منجر به شکوفایی زنجیره‌ای از صنایع به‌ویژه در دو استان گلستان و مازندران می‌شود.  «علی عبدلی» می‌گوید: با وجود سال‌ها ورشکستگی پنبه گرگان در این منطقه اما هنوز نه خاطره کارخانه‌های پنبه پاک‌کنی و ریسندگی و روغن‌کشی از ذهن اقتصادی منطقه پاک شده است و نه کارخانه‌هایی مانند بهپاک بهشهر کیفیت پنبه گرگان و دشت را فراموش کرده‌اند.  وی ادامه می‌دهد: همسو با سیاست‌های گسترش و توسعه کشت پنبه به‌ویژه به عنوان یک مفر آبی در گلستان، سیاست‌های توسعه دوباره صنایع نساجی در مازندران هم دنبال می‌شود. این 2 صنعت در گذشته وکمتر از 3 دهه قبل به شکل همسو و هم‌پا، پیشران یکدیگر بودند و احیای دوباره پنبه در گلستان و همزمانی تلاش مازندران برای نساجی می‌تواند جان تازه به هر دو صنعت بدهد و نقش قابل توجهی در اشتغالزایی منطقه ایجاد کند.