چهره روز
نقد بانک‌های خصوصی
داوود دانش‌جعفری، وزیر اسبق اقتصاد در شرایطی که رهاشدگی نقدینگی بلای جان اقتصاد ایران شده، توصیه کرده است در نظارت بر عملکرد بانک‌های خصوصی دقت بیشتری شود؛ زیرا در سال‌های گذشته ریشه اصلی رشد نقدینگی، افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی بوده و در این میان سهم بانک‌های خصوصی از این افزایش ۶۰درصد بوده است.
بانک‌های خصوصی از یک‌سو در رقابت ناسالم نرخ سود، نرخ پول در بازار را افزایش داده‌اند و از دیگر سو با صرف منابع خود در حوزه‌هایی که خارج از وظایف آنها بوده، نسبت به اضافه برداشت از بانک مرکزی برای تأمین منابع اقدام کرده‌اند. در این فرایند ضریب افزایش نقدینگی به طرز شگفت‌آوری تشدید شده و مشکلاتی را برای اقتصاد به همراه آورده و بخش تولید را که هرگز حاشیه سودی بالاتر از نرخ سود بانکی ندارد منزوی کرده است؛ درحالی‌که اصولا افزایش نقدینگی در یک اقتصاد سالم نقدینگی برای کسب بازده باید در بازارهای شفافی سرمایه‌گذاری شود که مستقیم یا غیرمستقیم متولی تأمین مالی صنعت و تولید هستند و افزایش نقدینگی در این اقتصادها نیز از محل ارزش‌افزوده بخش تولید حاصل می‌شود که نه‌تنها تبعاتی برای اقتصاد ندارد، بلکه به تشکیل سرمایه و شکل‌گیری ثروت نیز می‌انجامد.
بر این اساس، با توجه به سهم بالای بانک‌ها و به‌ویژه بانک‌های خصوصی در افزایش نقدینگی در اقتصاد ایران، عمل کردن به توصیه دانش‌جعفری که با برنامه‌های نظارتی بانک مرکزی در دو، سه سال اخیر نیز همخوانی دارد، می‌تواند گره‌گشای وضعیت مبهمی باشد که فعلا اقتصاد ایران با آن مواجه است. نباید از یاد برد که فعلا در اقتصاد ایران روزانه حدود هزار میلیارد تومان از طریق همین شبکه بانکی نقدینگی سمی تولید و به نقدینگی موجود اضافه می‌شود و تداوم این وضعیت کار را به‌جایی می‌رساند که دیگر نه تولید می‌تواند نفس بکشد و نه اقتصاد تاب تورم ایجاد شده از محل این رشد نقدینگی را دارد.
