سازندگان مسکن صدای بازار را نمی‌شنوند

اطلاعات منتشر شده از وضعیت صدور پروانه‌های ساختمانی در سال 1396 حاکی از این است که در سال گذشته، حتی استقبال بازار از واحدهای کوچک‌متراژ نیز نتوانسته سازندگان را به سمت‌وسوی ساخت واحدهای کوچک‌تر سوق دهد.

به گزارش همشهری، در این سال باوجود دورنمای رونق و رشد میانگین قیمت در بازار مسکن بازهم سازندگان مسکن چندان برای توسعه فعالیت خود مجاب نشده‌اند اگرچه در سال 96رشد 17.4درصد قیمت نهاده‌های ساختمانی نیز ازجمله عواملی است که عملا قدرت خرید فعالان بازار مسکن را تضعیف کرده و راه را بر افزایش ساخت‌وساز بسته است. مرکز آمار ایران، تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در شهرداری‌های سراسر ایران را 122هزار و 81 فقره اعلام کرده که از نظر تعداد7.5درصد نسبت به سال 95رشد داشته اما از نظر تعداد واحدهای پیش‌بینی شده 2.6درصد و از نظر مجموع مساحت زیربنا 4.1درصد کاهش را تجربه کرده‌اند.

براساس این گزارش، متوسط تعداد واحدهای پیش‌بینی شده در هر یک از این پروانه‌ها 2.6واحد مسکونی بوده و کلا 322هزار و 962واحد مسکونی را شامل شده‌اند که این تعداد نسبت به سال 1395بیانگر افت 2.1درصدی تولید مسکن است. بررسی این داده‌ها حاکی است در سال 96 سهم واحدهای بزرگ‌متراژ و بناهای بلندمرتبه از ساخت‌وساز مسکونی رشد داشته است زیرا باوجود رشد تعداد پروانه‌های ساختمانی، مجموع مساحت زیربنا و تعداد واحدهای مسکونی پیش‌بینی شده در این پروانه‌ها کاهش یافته است. طبق داده‌های مرکز آمار ایران، متوسط مساحت زیربنای هر پروانه ساختمانی در مناطق شهری 489مترمربع و متوسط تعداد واحدهای مسکونی در هر پروانه 2.6واحد بوده است؛ به‌عبارت‌دیگر میانگین زیربنای هر یک از واحدهای مسکونی پیش‌بینی شده در سال 96 بالغ‌بر 188مترمربع بوده که با درنظر گرفتن ضریب سطح اشغال 60درصد برای این بناها، میانگین مساحت هر یک از واحدهای ساخته شده در سال گذشته 112.8مترمربع بوده است.

بازار داغ لوکس‌سازی در تهران

پارسال، سازندگان تهرانی برای ساخت 65هزار و 118واحد مسکونی پروانه ساخت دریافت کرده‌اند که میانگین زیربنای هر یک از واحدهای پیش‌بینی شده در آنها 102.9مترمربع بوده است.
طبق گزارش مرکز آمار ایران شهرداری تهران پارسال 9316 پروانه ساختمانی صادر کرده که از نظر تعداد 7.4درصد نسبت به سال قبل رشد داشته‌اند اما واحدهای پیش‌بینی شده در این پروانه‌ها کاهش 1.4درصدی را تجربه کرده است. داده‌های آماری حاکی است مجموع مساحت زیربنای پروانه‌های ساختمانی تهران در این دوره 11میلیون و 823هزار مترمربع بوده و هر پروانه ساختمانی به‌طور میانگین 1269مترمربع مساحت داشته است. از آنجا ‌که در شهر تهران متوسط تعداد واحدهای مسکونی پیش‌بینی شده در هر پروانه ساختمانی7.4واحد بوده که با احتساب ضریب سطح اشغال 60درصد برای هر بنا، در سال گذشته متوسط مساحت هر واحد آپارتمان ساخته شده در تهران 102.9مترمربع بوده که هنوز 20متر از متراژ واحدهای متناسب با الگوی مصرف مسکن بیشتر است.

رعایت الگوی مصرف، حلقه مفقوده ساخت‌وساز

بررسی‌ تحولات بازار مسکن نشان می‌دهد 50درصد تقاضای بازار برای واحدهای مسکونی کمتر از 80مترمربع است و بخش قابل‌توجهی از سهم بازار به واحدهای زیر 100متر اختصاص دارد. بر همین اساس عباس آخوندی- وزیر راه و شهرسازی- بارها با انتقاد از گرایش سازندگان مسکن به ساخت واحدهای مسکونی بزرگ‌متراژ و لوکس، بر متناسب شدن تولید و تقاضای مسکن تأکید کرده است. 

آخوندی حتی در لایحه «ماده‌واحده اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم» که با هدف تنظیم بازار مسکن و حمایت از اجاره‌نشین‌ها به هیأت دولت ارائه شد نیز برای حمایت از تولید واحدهای مسکونی کوچک‌متراژ و مطابق با الگوی مصرف، پیشنهاد کرد انبوه‌سازان یا توسعه‌گرانی که مبادرت به ساخت واحدهای مسکونی مطابق با الگوی مصرف مسکن می‌کنند اولا از پرداخت مالیات نقل‌و انتقال و مالیات بر درآمد برای واحدهای خود معاف باشند و ثانیا در صورت اجاره دادن بخشی یا تمام واحدهای ساخته شده، از مالیات بر درآمد اجاره نیز معاف شوند اما آمارهای مرکز آمار از وضع ساخت‌وساز در سال گذشته نشان می‌دهد میانگین زیربنای واحدهای در دست ساخت در کشور 112.8مترمربع و میانگین واحدهای در حال ساخت پایتخت 102.9مترمربع است و با الگوی مصرف بازار فاصله جدی دارد.