شهری
آسمان خراشیده شهر
همشهری مشکلات بلندمرتبه‌سازی در سنندج و تأثیر آن بر ترافیک شهر را بررسی می‌کند
محمد توفیق مشیرپناهی| سنندج- خبرنگار:
در ساخت‌وسازها توپوگرافی سنندج نادیده گرفته شده، طوری که منظر شهر تپه‌ها در حال نابودی است. از سوی دیگر ساخت ساختمان‌های تجاری به ترافیک سنندج دامن زده است. مردم نیز کمتر تمایل به استفاده از ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی دارند.
یک دکترای معماری با گرایش طراحی شهری، بهعنوان یک پژوهشگر و متخصص در حوزه شهری درباره تخلفات شهری در سنندج و تاثیرات آن بر معضلات شهری می‌گوید: به نظر من تخلفات به 2 دلیل اصلی اتفاق می‌افتد؛ اولین عامل را میتوان خلأهای قانونی دانست که به ضعف طرح جامع و طرح تفصیلی سنندج برمیگردد. در این طرحهای فرادستی، سنندج به عنوان یک شهر توپوگرافیک دیده نشده و بدون توجه به این پارامتر مهم و تعیینکننده در برخوردی کاملا یکسان مناطق مختلف این شهر به صورت مسطح در نظر گرفته شده است.
در این طرح برای تعیین تراکم پارامترهایی همچون مساحت زمین، معبر زمین و بافتی که موقعیت زمین در آن قرار دارد در نظر گرفته می‌شود و اصولا قوانین به یکی از اصلیترین عناصر هویت سنندج، یعنی تپههای این شهر کاملا بی‌توجه است.
چالش خط آسمان
«بختیار بهرامی» می‌افزاید: با این پارامترهای ناقص ما به زمینهایی در مرتفعترین قسمت تپههای شهر مجوز ساخت ساختمان‌های 8 طبقه را دادهایم، آن هم صرفا به دلیل مساحت زیاد زمین و معابر منتهی به آن. این کار موجب بروز مشکل در خط آسمان می‌شود. یا با توجه به اینکه بیشتر فضای سنندج را بافت فرسوده تشکیل می‌دهد و پلاکهای مجاور در این بافت دارای یک مساحت نیستند، در برخوردی کاملا مکانیکی مجوز ساخت 2 قطعه مجاور را با اختلاف 3 طبقه صادر میکنیم و خط آسمان و منظر شهری را نابود میکنیم. این قسمت مشکلات مربوط به قوانین است. با وجود اینکه تخلفی از نظر قانونی صورت نمیگیرد، تاثیرات سوء آن در فضای شهری کاملا مشهود است.
برخورد دوگانه
موضوع دوم برخورد کاملا دوگانهای است که در کمیسیونهای مختلف صورت میگیرد، چه کسی اجازه ساخت برج‌ها را می‌دهد؟ چه کسی مجوز ساخت‌و‌ساز ساختمان‌های بلندمرتبه مجاور «پارک آی. تی» را صادر کرده است؟ بهرامی ادامه می دهد: این موارد کاملا عدالت شهری را زیر سوال میبرد، زیرا مردم حق دارند که بیننده منظر مناسبی در شهر باشند، این ساختمان‌ها و موارد مشابه مثل غدهای در آسمان شهر عمل میکنند. به خط آسمان شهر که متعلق به تمام مردم است تعرض شده و این بیانگر یک بام و دو هوا بودن در برخورد متولیان شهری است.
وی عنوان می‌کند: این افراد درختان شهر ما را قطع و شهرمان را خفه کرده‌اند، ساختمان‌های بلندمرتبه ساخته‌اند و حالا همین افراد سودجو در خارج از کشور اقامت دارند و در پیجهای اجتماعی خودشان مینویسند «اینجا چه جامعه متمدنی است»! اینها شهر ما را حراج کرده‌اند و اکنون مبلغ تمدن آن طرف آب شده‌اند. همچنین باید دید که مسئولان چند درخت کاشته‌اند؟ چند فضای سبز شهری درست کرده‌اند؟ چه فضایی برای بازی بچههای ما که میخواهند در این شهر بمانند، ساخته‌اند؟
آشنایی مردم با حقوق شهری
بهرامی ادامه می‌دهد: موضوع این است که زمانی ما میتوانیم این مسائل را حل کنیم که مردم به حقوق شهری خود آگاه باشند و این خواستهها به مطالبه عمومی تبدیل شود. این محقق و استاد دانشگاه درباره دلایل ایجاد ترافیک هم می‌گوید: موضوع اینجاست که به‌شدت مشغول ساخت ساختمانهایی با کاربری تجاری و خدماتی در شهر هستیم و فکر نمیکنم این مسیر ما را به جای خوبی برساند. همین ساختمان‌ها عامل ایجاد ترافیک هم شده‌اند. سنندج یک شهر تجاری و بازرگانی نیست، تنها مشاغلی که قدرت خرید این ساختمان‌های تجاری و خدماتی را دارند پزشکان و وکلا هستند که درآمد
بیشتری دارند.
در این دفاتری که ما میسازیم، مهندسان، بازرگانان، بخش خصوصی، فیلم‌سازان، سازمانهای مردم‌نهاد، انتشاراتی‌ها، نویسندگان و شعرا جایی ندارند. از سویی، طبقه پایین این ساختمان‌ها نیز به فضای تجاری تبدیل می‌شود.
در حالی که در طبقه همکف باید حرکت، زندگی و پویایی جریان داشته باشد، این فضاها تحت تملک بانکها و موسسات مالی از ساعت 8 الی 2 برای بخش محدودی از مردم کار میکنند و بعد از آن به فضاهای مرده در طبقات همکف شهر تبدیل میشوند، ما در برنامهای گسترده همه ساختمان‌های شهر را به این سمت - فضاهای مرده - حرکت میدهیم.
فرهنگ‌سازی برای سه‌شنبه‌های بدون خودرو
«شاهو کشاورزی» کارشناس ارشد شهرسازی می‌گوید: چند موضوع اصلی در ترافیک شهر دخیل هستند. من به یکی از مهمترینشان که به خود مردم برمیگردد، اشاره میکنم. یکی از عوامل مهم در ترافیک سنندج، به فرهنگ ترافیک مربوط است. چرا ما حتما باید با خودرو حرکت کنیم؟ سه‌شنبه‌های بدون خودرو که گروه‌های زیست‌محیطی پیشنهاد داده‌اند، چرا فرهنگ‌سازی نمی‌شوند؟ چرا پیاده‌روی نمی‌کنیم؟ استفاده از ماشین چه لزومی دارد؟ این یک مشکل فرهنگی است. ما دوچرخهسواری و لذت پیاده‌روی در پاییز و زمستان را در پیادهروهای شهر از دست میدهیم. چه کار کنیم که مردم بیشتر قدم بزنند و پیاده‌روی کنند؟ توسعه پایدار از سلامت جسمی شهروندان آغاز می‌شود. در این کلان‌شهرها مردم به سمت کم کردن نقش خودرو میروند.
وی می‌افزاید: سیستم حمل‌و‌نقل عمومی مهمترین عامل در برابر استفاده از خودروی شخصی است. ما در سنندج سیستم حمل‌و‌نقل عمومی ضعیفی داریم. اتوبوس‌ها نظافت مناسبی ندارند، به همین سبب مردم استفاده از آنها رغبتی ندارند. صندلیهای اتوبوس‌ها پاره و شیشههای آنها کثیف است. برخورد خدمه سیستم حمل‌و‌نقل عمومی ضعیف است. همچنین تاکسیهای ما معضلات زیادی دارند. سیستم حمل‌و‌نقل عمومی به حدی ضعیف است که مردم ترجیح می‌دهند با خودروی شخصی در ترافیک بمانند و هزینه بیشتری متحمل شوند، اما در سیستم حمل‌و‌نقل عمومی مورد تحقیر و اذیت قرار نگیرند.
در همینه زمینه :