صنعت
جایی برای شهرک‌های صنعتی جدید نیست
مناطق ویژه اقتصادی و مناطق آزاد به دلیل اولویت و معافیت‌های ویژه انتخاب اول سرمایه‌گذاران هستند
نسا خلخالی| ارومیه – خبرنگار :
شهرک‌های صنعتی مامن واحدهای صنعتی هستند که با توجه به وضعیت بد اقتصادی تعدادی از آنها با ظرفیت کم فعالیت می‌کنند. از سال 95 تاکنون هر سال تسهیلاتی به واحدهای نیمه‌فعال صنعتی تعلق می‌گیرد که برای دارندگان واحدهای صنعتی در داخل شهرک‌های صنعتی در پرداخت این تسهیلات تخفیفات ویژه‌ای در نظر گرفته می‌شود. در واقع دولت با این اقدام سعی در تشویق دارندگان واحدهای صنعتی به سرمایهگذاری در شهرک‌های صنعتی دارد. هر چند توسعه شهرک‌های صنعتی در برنامه‌های دولت قرار داشت اما با تصویب منطقه آزاد ماکو و چندین منطقه ویژه اقتصادی، ایجاد شهرک‌های صنعتی جدید هم مطرح شده است که چندان منطقی به نظر نمی‌رسد، زیرا شهرک‌های صنعتی موجود نیز با ظرفیت کامل فعالیت نمی‌کنند و اولویت باید افزایش بهره‌وری در شهرک‌های موجود باشد نه ایجاد شهرک‌های صنعتی جدید.
فعالیت 60 درصد از نواحی صنعتی استان
مدیر عامل شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان غربی با اشاره به اهمیت صنایع کوچک که 90 درصد از صنایع کشور را به خود اختصاص داده‌اند، می‌گوید: 26 شهرک و ناحیه صنعتی در استان فعال هستند و امسال هم اقدامات لازم برای راه‌اندازی 7 تا 8 ناحیه صنعتی روستایی انجام خواهد شد.
«علی عبدلی» ادامه می‌دهد: با توجه به اهمیت راه‌اندازی شهرک‌های صنعتی روستایی، مکان‌یابی ایجاد این ناحیه‌های صنعتی روستایی در سال جاری انجام شده و عملیات اجرایی آنها آغاز خواهد شد.
وی تعداد شهرک‌ها و نواحی صنعتی موجود در استان را ۳۴ عدد عنوان می‌کند و می‌افزاید: از این تعداد ۲۶ شهرک و ناحیه صنعتی شامل 6 ناحیه و ۱۹ شهرک صنعتی فعال هستند.
عبدلی با بیان این‌که به طور کلی 60 درصد از نواحی صنعتی آذربایجان غربی فعال هستند، اظهار می‌کند: هزار و ۹۴۹ واحد فعال در شهرک‌های صنعتی آذربایجان غربی وجود دارد که بیش از ۲۲ هزار و ۸۰۰ نفر در آنها اشتغال دارند.
وی با اشاره به واحدهای صنعتی نیمه‌فعال موجود در شهرک‌های صنعتی، تصریح می‌کند: هیچ یک از واحدهای صنعتی را نمی‌توان غیر قابل احیا نامید و برای آغاز به کار و احیای واحدهای صنعتی نیمه‌فعال، این واحدها باید عارضه‌یابی شده و برای فعال‌سازی مجدد آنها برنامه‌ریزی شود.
ایجاد 3 شهرک صنعتی مشترک مرزی
مدیر شرکت شهرک‌های صنعتی استان از ایجاد 3 شهرک صنعتی مشترک مرزی در استان خبر می‌دهد و می‌گوید: هماهنگی‌های لازم برای ایجاد 3 شهرک صنعتی مشترک با 2 کشور عراق و ترکیه در سرو، قطور و پیرانشهر به عمل آمده است تا بتوان از ظرفیت‌های آذربایجان غربی به عنوان یک استان مرزی بهترین استفاده را برد. این مسئول با اشاره به استقبال خوب کشور ترکیه از ایجاد این شهرک‌های صنعتی مشترک عنوان می‌کند: این کشور خواستار ایجاد 2 شهرک صنعتی مشترک با همکاری ایران در مرز ایران و ترکیه و در خاک ایران است.
مناطق ویژه اقتصادی، انتخاب اول سرمایه‌گذاران
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی درباره ایجاد 3 شهرک صنعتی مشترک با ترکیه و عراق عنوان می‌کند: 10 سال قبل ایجاد شهرک صنعتی مشترک ایران و ترکیه مطرح شده بود، اما این طرح همان‌طور عقیم باقی ماند و اجرایی نشد، چراکه نیازی به آن احساس نمی‌شد. در شرایط کنونی نیز ایجاد شهرک صنعتی مشترک با کشورهای همسایه هیچ توجیهی ندارد.
«جعفر صادق اسکندری» اظهار می‌کند: با توجه به این‌که با الحاق چالدران و 3 بخش از خوی به منطقه آزاد ماکو و تصویب لایحه ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در سرو، سلماس، نقده، اشنویه، پیرانشهر و سردشت فضای سرمایهگذاری در استان باز شده است، دیگر ساخت شهرک صنعتی بی‌فایده و بی‌معنی است.
این مسئول با اشاره به افزایش سرمایهگذاری در استان در مناطق ویژه اقتصادی، می‌افزاید: مناطق ویژه اقتصادی و مناطق آزاد علاوه بر اولویت، معافیت‌های زیادی نیز دارند که همین امر باعث می‌شود تا این مناطق انتخاب اول سرمایه‌گذاران باشند و در این شرایط ایجاد شهرک صنعتی جدید کاری بی‌معناست.
اولویت‌های احیای واحدهای نیمه‌فعال
فعالیت هزار و ۹۴۹ واحد فعال در شهرک‌های صنعتی آذربایجان غربی همچنان با سیستم‌های سخت‌افزاری مستهلک در حالی ادامه دارد که برخی از این واحدها با پایین‌ترین ظرفیت موجود فعالیت می‌کنند. بی‌شک حیات این شهرک‌های صنعتی و تداوم فعالیت واحدهای آنها نیازمند تامین زیرساخت‌های مورد نیاز برای جذب سرمایه‌گذار و رونق فعالیت است. مهم‌ترین تقاضای این واحدهای صنعتی نوسازی نرم‌افزاری است و این‌که باید تولیدات با توجه به نیاز و سلیقه مشتری به بازار عرضه شود. بنابراین راهکارهایی برای شناسایی بازار و عرضه محصولی که مورد اقبال باشد هم می‌تواند در کنار نوسازی صنایع به پویایی این واحدهای اقتصادی بینجامد. با این اوصاف به‌خوبی می‌توان دریافت با وجود مشکلات اقتصادی حاکم بر بازار کشور مشکل واحدهای تولیدی تنها نبود سرمایه در گردش و نقدینگی نیست، بلکه مشکلاتی از قبیل کمبود زیرساخت‌ها، استهلاک دستگاه‌ها، نبود بازاریابی و مدیریت موفق و... نیز مهم‌ترین دلایل رکود فعالیت در واحدهای تولیدی به شمار می‌رود.
هر چند احیای واحدهای صنعتی غیرممکن نیست اما آغاز به کار و رونق آنها نیازمند آسیب‌شناسی است و باید برای فعال‌سازی مجدد این واحدها برنامه‌ریزی شود. بنابراین احیای شهرک‌های صنعتی که در استان وجود دارند، بیشتر باید مورد توجه قرار بگیرد، چراکه بسیاری از صاحبان صنایع در این شهرک‌های صنعتی به امید حمایت از سوی مسئولان استان و دولت در این شهرک‌ها استقرار یافته‌اند. هر چند که آذربایجان غربی نیازمند احداث شهرک‌های جدید از جمله مبل، سنگ و پلیمر برای تامین و خودکفایی است و نمی‌توان بسیاری از شهرهای استان را از داشتن چنین شهرک‌هایی با توجه به ظرفیت‌های موجود در آنها محروم کرد، اما توجه به احیای شهرک‌های صنعتی نیمه‌فعال هم می‌تواند پویایی اقتصادی در استان را در بهترین شرایط رقم بزند و نیاز به احداث شهرک‌های صنعتی جدید را در اولویت‌های دیگر قرار می‌دهد.
بالا رفتن هزینه‌ها با پراکندگی واحدهای صنعتی
«جعفر صادق اسکندری» رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی می‌گوید: دولت با وضع قوانین متعدد از جمله معافیت‌ها و مزایایی که برای حضور واحدهای صنعتی در شهرک‌های صنعتی دارد، سعی در تجمیع واحدهای صنعتی به طور متمرکز در شهرک‌های صنعتی دارد، چراکه پراکندگی این واحدها در سطح و یا اطراف شهرها باعث بالا رفتن هزینه‌ها می‌شود. ایجاد زیرساخت‌های مناسب از جمله آب، برق، جدول‌گذاری، بهسازی جاده‌های دسترسی و اعطای تسهیلات به واحدهای صنعتی موجود در شهرک‌های صنعتی از اقداماتی است که از سوی دولت برای ترغیب دارندگان واحدهای صنعتی و برای راه‌اندازی واحدهای خود در شهرک‌های صنعتی انجام می‌شود.
