سود بالا از استرس و اضطراب کنکور

علی لهراسبی

هرقدر که وزارت آموزش و پرورش ایران کم درآمد است و بی‌پول و همیشه از کمبود اعتبار و بودجه رنج می‌برد، آموزشگاه‌های کنکور، کلاس‌های تقویتی، زبان و ناشران کتاب‌های کمک‌آموزشی جیبشان پرپول و سرمایه‌شان رو به افزایش است؛ آن هم دقیقا از رنج‌ها و کمبودهای همین وزارتخانه و سیستم آموزشی معیوب.

اگر بخواهیم به زبان آمار و ارقام، حرف‌هایمان را ثابت کنیم باید بگوییم که بودجه آموزش و پرورش در سال‌جاری، 37هزار میلیارد تومان است درحالی‌که گردش مالی مؤسسات کنکور و ناشران کتاب‌های کمک آموزشی در سال 96به گفته خودشان، 8هزار میلیارد تومان بوده است که 70درصد این در آمد دست 3 تا 4 سرمایه‌دار عمده در این بخش است که سال‌ها در این زمینه فعالیت می‌کنند.

در وضعیتی که ناشران بزرگ در تمام بخش‌ها به‌علت نبود استقبال مردم و گرانی کاغذ طی سال‌جاری در آستانه ورشکستگی قرار دارند، ناشران کتاب‌های کمک‌آموزشی در جام جهانی فوتبال 2018، بخش عمده‌ای از تبلیغات بین بازی‌ها را در اختیار خود داشتند؛ این موضوع بعد از اعلام نتایج کنکور در مردادماه تشدید شد و هم‌اکنون هم حضور پررنگ و ثابتی در تمام شبکه‌های تلویزیونی دارند.

از دیگر نشانه‌های درآمد بالای ناشران و مدیران مؤسسه‌های آموزشی و کنکور، تلاش آنها برای جلوگیری از حذف کنکور و بالاتر از آن کشاندن دامنه این تب به پایه‌های تحصیلی پایین‌تر است. آنها با تولید محتوای متنوع در دوره ابتدایی، برگزاری آزمون‌های تحصیلی در این دوره، ایجاد هیجان در حوزه المپیادها و مسابقات علمی، ارائه کتاب‌های کمک آموزشی و حل‌المسائل موفق شده‌اند که سود کلان خود را از دوره ابتدایی هم کسب کنند و صید مناسبی از این پایه‌های تحصیلی داشته باشند.

رابطه نظام آموزشی و موفقیت این مؤسسه‌ها کاملا معکوس است، یعنی هرقدر که نظام آموزشی کشور ضعیف‌تر شود، سود و درآمد آنها بالاتر خواهد رفت بنابراین آنها در عین رقابت داخلی که با هم‌صنفان خود دارند، در مقابل آموزش و پرورش و وزارت علوم همسو می‌شوند تا منافع مشترکشان از بین نرود. 

حالا در این میان وزرای علوم و آموزش و پرورش هر قدر هم تلاش کنند که نشان دهند حضور این مؤسسات و ناشران برای نظام آموزشی خطرناک است، افکار عمومی و خانواده‌ها آنها را باور کرده‌اند و پذیرفته‌اند و این ابتدای راه موفقیت کسب درآمد بالای این مؤسسه‌ها و ناشران است.


آژانس‌های مسافرتی چقدر درآمد دارند؟

دفاتر مسافرتی زیان‌ده شده‌اند

افزایش قیمت دلار در کسب و کار آژانس‌ها اختلال ایجاد کرده است

مریم سمائی

یکی از صنایع سودده در جهان، صنعت گردشگری است، بنابراین مشاغل وابسته به آن از جمله آژانس‌های مسافرتی هم جزو مشاغل سودآور به شمار می‌روند. براساس آمارهای موجود، حدود۴۷۰۰ آژانس مسافرتی در ایران مشغول فعالیت هستند که تا قبل از ایجاد نوسانات ارزی شرایط خوبی را در کسب و کار خود تجربه می‌کردند و سود بالایی داشتند اما هم‌اکنون به‌دلیل مشکلات ایجاد شده این آژانس‌ها هم دچار مشکل شده‌اند و دیگر مثل سابق نمی‌توان گفت که جزو مشاغل پردرآمد هستند.

رضا اباذری- رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات گردشگری تهران- درباره این موضوع می‌گوید: آژانس‌های مسافرتی بیش از 6دهه است که در ایران سابقه دارند و همیشه حتی در دوران جنگ و تحریم‌ها جزو صنوف معتبر بوده‌اند اما اخیرا نوسانات ارزی، کسب و کار آژانس‌ها را هم تحت‌الشعاع قرار داده است. این مانع در کنار مسائل دیگر از جمله کاهش قدرت خرید جامعه، تهدیدهای محیط کسب و کار و قوانین زائد، این دفاتر را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است.

او می‌گوید: حمل‌ونقل یکی از ارکان پنج‌گانه سفر است که در این مسئله حمل‌ونقل هوایی نقش بسیار تأثیرگذاری دارد به‌طوری که وقتی قیمت بلیت3، 2برابر می‌شود تقاضا به‌شدت کاهش می‌یابد و همین مسئله چرخه را به هم می‌زند. در خدمات گردشگری خارجی و حتی داخلی هم با افزایش قیمت مواجه هستیم و بسته سفر برای مسافر گران تمام می‌شود، بنابراین تقاضای سفر به‌شدت کاهش یافته و عددی بیش از 50درصد است. با این اوصاف سفری انجام نمی‌شود که دفاتر سودآور باشند هم‌اکنون مدیران دفاتر سعی می‌کنند زیان‌ده نباشند و این مسئله را مدیریت کنند.

فروش بلیت هواپیما میزان سود آژانس‌های مسافرتی را افزایش می‌دهد به‌طوری که گفته می‌شود به‌طور میانگین هر بلیت حدود 30درصد برای آژانس سود دارد. اباذری این گفته را تأیید نمی‌کند و در این‌باره می‌گوید: چنین چیزی نیست و هیچ وقت چنین سودی نصیب آژانس نمی‌شود. هم‌اکنون گاهی بلیت‌های هواپیمایی با ضرر  یا بدون سود و یا سود یک رقمی برای آژانس مسافرتی تمام می‌شود. در طول تاریخ دفاتر مسافرتی در پروازهای سیستمی نهایتا 9درصد کمیسیون دریافت می‌کردند در پروازهای چارتری هم این عدد به 30درصد نمی‌رسد. او سرمایه اولیه برای راه‌اندازی یک دفتر مسافرتی را 500میلیون تومان می‌داند و می‌گوید: بین 40تا 200میلیون فقط هزینه خرید مجوز این دفاتر می‌شود. الان اصلا به صرفه نیست کسی وارد این حرفه شود چون بعضی آژانس‌ها حتی زیان‌ده شده‌اند و تقاضایی برای سفر وجود ندارد