از علاقه آناتما تا پشیمانی یانی

سیدحسام محمدی

حسرت آمدن کیتارو به ایران و فرصت‌سوزی بعضی علاقه‌مندانش هنوز فراموش نشده که با خروج ترامپ از برجام صدور روادید برای چند نفر از اعضای گروه کیتارو برای برگزاری کنسرت جدیدشان دچار مشکل می‌شود و در نهایت پای کنسرتی که خیلی‌ها منتظرش بودند به‌راحتی مهر لغو می‌خورد. در سال‌های گذشته این‌دست اتفاقات کم نبوده‌اند. بسیاری از ما تلاش‌‌های چندساله کریس‌دی‌برگ با همراهی گروه آریان را برای اجرا در ایران به‌خاطر داریم. با وجود تمام مخالفت‌هایی که از جناح‌های مختلف با اجرای کریس دی‌برگ شد، او می‌گفت که کنسرتش مستقل از مسائل سیاسی خواهد بود و تأکید می‌کرد می‌خواهد برای مردم ایران برنامه اجرا کند، نه دولت آن. اما اتفاقات سال88 کافی بود تا عملا همه‌چیز بعد سیاسی به‌خود بگیرد. نتیجه آنکه خواننده‌ انگلیسی همه برنامه‌ریزی‌ها برای کنسرت را لغو کرد و به‌نظر نمی‌رسد طرح جدیدی برای حضور در ایران داشته باشد.

غیبت بعضی از موسیقی‌دانان اما نتیجه‌ مستقیم مسائل سیاسی نبود. یانی، موسیقی‌دان برجسته‌ یونانی، در سال1390 در مصاحبه‌ا‌ی تلویزیونی به اجرا در ایران ابراز علاقه و امیدواری کرد. او که از صدای «ایران، ایران» شرکت‌کنندگان در کنسرتش در ارمنستان متعجب شده بود از هواداران ایرانی‌اش خواست صبور باشند و وعده داد که بالاخره به ایران می‌آید. در سال93، احتمال کنسرت یانی جدی شد و او حتی اعلام کرد همیشه به فرهنگ ایران علاقه داشته و دلش می‌خواهد در تخت‌جمشید برنامه اجرا کند. با این حال، آن‌طور که رسانه‌ها منعکس کردند شروط فنی‌ای که خود او برای اجراهایش درنظر داشت کار مهیاسازی شرایط برای کنسرت را سخت و سخت‌تر کرد، درحالی‌که هنرمند مجبور بود برنامه‌های خود را پیگیری کند و نمی‌توانست تا ابد منتظر بماند. در نهایت یانی در سال‌های گذشته در مقاصدی مثل ابوظبی و اردن کنسرت برگزار کرد، اما هواداران ایرانی باید همچنان منتظر بمانند.



به‌نظر می‌رسد که مسائل مالی بعضی هنرمندان را از اجرا در ایران دور نگه‌می‌دارد؛ به‌عنوان مثال سامی یوسف، خواننده‌ سرشناس و ایرانی‌‌الاصل ساکن انگلیس، بارها برای اجرا در ایران ابراز علاقه کرده. به قول پدرش، بابک رادمنش، سامی حاضر است پیاده به ایران بیاید و شاید شخصا مطالبه‌ مالی قابل ملاحظه‌‌ای نداشته باشد، با این حال با یک کمپانی انگلیسی قرارداد دارد و اگر قرار باشد کنسرتی برگزار کند باید با این کمپانی توافق حاصل شود. از سوی دیگر بعضی اخبار حاکی از آن است که سال پیش این کمپانی یک‌میلیون و 500هزار دلار برای موافقت با کنسرت درخواست کرده بود. حالا باید دید با تحولات جدید در بازار ارز و روابط ایران با شرکت‌های اروپایی داستان کنسرت سامی یوسف به کجا می‌رسد.

از همه‌ اینها گذشته، به‌نظر می‌رسد راغب‌‌ترین گروه برای اجرا در ایران آناتما باشد. این گروه موسیقی که بیشترین هوادارانش ایرانی هستند هر کجا که می‌رود صدها ایرانی علاقه‌مند را به‌دنبال خود دارد؛ به‌طوری‌ که برای هر ناظر خارجی، ایران کشور میزبان به‌نظر می‌رسد. اعضای این گروه به‌خصوص خواننده‌ و گیتاریست آن، وینسنت کاوانا در سال‌های اخیر شناخت خوبی از تاریخ و فرهنگ ایران به‌دست آورده‌اند و از هر فرصتی برای ابراز محبت به ایرانی‌‌ها استفاده می‌کنند. چند‌ماه پیش که مصاحبه‌ای از این گروه را برای سایت ایران آرت ترجمه کردم و برای وینسنت فرستادم بار دیگر بر علاقه‌اش به اجرا در ایران تأکید کرد. او نوشت: «برای دوستان ایرانی‌ام بهترین‌‌ها را آرزو دارم. ما امیدواریم که روزی شرایطی مهیا شود که بتوانیم به کشور تاریخی و فوق‌‌العاده‌‌تان بیاییم و نشان دهیم که موسیقی نیرویی مثبت برای خیر همه‌‌ مردم است». اما باید دید این آرزوی مشترک و خیر چه زمانی برآورده می‌شود.