همدان به ۲۰۱۸ رسید

ناهید زندی صادق/همدان- خبرنگار

  چند سالی است همدان را «پایتخت تاریخ و تمدن» لقب داده‌اند. تاریخ بلند همدان گواه این ادعاست؛ برخی از آثار تاریخی و فرهنگی استان متعلق به بومیان پیش‌آریایی همدان و برخی دیگر یادآور شکوه و رونق این شهر در زمان پایتختی مادهاست. آثاری از پایتخت تابستانی هخامنشیان تا ساسانیان و برخی دیگر از حضور علویان در این کهن‌دیار حکایت‌ها دارد. نخستین مجلس مشروطه‌خواهی در این شهر بنا نهاده شده و تجارت و پزشکی در آن رونقی تام و تمام داشته، اما آیا همه این داشته‌های تاریخی و فرهنگی برای میزبانی همدان از رویدادهای جهانی کافی بوده و هست؟

نغمه‌ای که ساز شد

اسفند سال 96 بود که زمزمه‌های «پایتخت گردشگری آسیا» شدن این شهر دیرپا سر زبان‌ها افتاد. در بوق و کرنا دمیدند که دیر نیست و دور نیست که سیل گردشگران به سوی استان همدان روانه شوند، اما امکانات و زیرساخت‌های گردشگری نغمه‌ای دیگر ساز کردند. واقعیت ماجرا از این قرار بود که داشته‌های مادی همدان برای چنین رویدادی کافی نبود. همان تعداد گردشگری که همه ساله به همدان می‌آمدند هم راضی از این شهر بازنمی‌گشتند. بسیاری از گردشگران داخلی در پارک‌ها شب را به روز می‌رساندند و آورده مالی برای همدان نداشتند. گردشگران خارجی هم انتظار بیشتری از میزبانی پایتخت تاریخ و تمدن داشتند. از همان اسفند برخی از منتقدان از آماده نبودن زیرساخت‌ها گفتند و برخی مسئولان از زمانی که برای آماده کردن این زیرساخت‌ها در اختیار داشتند، سخن راندند. به هر روی زمین و زمان دست به دست هم دادند تا نام همدان در سال ۲۰۱۸ بار دیگر بر زبان‌ها جاری شود. پروژه‌هایی که سال‌ها معطل مانده بود به نتیجه رسید. شهر رنگ و بوی دیگری گرفت. اعتبار برای میزبانی همدان تخصیص یافت و تلاش برای شایسته نشان دادن میزبان آغاز شد.

سالی که نکوست...

محمدناصر نیکبخت، استاندار همدان، از اختصاص 10 میلیارد تومان برای این کار بزرگ سخن گفت که تنها 5/4 میلیارد تومان آن دریافت شد و بقیه هنوز به همدان نرسیده است. برنامه‌های جانبی رویداد از جمله جشنواره‌های محلی و فصلی، چنان که شایسته نام همدان بود، برگزار نشد. مثلا جشنواره زیبایی اسب اصیل عرب به اندازه‌ای بی‌برنامه و ناکارآمد بود که بسیاری لب به اعتراض و انتقاد گشودند و گفتند سالی که نکوست از بهارش پیداست! پیش از آن هم نشان رسمی این رویداد صدای اعتراض کارشناسان را بلند کرده بود و استعفای نابهنگام رئیس دبیرخانه رویداد ۲۰۱۸ مایه نگرانی بسیاری از فعالان گردشگری همدان را فراهم آورده بود. تغییر در تاریخ برگزاری هم بارها سبب انتقاد رسانه‌ها شده بود. به هر روی تلاش‌های بسیاری از سوی مسئولان کشوری و استانی صورت گرفت تا سرانجام در روز پنجم شهریور، همزمان با هفته فرهنگی همدان، اجلاس وزرای گردشگری آغاز شد و در آغاز این نشست، استاندار همدان از ظرفیت‌های گردشگرپذیری همدان سخن به میان آورد. 

مهر به همدان می‌آییم

باندیت لیمچون، دبیرکل مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیایی acd هم، در این نشست از نامور شدن همدان در جهان سخن گفت و تاکید کرد: همدان باید به عنوان چهره جدید به دنیا معرفی شود. زیبایی و فرهنگ همدان در میان اعضای کمیته ما و دیگران شناخته شده است و این افراد برگزاری چنین اجلاسی را در سطح وسیعی در رسانه‌های جهان منعکس خواهند کرد. در اجلاس مهر هم که در تهران برگزار خواهد شد، مهمانان از همدان بازید می‌کنند تا با زیبایی‌های همدان بیشتر آشنا شوند.
او صنعت گردشگری را فرصتی مناسب برای اشتغال، توزیع درآمد و کاهش فقر ارزیابی کرد و افزود: علاوه بر مزایای اقتصادی، صنعت گردشگری توانسته مزایای بسیاری را فراهم آورد. مردم فرهنگ‌های مختلف را تجربه می‌کنند و فرصتی برای ارتباطات مردمی فراهم می‌شود. صنعت گردشگری علاوه بر افزایش درآمد، تصویری از مدنیت ملت‌ها به مردم امروز ارائه می‌دهد. البته او از این‌که چرا سفرا و وزرا در این اجلاس شرکت نکرده‌اند یا اینکه  بر خلاف گفته‌های استاندار که اعلام کرده بود مقامات رسمی از ۳۴ کشور دنیا در این اجلاس شرکت خواهند کرد، تنها 3 وزیر در نشست و تنها ۱۵ کشور در این اجلاس حضور یافته‌اند، سخنی به میان نیاورد. او همچنین نگفت چرا قرار است آنها در مهر از همدان بازدید کنند؟

همدان تنها یک نام نیست

معاون اول رئیس‌ جمهوری هم از دیگر سخنرانان این نشست بود که به نقش و جایگاه صنعت گردشگری در توسعه انسانی، سیاسی و فرهنگی اشاره  کرد. اسحاق جهانگیری در سخنانش به رویدادهای مشابهی هم که در حوزه گردشگری در تبریز برگزار شد اشاره کرد و افزود: امسال کشور با 2 رویداد بین‌المللی گردشگری مواجه بود. یکی رویداد تبریز و دیگری همدان که به عنوان «پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی در ۲۰۱۸ » مطرح شد. این اقدام کار بسیار ارزنده‌ای است و امیدوارم از این فرصت با بهره‌مندی بیشتر برای آشنایی با فرهنگ و استعدادهای طبیعی استفاده شود. جهانگیری که برای افتتاح چند پروژه گردشگری نیز به همدان سفر کرده است، گفت: همدان تنها یک نام نیست. نشانه و نماد بزرگی از حیات فرهنگی و تمدنی ایران و کانونی زایا در متن طبیعت سرزمین ماست با داشتن دانشمندان نامی که بر تارک تاریخ علم و دانش جهان می‌درخشند. امروز هم مردمان صبور و هنرمندش نقش زیادی در توسعه همدان و ایران برعهده دارند.  او همچنین تاکید کرد:‌ صنعت گردشگری در توسعه پایدار نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. پاسداری از میراث و ارزش‌های فرهنگی و بنیان‌های خودباوری و گسترش ارتباطات میان فرهنگی و درآمدزایی این صنعت ایجاب می‌کند، تلاش در این حوزه را ضرورتی منطقه‌ای و جهانی به شمار بیاوریم. چنانکه طبق پیش‌بینی سازمان جهانی جهانگردی، آینده جهانگردی دنیا تا سال ۲۰۲۰ در اختیار گردشگری خواهد بود و سهم قابل توجهی از این توسعه هم به کشور ما اختصاص خواهد یافت‌.

همدان آماده میزبانی است

با همه انتقادها اما معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور با رضایت از اجلاس برگزار شده در همدان به همشهری گفت: این رویداد در سطح بالایی برگزار شد. برنامه‌ریزی منسجم و کاملا ساختاری بود و به نوعی میزبانی از اجلاس نشان می‌دهد همدان آماده میزبانی از گردشگران دنیاست.  محمد محب‌خدایی با بیان این‌که زیرساخت‌های خوبی در حوزه گردشگری همدان ایجاد شده است، افزود: این رویداد همدان را به یک مرکز سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری تبدیل کرده است و برای این کار برنامه‌‌ریزی خوبی دارد. 

یک پیشنهاد

این رویداد با همه اتفاقات پیرامونش آغاز شد و به عبارتی راه خود را پیمود، اما شاید وقت آن رسیده باشد که مسئولان با نگاهی دیگر به واکاوی همدان 2018 بپردازند و تمهیدی برای برنامه‌های آینده که در آبان ماه برگزار خواهد شد،  بیندیشند. کمیته اطلاع‌رسانی این رویداد که تا هفته پیش نیمه تعطیل بود در چند روز گذشته فعال شده و کمیته تبلیغات در ۲ هفته اخیر به فکر تبلیغات جدی افتاده است. شاید بهتر باشد مسئولان برای ادامه راه فکری جدی برای شناساندن همدان به جهانیان کنند و راهی نو در پیش گیرند. به هر حال قطار اجلاس به مقصد رسید و ۲ روز دیگر هم مهمان همدان خواهد بود. آیا مسئولان برگزاری می‌خواهند از همدان هم مانند تبریز یاد شود و میزبانی این ۲ شهر در اذهان جهانیان چنان که نباید، حک شود؟ شاید بهتر بود ما از تجربه تبریز درس بگیریم تا کار را بهتر از اینکه هست، پیش ببریم. اگر برای رویدادهای این چند روز فرصت عبرتی نبود، اما تا آبان زمان زیادی برای رفع کاستی‌ها وجود دارد.