گفت‌وگو
مبنای تغییر شاخص ارزشیابی خودرو
تازه‌ترین خبرها از تأخیر در اعلام گزارش جدید ارزشیابی کیفی خودروهای داخلی حکایت دارد این در حالی است که نه‌تنها برخی الزامات وزارت صنعت برای توقف تولید خودروهای تک ستاره از ابتدای امسال محقق نشده بلکه به‌نظر می‌رسد با اجرای استانداردهای اجباری 85گانه خودرو ارائه این گزارش‌ها متوقف شود. با اشکان گلپایگانی، مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.
با توجه به اجرایی‌شدن استانداردهای اجباری 85گانه خودرو تا دی‌ماه امسال آیا شاخص‌های ارزشیابی کیفی نیز سختگیرانه‌تر می‌شود؟
در مورد شاخص‌های ارزشیابی کیفی به‌صورت دوره‌ای از بازرسان مختصص و مصرف‌کنندگان بازخورد می‌گیریم و هر زمان که احساس کنیم سطح نیاز مصرف‌کنندگان خودرو با این شاخص‌ها تفاوت دارد، فارغ از اینکه سطوح استانداردهای اجباری خودرو چگونه تعریف شده باشد، مورد بازنگری قرار گرفته و به روزرسانی می‌شود. بر این اساس ممکن است طی یک سال دو یا چندبار این شاخص‌ها تغییر کرده یا طی چند سال هیچ بازنگری‌ای صورت نگیرد. در واقع ضوابط تغییر شاخص‌ها براساس شناسایی نیاز مصرف‌کننده و تغییراتی است که در شاخص‌های ادراکی و بازخوردهای بازار خودرو ایجاد می‌شود.
آیا با اجرای استانداردهای سختگیرانه مذکور، انجام ارزشیابی شاخص‌های کیفی توجیه‌پذیر خواهد بود؟
چندان ارتباطی بین این استانداردها و شاخص‌های ارزشیابی کیفی وجود ندارد اما در تمام دنیا اگر سطح کیفی خودروها مطابق با استانداردهای روز دنیا تولید شده و قادر به رقابت در بازارهای جهانی باشد، بدان معناست که شاخص‌های کیفیت در شرکت‌های خودروسازی لحاظ شده و نظارت‌های شخص ثالث بیرونی چندان مفهومی نخواهد داشت. طبیعتا درصورتی که صنایع خودروسازی کشورمان از نظر سطح کیفی به حد قابل‌قبول استانداردهای جهانی برسد، هدفگذاری و اجرای شاخص‌های کیفی اثربخشی چندانی نخواهد داشت. وقتی که نتایج گزارش‌های ارزشیابی نشانگر افزایش رضایت مشتریان از خودروهای داخلی باشد، ضرورتی برای اجرای شاخص‌های ارزشیابی به شیوه کنونی وجود نخواهد داشت.
با این شرایط در سال 98شاهد ارزشیابی کیفی خودروها براساس شاخص‌های کنونی نخواهیم بود؟
بعید می‌دانم که اجرای استانداردهای اجباری جدید خودرو، بهبود کیفیت، رقابت‌پذیری و ارتقای میزان رضایتمندی مشتریان از کیفیت همه خودروهای داخلی تا سال 98محقق شود. برای تحقق این اثربخشی باید استانداردهای جدید در همه محصولات خودروسازان نهادینه شود. با این شرایط در طول این فرایند باید نیاز به بازرسی کیفیت با شاخص‌های تعریف شده توسط نظارت‌های بیرونی به‌تدریج برداشته شود و خود شرکت‌های خودروسازی بر رعایت استانداردهای کیفی نظارت کنند.
پیش از این گزارش‌های ارزشیابی کیفی با جزئیات بیشتری ارائه می‌شد، علت این تغییر رویکرد چیست؟
با توجه به دوره سه ماهه دریافت بازخوردهای رضایتمندی مشتریان از کیفیت خودروهای داخلی پس از خرید محصول، دریافت ارزیابی نمایندگی‌های مجاز ارائه‌کننده خدمات شرکت‌های خودروسازی به‌صورت سالانه انجام می‌شود. معمولا تا اواسط فصل تابستان گزارش جامع ارزشیابی خدمات پس از فروش خودرو مربوط به سال قبل منتشر می‌شود و امسال نیز هنوز این گزارش که مربوط به سال گذشته است، ارائه نشده است. سیاستی برای کاهش تعداد شاخص‌های ارزشیابی کیفی یا خدمات فروش و پس از فروش خودروها نداشته‌ایم. هنوز نتایج مربوط به سال گذشته نهایی نشده و با ارائه این گزارش است که مشخص می‌شود کدام‌یک از نمایندگی‌های خدمات پس از فروش با توجه به درجه نمایندگی قادر به ادامه فعالیت نیستند.
جلوگیری از فعالیت نمایندگی‌های درجه3 که رتبه لازم را به‌دست نیاورده‌‌اند بر عهده چه دستگاهی است؟
شرکت بازرسی و کیفیت استاندارد ایران تنها وظیفه تدوین و ارائه گزارش‌های ارزشیابی کیفی و خدمات فروش و پس از فروش خودروهای داخلی را بر عهده دارد و در مورد کم و کیف خدمات نمایندگی‌های مجاز شرکت‌های خودروسازی نیز وزارت صنعت بر مبنای این گزارش‌ها و درجه‌بندی آنها از خودروسازان می‌خواهد تا نسبت به ارتقای جایگاه یا توقف فعالیت این نمایندگی‌ها اقدام کند.
