نشانه‌های شکاف در نظام بانکی آمریکا علیه ایران

یک رسانه آمریکایی اعلام کرد احتمالا 2مؤسسه مالی بزرگ از تحریم‌های بانکی دولت دونالد ترامپ علیه ایران تبعیت نخواهند کرد. آن طور که سایت «واشنگتن‌فری‌بیکن» خبر داده، 2مؤسسه مالی «جی‌پی‌مورگان» و «سیتی‌بانک» از پاسخگویی به این پرسش «واشنگتن‌فری‌بیکن» که آیا قصد دارند دسترسی ایران به شبکه سوئیفت را قطع کنند یا خیر؟ سر باز زده‌اند. در عین حال وزارتخانه‌های خارجه و خزانه داری آمریکا نیز به درخواست‌های واشنگتن فری بیکن برای اعلام نظر در این‌باره پاسخ نداده‌اند.

جی‌پی مورگان بزرگ‌ترین بانک آمریکاست که دارایی‌های آن 2.609تریلیون دلار برآورد می‌شود. سیتی بانک نیز سومین بانک آمریکا با دارایی‌هایی به ارزش 1.922تریلیون دلار است. دفتر مرکزی هر 2 بانک در نیویورک قرار دارد.

مقام‌های آمریکایی به واشنگتن فری بیکن گفته‌اند به بانک‌های این کشور ازجمله جی‌پی مورگان و سیتی بانک یادآوری خواهند کرد که اگر قدمی در جهت قطع دسترسی ایران به سوئیفت و سایر شبکه‌های مالی برندارند، از تحریم‌های دولت ترامپ در امان نخواهند بود. پیش‌تر تصور می‌شد این 2مؤسسه مالی آمریکایی می‌توانند نقشی محوری در پیروی سوئیفت و اعضای آن از تحریم‌های آمریکا بازی کنند. به‌نظر می‌رسد شکاف به‌وجود آمده میان اتحادیه اروپا و آمریکا بر سر اجرای تحریم‌های جدید علیه ایران، این مؤسسات مالی آمریکایی را بر سر دوراهی قرار داده است. هنگامی که دونالد ترامپ در اردیبهشت امسال از برجام خارج شد، اروپایی‌ها متعهدشدند تا شرکت‌های خود را به ادامه همکاری با ایران ترغیب کرده و باایجاد سازوکارهای جدید مانند به روزکردن«قانون انسداد» از این شرکت در برابر تحریم‌های آمریکا دفاع کنند و به مراودات بانکی با ایران ادامه دهند.  یک منبع آگاه اروپایی چهارشنبه قبل از تصمیم اتحادیه اروپا برای ایجاد سامانه‌ای مشابه سوئیفت برای حفظ تعاملات تجاری با ایران برای حفظ برجام خبر داده بود. پیش‌تر «هایکو ماس»، وزیر خارجه آلمان خواستار ایجاد یک نظام مالی مستقل برای کمک به حفظ برجام بعد از خروج آمریکا از آن شده بود البته بعدا آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان این سخنان را اندکی تعدیل کرد.

هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان در یادداشتی که با عنوان «تدوین طرح‌های نظم نوین جهانی» در روزنامه اقتصادی «هندلزبلات» نوشت، تأکید کرد: ما به روشنی به آمریکایی‌ها گفتیم که ازنظر ما خروج از توافق هسته‌ای با ایران یک اشتباه بود. او در این یادداشت خواستار «تقویت خودمختاری اقتصادی اروپا از طریق ایجاد کانال‌های پرداخت مالی مستقل از آمریکا و یک صندوق مالی اروپا جدا از سوئیفت» شد تا بتوان برجام را حفظ کرد.ماس تأکید کرد «آمریکا چیزی بیشتراز ترامپ است» و«اختلاف جاری در دو سوی آتلانتیک فرصتی تاریخی برای بازتعریف نقش اتحادیه اروپا ایجاد کرده است.» اما آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان بر حفظ سوئیفت تأکید کرد.  به نوشته «واشنگتن‌فری‌بیکن» در هفته‌های اخیر مقامات ارشد دولت آمریکا و نمایندگان عضو کنگره به بانک‌های فعال در اقتصاد جهانی فشار آورده‌اند تا دسترسی ایران را به سوئیفت قطع کنند. پنجشنبه گذشته ۱۶ نماینده جمهوریخواه عضو کنگره آمریکا در نامه‌ای به «استفان منوچین» وزیر خزانه‌داری آمریکا خواستند همه دسترسی‌های ایران به شبکه سوئیفت فوری قطع شود. آنها تهدید کرده‌اند درصورت بی‌توجهی به این درخواست سوئیفت با تحریم‌های آمریکا مواجه خواهد شد. پیش از این هم یک مقام ارشد کاخ سفید تهدید کرده بود درصورتی که سوئیفت ارتباطش را با ایران قطع نکند، دولت آمریکا، مقام‌های این شبکه بانکی را تحریم خواهد کرد.

 «ریچارد گولدنبرگ»، سناتور سابق و مشاور ارشد بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها گفت: بانک‌های آمریکایی داخل شبکه سوئیفت با تصمیمی حیاتی روبه‌رو هستند. برای سوئیفت و روسای این شبکه بانکی، خطرات زیادی وجود دارد. ما قانون تحریم‌های بانکی علیه ایران را در سال ۲۰۱۲ نوشتیم و تصویب کردیم. این اهرم رئیس‌جمهور برای اعمال فشار به سوئیفت است.

   «سوئیفت» چیست؟

«سوئیفت» مخفف عبارت «جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی» است. این شبکه جهانی محملی برای ارسال و دریافت اطلاعات تراکنش‌های مالی در محیطی با ضوابط مشخص و با امنیت بالاست. مقر اصلی این شبکه در بلژیک واقع است، اما اعضای هیأت مدیره آن را مدیران بانک‌های آمریکایی تشکیل می‌دهند. دولت آمریکا بعد از خروج از برجام، فشارها برای قطع دسترسی ایران به این شبکه را تشدید کرده است.